İzole Yaşam Dönemlerinde Yaşlılar İçin Akıllı Ev Tasarımlarında Teknolojik Uygulamalar

Yıl 2022, , 48 - 55, 30.06.2022

Bakhodur Ergashev , Leyla Tokman

https://doi.org/10.51764/smutgd.1053839

Öz

Covid-19 salgını son yüzyıldaki en önemli sağlık sorunlarından biri olarak yaşamın bütün alanını etkilemektedir. Salgın sürecinde virüsten en çok etkilenen ve sayısal olarak en çok kayıpların yaşandığı kesim ise yaşlı bireyler olmuştur. Ölüm oranının genç nüfusa oranla daha yüksek olması salgın sürecinde özellikle yaşlılar için ekstra önlemleri de beraberinde getirmiştir. Hijyen kuralları, sosyal mesafe, karantina ve benzeri önlemlerle birlikte özellikle 65 yaş ve üstündeki yaşlı bireylere uygulanan sokağa çıkma kısıtlamaları, karantina sürecinde yaşam kalitelerinin nasıl korunacağı sorusunun önemini artırmıştır. Salgın sürecinde yaşam alanlarımızın tasarım ve konfor anlamında ihtiyaçlarımıza ne derece karşılık verdiği bu süreçte sorgulanır hale gelmiştir. Özellikle yüksek risk gurubu olarak nitelendirilen yaşlıların sağlık ve fiziki yeterlilikleri de göz önünde bulundurulduğunda, yaşlılar için konut mekânlarında farklı çözümlemeler yapılması gerekmektedir. Son yıllarda yaşam alanlarımızda akıllı sistemlerin yenilikçi çözümleri daha belirgin hale gelmektedir. Günlük yaşam alanlarımız olan konutlarda akıllı ev teknolojilerinin elektronik sistem uygulamaları ile fiziksel konforun artırılması, konut içinde hareket ve eylemlerin daha kolay gerçekleşmesinin sağlanması önemli hale gelmektedir. Akıllı evlerde kullanılmakta olan sistemler, kişiye özel uygulamalarla birlikte spesifik olarak tasarlanabilmektedir. Salgın süreci ve yaşlıların yaşam alanlarının özel çözümlemeler gerektirmesi düşünüldüğünde akıllı ev sistemleri çözüm yolu olarak önerilebilir. Bu çalışmada, yaşlı bireylere daha konforlu ve rahat imkanlar sunan yaşam alanları oluşturulmasına yönelik geliştirilen tasarım modelleri ve yapılan literatür araştırması sonucunda elde edilen veriler ışığında çevre ve yaşlılık arasındaki ilişkinin önemini vurgulayan kavram, tasarım ve bakış açılarının geliştirilmesi yönelik önlemler hakkında bilgi sunulması planlanmaktadır. Özellikle yaşlı bireylere yönelik yaşanabilir bir ortam/çevre sunmak için tasarlanan mimari projeler ile birlikte henüz mimaride yeni bir kategori olan “yaşam desteği içeren konut” hakkında bilgiler verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Salgın, Yaşlılık, Akıllı Ev, Akıllı Sistemler

Technological Applications in Smart Home Design for the Elderly in Isolated Living Periods

Öz

As one of the most important health problems of the last century, the Covid-19 epidemic affects all areas of life. In the epidemic process, the most affected by the virus and the people who suffered the most numerical losses were the elderly. The fact that the death rate is higher than the young population has brought extra precautions especially for the elderly during the epidemic process. Along with hygiene rules, social distance, quarantine and similar measures, curfews applied especially to elderly individuals aged 65 and over have increased the importance of the question of how to protect their quality of life during the quarantine process. It has become questionable to what extent our living spaces respond to our needs in terms of design and comfort during the epidemic process. Considering the health and physical capabilities of the elderly, who are considered as the high-risk group, different analyzes should be made in housing spaces for the elderly. In recent years, innovative solutions of smart systems have become more prominent in our living spaces. In residences, which are our daily living spaces; With the electronic system applications of smart home technologies, it becomes important to increase physical comfort and to make movements and actions easier in the house. Systems used in smart homes can be specifically designed with personalized applications. Considering that the epidemic process and the living spaces of the elderly require special solutions, smart home systems can be recommended as a solution. In this study, it is planned to provide information about the design models developed for creating living spaces that offer more comfortable and convenient facilities to the elderly and the measures to develop the concepts, designs and perspectives that emphasize the importance of the relationship between the environment and old age, in the light of the data obtained as a result of the literature research. Along with the architectural projects designed to provide a livable environment/environment especially for the elderly, information will be given about the "housing with life support", which is still a new category in architecture.

Anahtar Kelimeler

Epidemic, Old Age, Smart Home, Smart Systems

Kaynakça

• Aldrich, F.K. (2003). Smart Homes: Past Present and Future. Harper. R. (Edt.), The Smart Home, London: Springer-Verlag UK. s.17-39.
• Altıner, A.T. ve Budak, C. (1997). Konak Kitabı. İstanbul: Tepe Yayınevi, s.41.
• Arat, S. (2017). Kullanıcı ve Otomasyon Sistemlerinin Akıllı Binalar Üzerinden Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitü.
• Asif, A. (2019). Smart Home For The Elderly. https:/www.smarthome.com/blogs/tips-tricks/smart-homes-for-the-elderly (Erişim tarihi: 19.10.2020).
• Barlow, J., Bayer, S., Curry, R. (2006). Implementing Complex Innovations in Fluid Multi-Stakeholder Environments: Experiences of Telecare. Technovation, 26, 396-406.
• Bozkurt, S.G. (2013). 19.yy’da Osmanlı Konut Mimarisinde İç Mekân Kurgusunun Safranbolu Evleri Örneğinde İrdelenmesi, Journal of the Faculty of Forestry, Istanbul University 2013, s.66.
• Cavanaugh, T. (2002). The Need for Assistive Technology in Educational Technology. AACE Journal, 10, 27-31.
• Cimerman, P., Borstnar, T., Rudel, D., Obrezan, D. (2010). E-reminder for Self Health Care Presentation of a Solution. Informática Medica Slovenica, 15, 51-52.
• Cowan, D., Turner-Smith, A. (1999). The Role of Assistive Technologyin Alternative Models of Care for Older People. Royal Commission on Long Term Care, Research, Vol. 2, Appendix 4, London, 325-346.
• Demiris, G., Rantz, M., Aud, M., Marek, K., Tyrer, H. (2004). Older Adults Attitudes Towards and Perceptions of ‘Smart Home’ Technologies: A Pilot Study. Medical Informatics and the Internet in Medicine, 29, 87-94.
• Fisk, M. (2003). Social Alarms to Telecare: Older People’s Services in Transition, Policy Press at the University of Bristol, Bristol.
• Gözde, Ç.K. (2018). Toplumsal İnanç ve Düşünce Sisteminin Geleneksel Konut Mimarisindeki İzdüşümleri: Geleneksel Japon Evi Örneği, Gece Kitaplığı, 76-77.
• Kaye, H.S., Yeager, P., Reed, M. (2008). Disparities in Usage of Assistive Technology Among People with Disabilities. V: Assistive Technology, 20 (4), 194–203.
• Kirkwood, T.B. (2008). A Systematic Look at an Old Problem. Nature. Feb 7;451 (7179):644–647.
• Mann, W.C., Ottenbacher, K.J., Fraas, L., Tomita, M., Granger, C.V. (1999). Effectiveness of Assistive Technology and Environmental Interventions in Maintaining Independence and Reducing Home Care Costs for the Frail Elderly. Archives of Family Medicine, 8, May/June, 210–217.
• Miskelly, F.G. (2001). Assistive Technology in Elderly Care. Age and Ageing, 30, 455-458.
• Öz, F., Svvift, J. (2002). Yaşamın son evresi: yaşlılık psikososyal açıdan gözden geçirme. Kriz Dergisi, 10 (2), 17-28.
• Samancı T. Ç., Kara, F. (2018). Dünyada ve Türkiye'de Yaşlılık. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3 (1), 219-229.
• Segel, L. (2020). Covıd-19 to impact senior design for years to come. Colorado Real Estate Journal https://crej.com/news/covid-19-to-impact-senior-design-for-years-to-come/ (Erişim tarihi: 18.10.2020).
• Sipahi, M.P. (2020). Pandemi ve Kamusal Mekân. Yapı Dergisi, https://yapidergisi.com/pandemi-ve-kamusal-mekan/ (Erişim tarihi: 19.10.2020).
• Soyuer, F., Soyuer, A. (2008). Yaşlılık ve fiziksel aktivite. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15 (3), 219-224.
• Topaç, Ş. (2002). GATA Eğitim Hastanesinde rutin izleme yapılan yaşlı bireylerin geçirdiği ev kaza sıklığı, kaza özellikleri ile nedenleri ve bunun yaşadıkları konut özellikleri ile ilişkisi. http://www.gata.edu.tr. (Erişim tarihi: 19.10.2020).
• Url,1. Ropox kitchen concepts for elderly and disable people, https://ropox.com/concepts/kitchen-concepts/ (Erişim tarihi: 25.12.2020)
• Url, 2. Fortuna mobility - Solo toilet lift https://www.fortunamobility.com/solo (Erişim tarihi: 20.12.2020).
• Url, 3. Ropox bathroom concepts for elderly and disable people, https://ropox.com/products/toilet-lifter/ (Erişim tarihi: 20.12.2020).
• Url, 4. Best Smart Bed and Smart Mattress Products https://sleepgadgets.io/smart-mattress-smart-bed/ (Erişim tarihi: 15.12.2020)
• Url, 5. Low-E Glass & Does it Make Windows Energy Efficient https://www.stanekwindows.com/what-is-low-e-glass-and-does-it-make-windows-more-energy-efficient.aspx (Erişim tarihi: 22.12.2020)
• Yıldız, P. (2014). İç Mimarlıkta ‘Yapay Zekâ’ ve Türkiye’den Seçilmiş Örneklerin Mekân Tasarımı Yönünden Kapsamlı Analizi Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Yılmaz, S. (2010). Geleceğin Yaşlıları İçin İdeal Mekân Tasarımı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitü.
• Zorlu, T. (2017). Yaşlılar İçin Konutta İç Mekân Tasarımı ve Ergonomi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 10 (2), 40-53.