A STUDY ON HACI ÇİÇEK'S “BARAK UZUN HAVA” PERFORMANCE

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 19, 117 - 135, 20.07.2024

Ömer Gökhan

Öz

Unmetered folk songs known as "uzun hava," representing significant examples of Anatolian musical tradition, hold great importance in terms of the representational values of Turkish Folk Music. The execution of these pieces in accordance with the attitudes of their respective regions, thereby reflecting the performance tradition of the area, is crucial. Barak examples, which encapsulate these representational values, serve to convey the cultural accumulations of the society through their melodic, rhythmic, and verbal elements, perpetuating the performance tradition with their performers. Prominent violinists, such as Hacı Çiçek, known both locally and nationally, not only receive recognition from fellow violinists but are also emulated by numerous performers for embodying not only all elements of the Barak culture but also personal originality. The fact that Hacı Çiçek's performances are admired not only by violinists but also by those utilizing bowed and stringed instruments, particularly for his use of melody patterns and performance techniques, underscores the representational power of his performer identity. In line of this information, two of Hacı Çiçek's Barak performances, reflecting his performer identity, has been selected and concretely transcribed as notation, analyzed based on bowing and ornamentation techniques.

Anahtar Kelimeler

Hacı Çiçek, Barak performance, violin

HACI ÇİÇEK’İN “BARAK UZUN HAVA” İCRÂSI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Anadolu müzik geleneğinin önemli örneklerini temsil eden uzun havaların; ait oldukları yörelerin tavırlarıyla icrâ edilmesi ve dolayısıyla yörenin icrâ geleneğini yansıtması, Türk halk müziğinin temsil değerleri açısından büyük önem arz etmektedir. Söz konusu temsil değerlerini bünyesinde taşıyan Barak örnekleri de var olduğu toplumun kültürel birikimlerini ezgisel-ritimsel-sözel unsurlarıyla taşımakta ve icrâcılarıyla müzik geleneğini yaşatmaktadır. Yöresinde ve ülke düzeyinde tanınırlığıyla öne çıkan keman icrâcılarından Hacı Çiçek’in icrâları da Barak kültürünün tüm unsurlarının yanı sıra kişisel özgünlüğü barındırması noktasında pek çok icrâcı tarafından örnek alınmaktadır. Hacı Çiçek’in sadece keman icrâcıları tarafından değil, özellikle yaylı ve telli sazlarda; kullandığı melodi kalıplarıyla, icrâ teknikleriyle örnek alınmakta olması ise icrâcı kimliğinin temsil gücünü göstermesi açısından dikkat çekmektedir. Bu bilgiler doğrultusunda, Hacı Çiçek’in icrâcı kimliğini yansıtan Barak icrâlarından iki tanesi seçilerek; notasyon olarak somut ortama aktarılmış, yay ve süsleme teknikleri ekseninde analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hacı Çiçek, Barak açış, keman

Kaynakça

• Ayyıldız, S. (2020). Üslup, Tavır Kavramları ve İcra Teknikleri Çerçevesinde Türk Halk Müziğinde Süslemeler, İdil Dergisi, 72 (09), 1292-1293.
• Çiçek, H.. Erdoğan, C. (2016). [Albüm Kitapçığı] Barak Havaları: Arşiv Serisi 1[CD]. Ankara: ASC Stüdyo.
• Dalmazzo, D. ve Ramirez, R. (2019). Bowing Gestures Classification in Violin Performance: A Machine Learning Approach, Journal of Frontiers in Psychology, (10), 4.
• Duymaz, O. (2022). Hacı Çiçek (Gâvur Hacı) 1952-2014, Adıyaman Kültür Sanat Edebiyat Dergisi, (3), 30-32.
• Eşigül, T. (2018). Orta Anadolu Abdalları’nın Keman İcrâ Özelliklerinin Tespiti ve Kabak Kemane’ye Uyarlanması, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Türk Müziği Anabilim Dalı, Ankara.
• Gökhan, Ö. (2023). Hacı Çiçek’in Barak Açışlarının Tespiti ve Kabak Kemane’ye Uyarlanması, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Türk Müziği Anabilim Dalı, Ankara.
• Gürel, Murat. (2016). Hakkı Derman’a Ait Bayâti Keman Taksiminin Analizi, Rast Müzikoloji Dergisi, 4 (3), 1378.
• Hacioğlu, M. E. (2009). Gaziantep Yöresi Türkmenleri Barak Ağzı Uzun Havalarının Müzikal Analizi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi
• Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Müziği Anasanat Dalı, İstanbul.
• Kırmızıgül, G. (2019). Amik Ovası ve Barak Ovasında İcra Edilen Barak Havalarının İcra Ve Üslup Özelliklerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi,
• Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Türk Musikisi Anasanat Dalı, İstanbul. İnternet: Barak Küçük Gelin Uzun Hava İcrâsı. Web: https://www.youtube.com/watch?v=-DcXUJ3cXco İnternet: Veled Bey Uzun Hava İcrâsı. Web: https://www.youtube.com/watch?v=tApkPKHIt1Y