FINANCIAL REFLECTIONS OF INCREASING COSTS ON HOTEL BUSINESSES IN TURKEY: THE AMASYA EXAMPLE

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 4, 168 - 189, 28.12.2025

Sinan Ceylan

https://doi.org/10.38004/sobad.1808919

Öz

This study was prepared to address the financial problems faced by hotel businesses in the face of increasing costs, using the example of Amasya province, and to develop solutions to the issue. Although the tourism sector has a strategic importance in terms of economic growth, foreign exchange inflow and employment creation, it is vulnerable to external factors such as crises, pandemics and inflation. It is observed that the rapidly increasing energy, food and labor costs in Turkey in recent years have limited the profitability and financial sustainability of hotel businesses. The research was conducted with data obtained from hotel businesses operating in Amasya using a qualitative method approach and semi-structured interview technique. Findings show that cost increases weaken businesses' cash flows, cause them to postpone investment and planning decisions, and create declines in occupancy rates and revenues. The COVID-19 pandemic has further increased financial pressure, with fixed expenses continuing and additional hygiene expenses rising. Moreover, changes in museum visitor numbers reveal that increasing costs directly affect not only accommodation establishments but also cultural tourism. In light of the findings, the need to develop strategies such as cost management focused on energy and resource efficiency, dynamic pricing, income diversification, strengthening financial support mechanisms and long-term planning for crises emerges. In this respect, the study aims to contribute to the understanding of the multidimensional effects of increasing costs on the tourism sector and to guide policy makers as well as businesses.

Anahtar Kelimeler

Tourism , Hotel Businesses , Increasing Costs , Financial Sustainability , Cultural Tourism. , Tourısm Economy

TÜRKİYE’DE ARTAN MALİYETLERİN OTEL İŞLETMELERİLERİ ÜZERİNDEKİ FİNANSAL YANSIMALARI: AMASYA ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışma, otel işletmelerinin artan maliyetler karşısında karşılaştıkları finansal sorunları Amasya ili örneği üzerinden ele almak ve konuya ilişkin çözüm önerileri geliştirmek amacıyla hazırlanmıştır. Turizm sektörü, ekonomik büyüme, döviz girdisi ve istihdam yaratma bakımından stratejik bir öneme sahip olmakla birlikte, krizler, pandemiler ve enflasyon gibi dışsal etkenlere karşı kırılgan bir yapı sergilemektedir. Özellikle Türkiye’de son yıllarda hızla artan enerji, gıda ve işgücü maliyetlerinin, otel işletmelerinin kârlılıklarını ve finansal sürdürülebilirliklerini sınırlandırdığı görülmektedir. Araştırma, nitel yöntem yaklaşımıyla ve yarı yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılarak Amasya’da faaliyet gösteren otel işletmelerinden elde edilen verilerle yürütülmüştür. Bulgular, maliyet artışlarının işletmelerin nakit akışını zayıflattığını, yatırım ve planlama kararlarını ertelemelerine neden olduğunu ve doluluk oranları ile gelirlerinde düşüşler yarattığını göstermektedir. COVID-19 pandemisi ise sabit giderlerin devam etmesi ve ek hijyen harcamalarının yükselmesiyle finansal baskıyı daha da artırmıştır. Ayrıca, müze ziyaretçi sayılarındaki değişimler, artan maliyetlerin yalnızca konaklama işletmelerini değil, kültürel turizmi de doğrudan etkilediğini ortaya koymaktadır. Elde edilen bulgular ışığında, enerji ve kaynak verimliliğine odaklı maliyet yönetimi, dinamik fiyatlandırma, gelir çeşitlendirme, finansal destek mekanizmalarının güçlendirilmesi ve krizlere yönelik uzun vadeli planlama gibi stratejilerin geliştirilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu yönüyle çalışma, artan maliyetlerin turizm sektöründe yarattığı çok boyutlu etkilerin anlaşılmasına katkı sunmayı ve işletmelere olduğu kadar politika yapıcılara da yol gösterici olmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Turizm , Otel İşletmeleri , Artan Maliyetler , Finansal Sürdürülebilirlik , Kültürel Turizm. , Turizm Ekonomisi

Kaynakça

• Abrate, Graziano, Juan Luis Nicolau, and Giampaolo Viglia. 2019. The Impact of Dynamic Price Variability on Revenue Maximization. Tourism Management 74: 224–233. https:// doi. org/ 10. 1016/j. tourman.2019.03.013.
• Ağ, M. S., & Koruyan, K. (2023). An Evaluation of Turkish Hotel Websites: A New Perspective for eMICA. International Journal of Management Information Systems and Computer Science, 7(2), 142-156. https://doi.org/10.33461/uybisbbd.1344425 AKAT, Ö. (2000), Pazarlama Ağırlıklı Turizm İşletmeciliği, Ekin Kitabevi: Bursa.
• Ağ, A., & Taşkesenlioğlu, D. (2024). Konaklama İşletmelerindeki Maliyet Muhasebesi Uygulamalarının Örneklerle İncelenmesi. Paradigma: İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 13(1), 42-55.
• Akçadağ, S., & Özdemir, E. (2005). İnsan Kaynakları Kapsamında 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde İş Tatmini: İstanbul’da Yapılan Ampirik Bir Çalışma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (10), 167-193.
• Akıncı, Z., & Sönmez, N. (2015). Engelli Bireylerin Erişilebilir Turizm Beklentilerinin Değerlendirilmesine Yönelik Nitel Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26(1), 97-113. https://doi.org/10.17123/atad.vol26iss195912
• Altuntas, Fatma, and Mehmet Sahin Gok. 2021. The Effect of COVID19 Pandemic on Domestic Tourism: A DEMATEL Method Analysis on Quarantine Decisions. International
• American Hotel & Lodging Association. (2025). State of the industry: Hotels face rising costs and flattening growth. Erişim: (14.09.2025). https://www.ahla.com/news/state-industry-hotels-face-rising-costs-and-flattening-growth-new-travel-trends-provide
• Atay-Kayış, A., & Aygün, Ş. (2016). Türkiye’de turizm sektörünün enflasyon üzerine etkisini açıklamaya yönelik bir model önerisi. Uluslararası İşletme, Ekonomi Yönetim Perspektifleri Dergisi, 1(1), 37-57.
• Avşar, M., & Eryılmaz, B. (2022). Coğrafi İşaretli Ürünlerin Amasya Turizminin Gelişimine Katkısının Değerlendirilmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(4), 988–1003. https://doi.org/10.26677/TR1010.2022.1135
• Aylar, F., & Çoban, A. (2004). Baraklı Çağlayanı Taşova Amasya. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3).
• Bahar O. & Kozak M., (2013). Turizm Ekonomisi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Baldıran, Ş. (2024). Sürdürülebilir Şehir Turizminde Turistik Altyapının Düzenlenmesi: Amasya Örneği. Amasya Üniversitesi Ekonomi Ticaret ve Pazarlama Dergisi, 1(1), 53-66.
• Bastos, B. P. (2022). Contribution of hotels' revenue management for supply chain resilience: A conceptual framework. International Journal of Hospitality Management, 102, 103129. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9111949/
• Başkale, H. (2016). Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Bulut, E. (2000). Türk Turizminin Dünya’daki Yeri ve Dış Ödemeler Bilançosuna Etkisi, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3, 71-85.
• Caixabank Research. (2023). The factors that lie behind tourism's price rises. https://www.caixabankresearch.com/en/sectoral-analysis/tourism/factors-lie-behind-tourisms-price-rises
• Ceylan, M. A., & Yakut, M. (2021). Türkiye’de Turistik Konaklama Türlerine ve Dağılışına Coğrafi Bir Bakış. Turkish Academic Research Review, 6(2), 697-724. https://doi.org/10.30622/tarr.931416
• Coppin, A. (1993). Recent Evidence on the determinants of inflation in a tourism-oriented economy: Barbados. Social and Economic Studies, 65- 80.
• Corgel, J. (2024). Hotel profit implications from rising wages and inflation in the U.S. hotel industry. Cornell Hospitality Report, 24(1), 6–12. https://ecommons.cornell.edu/bitstreams/8b322986-e698-455e-b1ef-80ab9c9692bc/download
• Çardak, D. (2016). Otel işletmelerinde maliyet muhasebesi sistemleri: Kapadokya bölgesi uygulama örneği (Yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çımat, A. ve Bahar, O., (2003) Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme, Akdeniz Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (6), 1-18.
• Çınar, K. (2017). Otel İşletmelerinde Yenilik Algısı ve Uygulamaları. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 37-50.
• Eryılmaz, B. (2020). Ziyaret Etmeyenlerin Gözünde Turistik Bir Destinasyon Olarak Amasya. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 422-432. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.685870
• Eşsiz, F. P. (2023). Türkiye’de Turizm Sektörünün Ekonomik Büyümeye Katkısı: Cumhuriyetten Günümüze. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 6(5), 28-41. https://doi.org/10.59445/ijephss.1365096
• Font, Xavier, Rosa English, Alkmini Gkritzali, and Wen Stella Tian. 2021. Value Co-Creation in Sustainable Tourism: A ServiceDominant Logic Approach. Tourism Management 82 (June 2020): 104200. https:// doi. org/ 10. 1016/j. tourm an. 2020. 104200.
• Ghaderi, Z., Som, A. P., ve Henderson, J. C. (2012). Tourism Crisis and Island Destinations: Experiences in Penang, Malaysia. Tourism Management Perspectives, 2(3), 79-84.
• Gössling, S., Scott, D., & Hall, C. M. (2020). Pandemics, tourism and global change: A rapid assessment of COVID-19. Journal of Sustainable Tourism, 29(1), 1–20. https://doi.org/10.1080/09669582.2020.1758708
• Gülbahar, O. (2008), “Turizmin Türkiye’de 1980 Sonrası Dönemde Cari İşlemler Dengesine Etkisi, Journal of Qafqaz University, s.154-169.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 271, 74-82.
• Hazar, A. (2010), Meslek Yüksekokulları İçin Genel Turizm, Nobel Yayın, Ankara.
• Hu, Mingming, Richard T.R. Qiu, Wu. Doris Chenguang, and Haiyan Song. 2021. Hierarchical Pattern Recognition for Tourism Demand Forecasting. Tourism Management 84 (Sep 2020): 104263. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2020.104263.
• Ibáñez de Aldecoa Fuster, J. (2023). The factors that lie behind tourism's price rises. Caixabank Research. https://www.caixabankresearch.com/en/sectoral-analysis/tourism/factors-lie-behind-tourisms-price-rises
• Ilgaz Yıldırım, B., Yıldırım, F., & Gülmez, M. (2017). Türkiye’de Enflasyon ve Turizm Gelirleri İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 69-81.
• Im, J., Kim, H., & Miao, L. (2021). CEO letters: Hospitality corporate narratives during the COVID-19 pandemic. International Journal of Hospitality Management, 92, 102701. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2020.102701
• İbiş, S. (2020). Covıd-19 Salgınının Seyahat Acentaları Üzerine Etkisi. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi (Saffron Journal of Culture and Tourısm Researches) 2020, 3(1): 85-98.
• İçöz, O. (1991). Enflasyonun Turizm Sektörüne Etkileri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 19-21.
• Karadağ, H., (2021). Türkiye Ekonomisinde Turizm Gelirlerinin TÜFE’ye Etkisinin İncelenmesi: MWALD Temelli Nedensellik Analizi. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 4 (1) , 31-42.
• Karataş, M., & Babür, S. (2013). Gelişen Dünya’da Turizm Sektörünün Yeri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2013(2), 15-24.
• Kılıç, D. D., Güler, D., Babacan, A., Kılıç, M. (2019). Amasya’nın Ekoturizm Potansiyelinin Belirlenmesi Üzerine Bır Araştırma. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 77-106. https://doi.org/10.30561/sinopusd.549503
• KPMG Türkiye. (2022). Turizm sektörel bakış 2022. Erişim tarihi (09.09.2025). https://kpmg.com/tr/tr/home/insights/2022/10/turizm-sektorel-bakis.html
• Kurt Konakoğlu, S. S., & Kurdoğlu, B. Ç. (2021). Evaluation of Amasya city tourism planning using SWOT analysis. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 22(1), 88-96.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı, KTB (Kültür ve Turizm Bakanlığı), (2013). Turizm Verileri, Ankara.
• Lam, T., & Hsu, C. H. C. (2006). Predicting behavioral intention of choosing a travel destination. Tourism Management, 27(4), 589–599. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2005.02.00
• Mushtaq A. & Zaman K., (2013). Impact of macroeconomic factors on tourism receipts: evidence from SAARC region, European Economics Letters Volume 2 Number 2 pp: 38-43
• Okuyucu, A., & Akgiş, Ö. (2016). TÜRKİYE’DE KONAKLAMA SEKTÖRÜNÜN YAPISAL VE MEKÂNSAL DEĞİŞİMİ: 1990-2013. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(1), 249-269. https://doi.org/10.20296/tsad.71462
• Peterson K Ozl, Thankom Arun (2020). Spillover of COVID-19: Impact on the Global Economy. https://ideas.repec.org/p/pra/mprapa/99317.html.
• Soyaltın, T. (2007). Konaklama işletmelerinde faaliyet tabanlı maliyetleme ve bir uygulama (Doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://nek.istanbul.edu.tr/ekos/TEZ/43154.pdf
• STR Global. (2024). Hotel F&B driving labor cost growth in 2024. https://str.com/data-insights-blog/hotel-fb-driving-labor-cost-growth-2024
• Sucu, Ö. E. (2017). Konaklama işletmelerinde etkin maliyet yönetimi ve bir uygulama. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 4(10), 412–427.
• Şener, B. (2006), Modern Otel İşletmelerinde Yönetim ve Organizasyon, Detay Yayınevi: Ankara
• Şit, M., & Şen, A. (2022). Türkiye ekonomisinde turizm gelirleri ve enflasyon ilişkisinin ampirik analizi. Turizm Akademik Dergisi, 9(1), 209–218.
• Thompson, A. (2011). Terrorism and Tourism in Developed Versus Developing Countries. Tourism Economics, 17(3), 693-700.
• Tunca, Z. (2005). Makro İktisat, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Tutar, H. (2022). Nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik: Bir model önerisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 117-140.
• Tüfekçi, R. (2024). Helal sertifikalı otel işletmelerinde tedarik zinciri yönetiminde yaşanan sorunların incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi).
• TÜİK (2025). Turizm İstatistikleri, IV. Çeyrek ve Yıllık, 2024. Erişim Tarihi: 15.09.2025: TÜİK resmî web sitesi
• TÜİK. (2023). Turizm İstatistikleri, 2022. Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/
• United Nations World Tourism Organization. (2025, January). UNWTO World Tourism Barometer, Volume 23, Issue 1. Madrid: UNWTO. https://www.unwto.org
• Unur, K., (2000) Turizmin Türkiye’nin Ödemeler Dengesine Etkisinin Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (3), 1-17.
• UNWTO. (2019). World Tourism Highlights 2019 edition. Madrid: World Tourism Organization.
• UNWTO. (2021). International tourism and COVID-19. Madrid: World Tourism Organization.
• UNWTO. (2023). International tourism highlights 2023 edition. Madrid: World Tourism Organization.
• Wolcott, H. F. (1994). On Seeking--and Rejecting--Validity in Qualitative Research. Transforming Qualitative Data. Description, Analysis, and Interpretation, Thousand Oaks: SAGE
• WTTC. (2024). Türkiye Seyahat ve Turizm Ekonomik Etki Raporu. World Travel & Tourism Council. Erişim Tarihi:18.10.2025 https://wttc.org/research/economic-impact
• Yazgan, S. Ö., & Koçak Soylu, S. (2022). Otellerde enerji verimliliğini iyileştirmeye yönelik çeşitli yaklaşımların tasarruf oranlarına etkisinin karşılaştırılması: Antalya örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 10(4), 1375–1388. https://doi.org/10.21923/jesd.1063248
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, İ., Yıldırım, K., & Mercan, M. (2017). Turizm gelirleri ve enflasyon ilişkisi: Türkiye için bir nedensellik analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 16, 133–146.
• Yıldıztekin, İ. (2010). Konaklama Hizmetlerinde Maliyete Dayalı Fiyatlama ve Fiyat Değişiminin Bölüm Karlılığına Etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 215-240.
• Yılmaz, Y. (2020). Amasya Şehri’nin İklim Yapısı ve Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(Özel Sayı), 167-186.
• Zengin, B., Öztürk, E., & Salha, H. (2014). Amasya İlinin Alternatif Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Metinleri, 2014(2), 1-22.
• Zhang, D., Hu, M., & Ji, Q. (2020). Financial markets under the global pandemic of COVID-19. Finance Research Letters, 36, 101528. https://doi.org/10.1016/j.frl.2020.101528