ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLERİN (ÖTL) SIVILAŞTIRILARAK GERİ DÖNÜŞÜMÜNÜN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 50 - 56, 15.06.2019

Hasan Eryılmaz Kazım Onur Demirarslan

Öz

Günümüzde
ulaşım teknolojilerinin artmasıyla özellikle karayolu taşımacılığı büyük önem
kazanmıştır. Karayolu taşımacılığında kullanılan araçlar çevre ile
ilişkilendirildiğinde birçok problemle karşılaşılmaktadır. Bu problemlerden bir
tanesi de araçlarda bulunan ve ekonomik ömrünü tamamlayan lastiklerdir (ÖTL).
Bu lastikler değiştirildiğinde çevreye duyarsız bir şekilde yönetilirlerse
birçok olumsuz problemlere yol açmaktadır. Günümüzde yakıt üretiminden araç
paspasları yapımına kadar birçok yerde kullanılmaya başlanan bu ömrünü
tamamlamış atık lastikler, özellikle toplanmasından işlenmesine kadar birçok
işlemden geçmekte ve oldukça maliyetli olmaktadır. Ancak dünyada ÖTL atıklarına
ekonomik çözümlerin bulunması için yapılan birçok çalışma mevcuttur. Yapılan bu
çalışmada, atık lastiklerin sıvılaştırılarak geri dönüşümünün nasıl
gerçekleştirilebileceği araştırılmıştır. Çözücü olarak piyasadan kolaylıkla
elde edilebilecek Mazot, Arap Sabunu, Organik Asitler Karışımı, Vazelin, Mum,
Yanık Yağ gibi maddeler ile laboratuvarda var olan H₃PO₄,
Etanol, 1,2-Dikloroetan, Dioksan, Klorobenzen, o-ksilen, Benzil alkol ve TÜPRAŞ
ürünü Heavy Neutral Oil yağı kullanılmış, değişik sıcaklıklarda farklı sonuçlar
elde edilmiş ve kaynama noktası 340-360 ^oC arasında olan atık
yağların etkili ve ekonomik olarak kullanılabileceği anlaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Atık lastik, kauçuk çözücüler, geri dönüşüm, sıvılaştırma

Investigate The Liquefaction Process of The Waste Tires

Öz

In
recent years, with the increase of transportation technologies, especially road
transportation has gained great importance. Vehicles used in road
transportation cause to take place many problems when associated with the
environment. One of these environmental problems is the tires used in vehicles when
completed their economic life. When these tires are replaced, they cause many
negative problems if they are managed in an environmentally insensitive manner.
At the present time, the recycle of these waste tires, are begun to use in many
places from fuel production to vehicle mats because of going through many
processes from collection of wate tires to production of final goods, solutions
are quite costly. However, there are studies to find economic solutions in the
world. In this study, it was researched how to recycle waste tires by
liquefaction. H₃PO₄, Ethanol, 1,2-Dichloroethane,
Dioxane, Chlorobenzene, o-xylene, Benzyl alcohol, heavy neutral oil of TÜPRAŞ
and other market materials products, such as Diesel, Arabic Soap, Organic Acid
Mixture, Vaseline, Candle, waste burn machine oil has been used as solvents and
different results have been obtained at different temperatures and it has been
understood that waste oils having a boiling point of 340-360 ^oC can
be used effectively and economically.

Anahtar Kelimeler

Waste tires, rubber solvents, recycle, liquefaction

Kaynakça

• Karabörk F. (2012). Atık Araç Tekerlek Lastiklerinde Mikrodalga Devulkanizasyon Parametrelerinin Lastiğin Mekanik Özelliklerine Etkileri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, T.C. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Koçak Y., Alparslan L. (2011). "Atık Lastiklerin Çimento ve Beton Sektöründe Kullanım Potansiyelleri", 6th International Advanced Technologies Symposium (IATS’11), 16-18 May 2011, Elazığ, Turkey.
• Money, D.M., Harrison, G. (1999). Liquefaction of scrap automobile tyres in defferent solvents and solvent mixtures, Fuel, 78(14), 1729-1736.Muzenda, E. (2014). A comparative review of waste tyre pyrolysis, gasification and aaliquefaction (PGL), Processes, Intl. Conf. On Chem. Eng. and Advanced Comput. Tech., Nov. 24-25, Pretoria, South Africa.
• Quek, A., Balasubramanian, R. (2013). Liquefaction of waste tires by pyrolysis for oil and chemicals-A review, Journal of Analytical and Applied Pyrolysis, 101, 1-16.Riedewald, F., Goode, K., Sexton, A., Sousa-Gallagher, M. J. (2016). Scrap tyre recycling process with molten zinc as direct heat transfer and solids separation fluid: A new reactor concept, MethodsX. 3, 399–406
• Rowhani, A., Rainey, T. J. (2016). Scrap Tyre Management pathways and their use as a fuel-A review, Energies, 2-26. Sugözü, İ., Mutlu İ. (2009). Atık taşıt lastikleri ve değerlendirme yöntemleri, Taşıt Teknolojileri Elektronik Dergisi, 1(1), 35-46.
• Tunç B., (2009). Atık Lastiklerin Yönetimi ve Monofillerdeki Fiziksel ve Kimyasal Davranışlarının İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mühendislik Fakültesi, Gebze.
• URL-1, Hangi Lastikler Ömrünü Tamamlamış Lastiktir? Lastik Sanayicileri Derneği, http://www.lasder.org.tr/otl-2/otl/
• Yakaboylu, O. (2010). Atık Lastik Yönetimi ve Atık Lastik Pirolizi Model Tesisi İçin Yapılabilirlik Çalışması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.