THE ALBAZINSKY MILITARY OUTPOST AND THE RUSSIAN-MANCHU STRUGGLE FOR INFLUENCE IN EASTERN SIBERIA (1665-

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 13, 31.05.2024

Mecnun Yılmaz

https://doi.org/10.38004/sobad.1366926

Öz

The Albazinsky military outpost, which was built by N. R. Chernigovsky in 1665 on the banks of the Amur River as a result of some events unfolding in Siberia, helped the Russians to receive important economic income from the region. On the other hand, this event dealt a big blow to the economy of the Manchus. As a result, struggles began between the two sides in 1685 in Eastern Siberia. These struggles continued until 1689.
In this study will be presented archaeological informations about the establishment process and development of the Albazinsky military outpost, which was built built by the Russians on the banks of the Amur River in Eastern Siberia. In addition, the struggle for influence between the Russians and the Manchus in Eastern Siberia due to economic reasons after the establishment of the military outpost will be explained. For these purposes, the plans of the structural situation of the military outpost drawn by V. I. Trukhin and Y. A. Bagrin and the archive records on the Russian-Manchu relations published under the editorship of S. L. Tihvinskiy will be used as sources in the study. Moreover, the information given in these sources will be supported by information given by various researchers on this topic, especially A. R. Artemyev, G. B. Krasnoshtanov, G. M. Melikhov, Yu. L. Besprozvannykh.

Anahtar Kelimeler

Amur River, Qing Dynasty, Manchus, Treaty of Nerchinsk, Cossacks

ALBAZİN KARAKOLU VE DOĞU SİBİRYA’DA RUS-MANÇU NÜFUZ MÜCADELESİ (1665-1689)

Öz

Sibirya’da gelişen birtakım olaylar neticesinde N. R. Çernigovskiy tarafından 1665 yılında Amur Nehri’nin yanı başında inşa edilen Albazin karakolu, Rusların bölgeden önemli bir biçimde ekonomik gelir elde etmelerine vesile olmuştur. Öte yandan bu durum, Mançuların ekonomisine büyük bir darbeyi beraberinde getirmiştir. Bunun sonucunda ise Doğu Sibirya’da 1685 yılında iki taraf arasında mücadeleler başlamıştır. Bu mücadeleler, 1689 yılına kadar devam etmiştir.
Bu çalışmada, Rusların Doğu Sibirya’daki Amur Nehri’nin yanında inşa ettikleri Albazin karakolunun kuruluş ve gelişim süreci hakkında arkeolojik açıdan bilgiler sunulacaktır. İlaveten karakolun kurulmasının ardından Doğu Sibirya’da Ruslar ile Mançular arasında ekonomik nedenlerden dolayı ortaya çıkan nüfuz mücadelesi anlatılacaktır. Bu amaçlar doğrultusunda, çalışmada kaynak olarak esas itibariyle V. İ. Truhin ve Y. A. Bagrin tarafından karakolun yapısal durumuna ait çizilen planlar ve S. L. Tihvinskiy’nin editörlüğünde yayınlanan Rus-Mançu ilişkilerine dair arşiv kayıtları kullanılacaktır. Ayrıca bu kaynaklarda verilen bilgiler, A. R. Artemev, G. B. Krasnoştanov, G. M. Melihov, Y. L. Besprozvannıh başta olmak üzere çeşitli araştırmacıların konu üzerine vermiş oldukları bilgilerle desteklenecektir.

Anahtar Kelimeler

Amur Nehri, Çing Hanedanı, Mançular, Nerçinsk Antlaşması, Kozaklar

Kaynakça

• 1. Arşiv Kaynakları Rossiyskiy Gosudarstvennıy Arhiv Drevnik Aktov (RGADA), F. 214, Op. 3, St. 973, LL. 166-173, 198-201.
• Rossiyskiy Gosudarstvennıy Arhiv Drevnik Aktov (RGADA), F. 1142, Op. 1, D. 35, LL. 1-25.
• 2- Yayınlanmış Ana Kaynaklar Bantış-Kamenskiy, Nikolay Nikolayeviç (1882). Diplomatiçeskoe Sobranie Del Mejdu Rossiyskim i -Kitayskim Gosudarstvami s 1619 po 1792 God. Kazan: Tipografiya İmperatorskogo Universiteta.
• Russko-Kitayskie Otnoşeniya 1689-1916. (1972). Ofitsialnıe Dokumentı. 2. Tom. Moskva: İzdatelstvo Vostoçnoy Literaturı.
• Tihvinskiy, Sergey Leonidoviç (red.) (1972). Russko-Kitayskie Otnoşeniya v XVII Veke (1686-1691). Moskva: Nauka.
• 3- Kitaplar Besprozvannıh, Yegor Leonidoviç (1986). Priamure v Sisteme Russko-Kitayskih Otnoşeniy XVII Seredina XIX v. Habarovsk: Habarovskoe Knijnoe İzdatelstvo.
• Krasnoştanov, G. B. (2008). Nikifor Romanov Çernigovskiy: Dokumentalnoe Povestvovanie. İrkutsk: Reprotsentr.
• Melihov Georgiç Vasilyeviç (1974). Mançjurı na Severo-Vostoke (XVII v.). Moskva: Nauka.
• Topsakal, İlyas (2017). Sibirya Tarihi. İstanbul: Ötüken.
• Witsen, Nicolaas (1785). Noord en Oost Tartarye. Amsterdam: Boekverkooper op de Nieuwen-dyk.
• 4- Makaleler Artemev, Aleksandr Rudolfoviç (1999). Albazinskiy Ostrog. Taltsı: Nauçno Populyarnıy İllyustrirovannıy Jurnal, 2(6), 37-42.
• Perdue, Peter (2013). Nature and Power: China and the Wider World. Social Science History, 37(3), 373-391.
• Topsakal, İlyas ve Yılmaz, Mecnun Tarık (2021). Bağımsızlığa Adanmış Bir Hayat: Küçüm Han. Tarih Dergisi, 75, 17-31.
• Topsakal, İlyas (2011). Türk Tarihi Açısından Sibirya’nın Kısa Tarihi (Başlangıçtan XVI. Yüzyıla Kadar). Turkish Studies, 6(1), 1863-1883.
• Truhin, Vladimir İliç ve Bagrin, Yegor Andreeviç (2019). Albazinskiy Ostrog v 1665/1666-1689 gg.: Fortifikatsiya i Zaşitniki - Opıt İstoriçeskoy Rekonstruktsii. İstoriya Voennogo Dela: İssledovaniya i İstoçniki, 10, 385-431.
• 5- Tezler Çjunhua, Tyan (2017). Russko-Kitayskie Otnoşeniya v XVII Veke (Problemı Pograniçnogo Razmejevaniya). Magisterskaya Dissertatsiya, Sankt-Peterburskiy Gosudarstvennıy Universitet, Magisterskaya Dissertatsiya, Sankt-Peterburg.
• Yılmaz, Mecnun Tarık (2020). Yermak Timofeyeviç ve Kazakların Sibirya Seferi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 6- İnternet Kaynakları “Podvigi Albazina: Est Li Buduşee u Drevney Stolitsı Priamurya”. 25 Ağustos 2023 tarihinde https://ampravda.ru/2021/02/24/0102164.html adresinden alındı.
• Davıdov, Vladimir Nikolayeviç – Sirina, Anna Anatolyevna. “Evenki”. 10 Temmuz 2023 tarihinde https://old.bigenc.ru/ethnology/text/5610682 adresinden alındı.
• Dzibel, German Valentinoviç. “Mançjurı”. 10 Temmuz 2023 tarihinde https://bigenc.ru/c/man-chzhury-d838b6 adresinden alındı.
• Reşetov, Aleksandr Mihayloviç. “Daurı”. 10 Temmuz 2023 tarihinde https://old.bigenc.ru/ethnology/text/1941850 adresinden alındı.