KADINA YÖNELİK CİNSİYET AYRIMCILIĞI VE CAM TAVAN SENDROMU

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 1, 44 - 58, 01.01.2019

Seçil Utma

Öz

Erkek egemen bir dünyada kadın, çalışma hayatında toplumsal, siyasi ve
ekonomik yönden eril bir iktidar anlayışına maruz kalmaktadır. Kadın, toplumsal
manada mesleklerin de cinsiyetinin belirlendiği baskın bir anlayışın içerisinde
kamusal alanı deneyimlemektedir. Kadınların üst düzey yönetici pozisyonlarına
gelmelerinde karşılaştıkları engeller, cinsiyet ayrımcılığı konusunda en sık
karşılaşılan örnekler arasında yer almaktadır. Yönetim literatüründe “cam
tavan” olarak adlandırılan bu durum, kadınların üst yönetim kademelerine
gelememe nedenleri arasında yer almakta ve onların başarı ve liyakatlerine
bakılmaksızın ilerlemelerini engelleyen, açıkça görülmeyen ve ifade edilemeyen
engellerin tamamı olarak bilinmektedir. Bu durum, kadınların kariyer
ilerlemelerini olumsuz etkilediği kadar, yönetimde ciddi sorunları da beraberinde
getirmektedir. Çalışmada, literatür taramasına dayanarak “Cam Tavan” kavramı
açıklanmış ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna gelememelerindeki
engeller aktarılmaya çalışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Cam Tavan Sendromu, Cinsiyet Ayrımcılığı, Yönetimde Kadınlar.

Gender Discrimination Against Women And Glass Ceiling Syndrome

Öz

In a patriarchal World, woman is exposed to masculinely-defined socio-economic
and political power. Woman experiences public sphere within a dominant and
encompassing social understanding that identifies the sexuality of professions. All of the most observed issue of the gender discrimination. This situation is
called “glass ceiling” in managment literature. Glass Ceiling syndrome means all
of the obstacles that place between women and senior management, are invisible and can’t be explained clearly. This situation, as well as a negative impact on
women's career progression in management brings serious problems. Conducting
a literature survey, the concept of “Glass Ceiling” has been explained and the
obstacles confronting women in preferment to senior management positions have
been presented depending on the related studies held in Turkey and other
countries.

Anahtar Kelimeler

Glass Ceiling Syndrome, Gender Discrimination, Women in Managment.

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, (2012), “Türkiye’de Kadının Durumu”, Ankara.
• Akın, A. Demirel, S., (2003), “Toplumsal Cinsiyet Kavramı Ve Sağlığa Etkileri”, Cumhuriyet Üniversitesi, Tip Fakültesi Dergisi, 25, 4-Ek, 83-88
• Aycan, Zeynep (2004), “Üç Boyutlu Cam Tavan: Kadınların Kariyer Gelişiminde Kim,Kime,Neden Engel Oluyor?”www.anneyiz.biz/haber/haberdtl. php?hid=1809 (07.03.2007)
• Baxter, J.,& Wright, E. O. (2000). The glass ceiling hypothesis a comparativestudy of the United States, Sweden, and Australia. Gender&Society, 14(2), 275-294.
• Bilican Gökkaya, V. (2015), “Ahtapot Kadınlar: Aile Ve İş Yaşamı Kıskacındaki Kadınlar Ve Karşılaştıkları Sorunlar” , Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10/10,Summer, 2015, 233-248.
• Belet, N. H.,(2013), “Kriz Olgusunun Kadına Yönelik Algıya Ve Kadın İşgücüne Etkisi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15, 1, 196- 223.
• Bingöl, D. Aydoğan, E., Şenel, G., & Erden, P. (2011). “Cam tavan sendromu ve kadınların hiyerarşik yükselmelerindeki engeller”: TC. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Ankara Merkez Teşkilatı örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 12(1), 115-132.
• Bulut, M. B. (2014). “Kadınların yüksek pozisyonlara gelememe nedenleri” Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(7), 202-215.
• Crampston, S. M . ve M. Mishra, (1999), “Women in management” Public Personnel Management, Vol: 28,No: 1
• Davidson, M. J.,and C. L. Cooper. (1992). “Shattering the glassceiling: The women manager” London: Chapman
• Dimovski, V.,Skerlavaj, M., & Man, Mandy, Mork, K. (2010). Is There a 'Glass Ceiling' for Female Managers in Singapore Organizations? Management, 5(4), 307-329.
• Draulans, V. (2003). “The glassceiling: realityormyth? A genderanalysis of leadership. Ethical Perspectives”, 10 (1), 66-77.
• Dreher, G. F. (2003). “Breaking the glassceiling: The effects of sexratios and work-life programs on female leadership at the top” Human Relations, 56(5), 541-562.
• Ecevit, Y., (2003), “Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışılabilir?”, Cumhuriyet Üniversitesi Tip Fakültesi Dergisi , 25(4- Ek), 83-88.
• Estes, S. B.,Noonan M. C., &Maume, D. O. (2007). “Is Work-Family Policy Use Related to The Gendered Division of Housework?” Journal of Family and Economic Issues, 28, 527-545.
• Eyüboğlu, Dilek, (1999), Kadın İşgücünün Değerlendirilmesinde Yetersizlikler, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Yayın No. 637.
• Falk, E.,&Grizard, E. (2003). “The glassceilingpersists: The 3rd annual APPC report on womenleaders in communicationcompanies AnnenbergPublicPolicy Center of theUniversity of Pennsylvania.
• Glass Ceiling Commission. (1995). “Glass Ceiling Commission-A Solid Investment: Making Full Use of theNation's Human Capital” Federal Publications, 120.
• Harlander, S. K. (1996). “Breaking through the glassceiling: an industrial perspective”, Journal of Animal Science, 74(11), 2849-2854.
• Hoobler, J. M.,Wayne, S. J., &Lemmon, G. (2009). “Bosses' perceptions of familyworkconflictandwomen'spromotability: Glassceilingeffects” Academy of Management Journal, 52(5), 939-957.
• ILO (2003), www.ilo.org/public/english/support/publ/pdf/btgc.pdf
• Johns, M. L. (2013). “Breaking the glassceiling: structural, cultural, and organizational barriers preventing women from achieving senior and executive positions”, Perspectives in Health Information Management, Winter, 1-11.
• Kavacıklı, F. T. (1999). “Sanayileşme Sürecinde Kadının Statüsü, Cinsel Ayrımcılık ve Kadına Yönelik Kuruluşlar”, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Dergisi, 2(3), 101.
• Knutson, Bonnie J., Raymond S. Scmidgall, (1999), "Dimensions Of The Glass Ceiling In The Hospitality Industry", Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 1999, s.64-75.
• Koca, Bennur, “Çalışma Hayatında Kadın”http://iys.inonu.edu.tr/webpanel/ dosyalar/1456/file/Calisma_Hayati_ve_Kadin_Bennur_Koca.pdf, (Erişim Tarihi: 03.04.2013).
• Lackwood, Nancy, “The Glass Ceiling: Domestic and International Perspectives”, HR Magazine, 2004 Haziran, Çev: Şirin Müge Kavuncu, “Cam Tavan: Ulusal ve Uluslararası Bakış Açıları”, Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, MPM Aylık Yayın Organı, Şubat-2009, s.10.
• Longo, P.,&Straehley, C. J. (2008). Whack! I've hit the glassceiling! Women's efforts to gain status in surgery. Gender Medicine, 5(1), 88-100.
• Lewis, A.E. ve Fagenson, E.A.(1995), “Strategies for Developing Women Managers; How They Fulfill Their Objectives?”, Journal of Management Development, 14(2), 39-53.
• Özbey, Funda, R. (2004), “Kadın Hakları ve Ekonomiye Yansımaları: Dünyada ve Türkiye’de Cinsiyetler Arası Eşitsizlik”, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Biga İİBF I.Ulusal Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi Kitapçığı, Çanakkale.
• Schneer, A.J. ve Reithman, F. (2002), “Managerial Life Without a Wife”, Journal of Business Ethics", Sayı:37, ss:25-38.
• Şiyve, Ozan Çağım (2004), “Kadın-Erkek Liderlik Tarzları ve Cam Tavan” Tügiad Elegans Magazin, Sayı:66, Mart-Nisan, www.elegans.com.tr/arsiv/66/ haber018. html (13.07.2007)
• Toksoy,Redman,Berna, “Üst yönetimde Kadın Temsili: Avrupa Birliği ve Türkiye’deki Gelişmeler”, http://www.tusiad.org.tr/bilgi-merkezi/fikiruretenfabrikadan/ust-yonetimde-kadin-temsili--avrupa-birligi-veturkiyedekigelismeler/, (Erişim Tarihi: 10.10.2012).
• Türktan, Gülden, “Yönetimde Kadın”, 19. Kalite Kongresi, http://www. kalitekongresi2010.org., (Erişim Tarihi:10.09.2011).
• Uzun, Gizem, (2004), “Kadın Yöneticileri Motive Ve Demotive Eden Faktörlerin TespitineYönelik Bir Arastırma” (Yüksek Lisans Tezi) Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Wirth,Linda, (2001), Breaking Through The Glass Ceiling: Women in Management, International Labour Office, Geneva.
• Yamagata, H.,Yeh, K. S., Stewman, S., & Dodge, H. (1997). “Sex Segregation and Glass Ceilings: A Comparative Statics Model of Women's Career Opportunities in the Federal Government Over a Quarter Century”, American Journal of Sociology, 103(3), 566-632.
• Yoğun, Ayşe Esmeray, (2008), “Kadınların cam tavanı aşma stratejileri: Büyük Ölçekli Türk İşletmelerinde Bir İnceleme”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi. Yönetim Kadının Hakkıdır Bildirgesi, http://www.unfpa.org.tr/turkeytr/ykhb.pdf, (Erişim Tarihi:10.10.2012).