Sanayileşme, Kentleşme ve Çevre İlişkisi: Kocaeli İli Örneği

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 29 - 43, 21.06.2018

Kazım Onur Demirarslan , Deniz Demirarslan

Öz

19.yüzyılın
ikinci yarısında gerçekleşen Sanayi Devrimi’nden bu yana kentleşmeyle birlikte
gelişen sanayileşme olgusunun, meydana geldiği toplumun ekonomik, sosyal ve
kültürel alanında önemli değişimlere sebep olduğu görülmektedir. Ancak,
kentleşmeyle birlikte gelişen sanayileşmenin yarattığı en büyük değişimin
etkileri çevre üzerinedir. Günümüzde
sanayileşmenin etkisiyle çevre sorunları özellikle sanayileşen ve
sanayileşmekte olan kentler için tehlikeli boyutlara ulaşmaya başlamıştır.
Kocaeli ili Türkiye’nin
İstanbul’dan sonra en büyük sanayi merkezidir. Özellikle, Türkiye imalat
sanayisinin %13’lük bölümünü kaplayan imâlât sanayi ilde büyük ölçüde gelişmiştir.
2015 yılı Aralık ayı itibariyle, Kocaeli’nde 229’si yabancı sermayeli olmak üzere
yaklaşık 2747
sanayi yatırımı bulunmaktadır. Sanayi kuruluşlarının ilde
konumlanmasında ise akılcı yerleşim politikalarının uygulanmaması hızla
sanayileşen kentte çarpık yapılaşma neticesinde kentsel yaşamın bir kaosa
dönmesine neden olmuştur. 17
Ağustos 1999 Marmara Depremi sonrasında kentleşme faaliyetlerinin de artmasıyla
sanayi kenti Kocaeli ilinde ulaşım, atık sorunu, hava ve su kirliliği, gürültü
kirliliği, toprak kirliliği önemli boyutlara ulaşmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Sanayileşme, kentleşme, çevre, çevre kirliliği

Industrialization, Urbanization and Environment: The Case of Kocaeli Province

Öz

It is seen that industrialisation phenomenon taken place in the half of the 19th century and growing with urbanization has caused significant changes in the social and cultural fields its occurred society’s economic.  However, the biggest impact of the changes caused by the growing industrialization with urbanization phenomenon has on the environment. Today, environmental issues, especially in the cities which are under the influence of industrialisation, have begun to reach dangerous levels. Kocaeli is Turkey’s largest industrial hub after Istanbul. The share of the industrial sector in the gross domestic product exceeded 70%. In particular, covering 13% of Turkey’s manufacturing industry, the manufacturing industry in the province has greatly improved As of December 2015, 2747 industrial investment including 229 foreign capital organizations is in Kocaeli. As a result of are not being adhered rational settlement policies in the locations of industrial establishments has caused unplanned construction in the city and the life has turned into chaos. In August 17, 1999 after the Marmara Earthquake, the increase of urbanization activity in Kocaeli, transport and waste problems, air and water pollution, noise pollution, soil pollution have become a serious concern. In this study, present environmental problems in Kocaeli, which is an important industrial city in Turkey, have been investigated and it has been aimed to be an important source in the literature.

Anahtar Kelimeler

Industrialization, urbanization, environmental pollution

Kaynakça

• Demirarslan D 2018. Türkiye’de Kentsel Yerleşim ve Konut Gelişimi: Geçmişten Günümüze İzmit Örneği, Sobider The Journal of Social Science, say 20. S. 99-122.
• Doğan E 1982. Kentlileşen Efendiler, Ortak Yay., İstanbul.Giddens A. 1997. Sosyoloji Eleştirel Yaklaşım, 4. Baskı, İstanbul.
• Haftacı V, Soylu K 2008. Çevresel Bilgilerin Muhasebesi ve Raporlanması KOÜ Sosyal Bilimler Ens. Dergisi,say 15. S.94-97.
• Kaya E, Şentürk H, Danış O, Şimşek S. 2008. Modern Kent Yönetimi-I, İstanbul: Okutan Yayıncılık.
• Keleş R 1974. Şehirleşmede Denge Sorunu, Mimarlık Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 37, İstanbul.
• Keleş R 1992. Yerinden Yönetim ve Siyaset, Cem Yayınevi, İstanbul.
• Keleş R 2002. Kentleşme Politikası, İmge Kitabevi, 7. Baskı, Ankara.
• Köroğlu T, Jewel H, Lall S, Gracia N. 2012. Türkiye'de Kentleşme Analizi Şehirlerin Rekabet Gücü: Tartışma Serisi # 2 .
• Resmi gazete: 7/4/1924 Sayı: 68
• Resmi gazete: 11/8/1983.
• Ortaylı İ 1979. Türkiye İdare Tarihi, T.O.D.A.İ.E. Yayınları No:180, Ankara.
• Ozankaya Ö 1975. Toplumbilim Terimler Sözlüğü, TDK.Yay., Ankara.
• Sjoberg G 1967. The Study of Urbanization, John Wileyard&Sons, New York.
• Topal K 2004. “Kavramsal Olarak Kent Nedir ve Türkiye’de Kent Neresidir” Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 6 sayı 1.
• TÜGİAD (Türkiye Genç İşadamları Derneği), 2000’li Yıllara Doğru Türkiye’nin Önde Gelen Sorunlarına Yaklaşımlar: 31, Suç Ekonomisi, Ocak, 1998.KİÇDR,
• Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, 2006, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Kocaeli_icdr2006.pdf, erişim tarihi: 17.7.2016.
• KİÇDR, Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, 2012 http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Kocaeli_2012icdr.pdf, erişim tarihi: 17.7.2016.
• KİÇDR, Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, 2013, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Kocaeli_icdr2013.pdf, erişim tarihi: 17.7.2016.
• KİÇDR, Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, 2014, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Kocaeli_icdr2014.pdf, erişim tarihi: 17.7.2016.
• KİÇDR, Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, 2015, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Kocaeli_icdr2015.pdf, erişim tarihi: 17.7.2016.
• KİÇDR, Kocaeli İl Çevre Durum Raporu, 2016, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Kocaeli_icdr2016.pdf, erişim tarihi: 17.7.2016.
• Karayolları Genel Müdürlüğü Trafik ve Ulaşım Bilgileri Raporu, http://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Istatistikler/TrafikveUlasimBilgileri/14TrafikUlaşımBilgileri.pdf, erişim tarihi: 17.7.2016.
• URL-1, www.marka.org.tr/uploads/files/ppkb/Kocaeli_Atık_Envanteri.pdf, erişim tarihi: 17.7.2016.
• URL-2, http://www.bizimkocaeli.com/haber/guncel/dilovasindaki-kirlilik-normalin-5-katina-yaklasti/115629.html, erişim tarihi: 17.7.2016.
• URL-3, www. http://www.havaizleme.gov.tr, erişim tarihi: 17.7.2016.
• URL-4, http://www.ttb.org.tr/msg/dergi/ocak01/8.htm), erişim tarihi: 17.7.2016.
• URL-5, http://www.evrensel.net/haber/256870/kocaelide-hangi-tasi-kaldirsan-altindan-kirlilik-cikiyor, erişim tarihi: 17.7.2016.
• URL-6, http://arsiv.ntv.com.tr/news/44073.asp, erişim tarihi: 17.7.2016.