Cinsel İstismar Vakaları Sanık İfade Tutanakları İçeriklerine Evrimsel Psikolojik Bir Yaklaşım

Yıl 2020, Cilt: 12 Sayı: 2, 121 - 146, 31.12.2020

Emrullah Şeker

Öz

Cinsel istismar ile ilgili davalı tarafların ifadelerinin analizinin yapıldığı bu çalışmanın amacı cinsel istismar sanıklarının ifade tutanaklarındaki sözcük içerikleri insan türünün zihinsel arka planındaki evrimsel psikolojik süreçleri dikkate alarak cinsel istismar davranışları, cinsel özne söylemi ve cinsel nesne seçimi açısından değerlendirmektir. Bitlis ili örneğinde yürütülen bu çalışmada sanık ifade tutanakları içerik analizi ile çözümlendi ve elde edilen veriler evrimsel psikolojik bir yaklaşımla değerlendirildi. Bu bağlamda toplam 10 vakaya ait sanık ifadeleri sosyal çevre, şüpheli özne ve cinsel nesne açısından incelendi. Çalışmada sanıkların ifade tutanaklarında ekonomik ve sosyal bağları içeren dilsel göstergeleri sıklıkla, bazı vakalarda dinsel simgeleri yoğun olarak, doğrudan olayın niteliği ile ilgili ifadelerden çok dolaylı, ilgisiz veya belirsiz ifadeleri daha yaygın kullandıkları tespit edildi. Ayrıca cinsel öznelerin nesnelerine nitelikli cinsel istismardan çok genellikle haz alma ve doyuma erişme gibi ikincil bir amaçla yaklaştıkları tespit edildi. Çalışmada elde edilen bulgular cinsel istismar gibi kültür, gelenek ve sosyal ilişkilerde çok alışık olduğumuz, masum gibi görünen birçok davranış şeklinin evrimsel süreçte başvurulan cinsel stratejilerin arkaik kalıntıları veya yinelemeleri olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

cinsel istismar, içerik çözümlemesi, evrimsel psikoloji, ifade tutanakları

Kaynakça

• Aktepe, E. (2009). Çocukluk çağı cinsel istismarı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1(2), 95-119.
• Alpaslan, A. H. (2014). Çocukluk döneminde cinsel istismar. Kocatepe tıp dergisi, 15(2), 194-201.
• Aydın, B., Akbaş, S., Turla, A., Dündar, C., Yüce, M., ve Karabekiroğlu, K. (2015). Child sexual abuse in Turkey: an analysis of 1002 cases. Journal of Forensic Sciences, 60, 61-65.
• Balcı, Y., Erbaş, M., Işık, Ş., ve Karbeyaz, K. (2014). Muğla Adli Tıp Şube Müdürlüğü’ne Başvuran Cinsel Saldırı Olgularının Değerlendirilmesi. Adli Tıp Bülteni, 19(2), 87-95.
• Balcombe, J. (2009). Animal pleasure and its moral significance. Applied Animal Behavior Science, 118(3-4), 208-216.
• Barkow, J. H., Cosmides, L., & Tooby, J. (Eds.). (1992). The adapted mind: Evolutionary psychology and the generation of culture. New York: Oxford University Press.
• Bilginer, Ç., Hesapçıoğlu, S. T., ve Kandil, S. (2013). Çocukluk Çağı Cinsel İstismarı: Mağdur ve Sanık Açısından Çok Yönlü Bakış. Düşünen Adam, 26(1), 55.
• Brown, D. E. (1991). Human universals, human nature & human culture. Daedalus, 133(4), 47-54.
• Burling, R. (1986). The selective advantage of complex language. Ethology and sociobiology, 7(1), 1-16.
• Bulut, S. (2016). Çocuk cinsel istismarı hakkında bir derleme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 139-156.
• Buss, D.M. (1994). The evolution of desire: Strategies of human mating. New York: Basic Books.
• Çekin, N., Hilal, A., Bilgin, N., Alper, B., Gülmen, M. K., Savran, B., ve Sarıca, A. D. (1998). Adana’da ağır ceza mahkemesine yansıyan cinsel suçların incelenmesi. Adli Tıp Bülteni, 3(3), 81-85.
• Chivers, M. L. (2005). A brief review and discussion of sex differences in the specificity of sexual arousal. Sexual and Relationship Therapy, 20(4), 377-390.
• Dessalles, J. L. (2007). Why we talk: The evolutionary origins of language. Oxford University Press.
• Dor, D. (2017). The role of the lie in the evolution of human language. Language Sciences, 63, 44-59.
• Dunbar, R. (1996). Gossip, grooming and the evolution of language. Cambridge: Harvard UP.
• Eyüpoğlu, A. (2012).Cinsel İstismar Mağduru Çocuk İfadelerinin Ölçüt Bazlı İçerik Analizi: CBCA (Criteria-Based Content Analysis). Güvenlik Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-22.
• Fallace, T. (2012). Recapitulation theory and the new education: Race, culture, imperialism, and pedagogy, 1894–1916. Curriculum Inquiry, 42(4), 510-533.
• Finkelhor, D. (1993). Epidemiological factors in the clinical identification of child sexual abuse. Child Abuse & Neglect, 17, 67-70.
• Freud, S. (1998). Ruh çözümlemesine yeni giriş konferansları. (E. Kapkın, A. Kapkın, Çev.). İstanbul: Payel Yayınları.
• Freud, S. (2013). Psikanaliz üzerine. (A. Öneş, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Freud, S. (2014). Cinsellik üzerine. (H. Can, Çev.). Ankara: Tutku Yayınevi.
• Freud, S. (2016a). Espriler ve bilinçdışı ile ilişkileri. (E. Kapkın, Çev.). İstanbul: Payel Yayınevi.
• Freud, S. (2016b). Kültürdeki huzursuzluk. (V. Atayman, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Fromkin, V. A. (Ed.). (1973). Speech errors as linguistic evidence. The Hague, Paris: Mouton.
• Gaffney, D. (2003). PTSD, RTS and child abuse accommodation syndrome: therapeutic tools or fact-finding aids. Pace Law Review, 24, 271-291.
• Garner, M. W. J. (2004). Language: An Ecological View. Bern: Peter Lang Publishers.
• Garza-Mercer, F. (2007). The evolution of sexual pleasure. Journal of Psychology & Human Sexuality, 18(2-3), 107-124.
• Gay, P. (Ed.). (1995). The Freud Reader. London: Vintage.
• Gölge, Z. B., Yavuz, M. F., Başol, I. (2003). Classifying rape cases in Turkey. Forensic Science International, 136, 296-297.
• Gönültaş, M. B. (2016). Cinsel istismarcıların çocuklara yaklaşım metot ve teknikleri. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 8(1), 289-305.
• Green A. (1996). Child sexual abuse and incest. In M. Lewis (Ed), Child and adolescent psychiatry: A comprehensive textbook (2nd ed., pp.1041-1048). Baltimore, MA: Williams & Wilkins.
• Günay, V. D. (2007). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual.
• Günay, V. D. (2013). Söylem Çözümlemesi. İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
• Gür, T. (2013). Post-modern bir araştırma yöntemi olarak söylem çözümlemesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 5(1), 185-202.
• Harari, Y. N. (2015). Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi. (E. Genç, Çev.). İstanbul: Kollektif Kitap Bilişim ve Tasarım Ltd. Şti.
• Herman, J. L. (1992). Trauma and Recovery. New York: Basic Books.
• Hull, E. M., Meisel, R. L., & Sachs, B. D. (2002). Male sexual behavior. In D. Pfaff, (Ed.), Hormones, brain and behavior (pp. 3-137). Slovenia: Academic Press.
• İbiloğlu, A. O., Atlı, A., Oto, R., ve Özkan, M. (2018). Çocukluk çağı cinsel istismar ve ensest olgularına çok yönlü bakış. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(1), 84-98.
• İnan, M. (2010). 2005-2009 yıllarında Kocaeli Adliyesi'nde görülen cinsel istismar konulu davalarda sanık ve mağdur çocukların sosyo-demografik özellikleri ve suçun niteliği. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Kaplan, S. (1996). Physical abuse and neglect. In M. Lewis (Ed.), Child and Adolescent Psychiatry. A Comprehensive Textbook (2nd ed., pp. 1033-1041). Baltimore, MA, Williams & Wilkins.
• Karataş, Z. (2018). Çocukların cinsel istismardan korunmasında çocuk adalet sisteminin önleyici fonksiyonu. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 2(2), 136-147.
• Kaufman, K. L., Holmberg, J. K., Orts, K. A., McCrady, F. E., Rotzien, A. L., Daleiden, E. L., & Hilliker, D. R. (1998). Factors influencing sexual offenders' modus operandi: An examination of victim-offender relatedness and age. Child Maltreatment, 3 (4), 349-361.
• Kauth, M. R. (2007). The evolution of human sexuality: An introduction. Journal of Psychology & Human Sexuality, 18(2-3), 1-22. Kıran, Z., ve Kıran, A. (2010). Dilbilime giriş (3. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• King, B. J. (2004). The dynamic dance: Nonvocal communication in African great apes. London: Harvard University Press. Konker, C. (1992). Rethinking child sexual abuse: an anthropological perspective. American Journal of orthopsychiatry, 62(1), 147-153.
• Laqueur, T. (2003). Solitary sex: A cultural history of masturbation. New York: Zone Books.
• Launer, J. (2014). Sex and sexuality: an evolutionary view. Psychoanalytic Inquiry, 34(8), 831-846.
• Manson, J.H., Perry, S., & Parish, A.R. (1997). Non-conceptive Sexual Behavior in Bonobos and Capuchins. International Journal of Primatology, 18 (5): 767–86.
• Marcaggi, G., & Guénolé, F. (2018). Freudarwin: Evolutionary thinking as a root of psychoanalysis. Frontiers in Psychology, 9, 892.
• Miller, G. (2001). The mating mind: How sexual choice shaped the evolution of human nature. New York: Anchor.
• Narasimhan, R. (1998). Language behavior: Acquisition and evolutionary history. New Delhi: Sage Publications.
• Palmer, C. T. (1989). Rape in nonhuman animal species: Definitions, evidence, and implications. Journal of Sex Research, 26(3), 355-374.
• Pinker, S., & Bloom, P. (1990). Natural language and natural selection. Behavioral and Brain Sciences, 13 (4), 707–784.
• Pinker, S. (2003). The language instinct: How the mind creates language. London: Penguin Books.
• Reich, W. (1970). The mass psychology of fascism. New York: Macmillan.
• Sanghara, K. K., & Wilson, J. C. (2006). Stereotypes and attitudes about child sexual abusers: A comparison of experienced and inexperienced professionals in sex offender treatment. Legal and Criminological Psychology, 11(2), 229-244.
• Sommer, V., & Vasey, P. L. (Eds.). (2006). Homosexual behavior in animals: an evolutionary perspective. New York: Cambridge University Press.
• Spielrein, S. (1912). On transformation. Minutes of the Vienna Psychoanalytic Society (1910–1911), 3.
• Sungur, M. Z. (1998). Cinsel eğitim. Klinik Psikiyatri, 2, 103-108.
• Symons, D. (1979). The evolution of human sexuality. New York: Oxford University Press.
• Taner, Y., ve Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik yönleri. Acta Medica, 35(2), 82-86.
• Taylan, H. H. (2011). Sosyal Bilimlerde Kullanılan İçerik Analizi Ve Söylem Analizinin Karşılaştırılması. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (BUSBED), 1(2), 63-76.
• Taylor, T. (1996). The prehistory of sex: Four million years of human sexual culture. New York: Bantam.
• Thornhill, R., & Thornhill, N. W. (1987). Human rape: The strengths of the evolutionary perspective. Sociobiology and psychology: Ideas, issues, and applications, 269-292.
• Tooby, J., & Cosmides, L. (1992). The psychological foundations of culture. In J. H. Barkow, L. Cosmides & J. Tooby (Eds.), The adapted mind: Evolutionary psychology and the generation of culture (pp. 19-136). New York: The Oxford University Press.
• Urazel, B., Fidan, S. T., Gündüz, T., Şenlikli, M., ve Asfuroğlu, B. Ö. (2017). Çocuk ve Ergen Cinsel İstismarlarının Değerlendirilmesi. Osmangazi Tıp Dergisi, 39(2), 18-25.
• Üstündağ, A., Şenol, F., ve Mağden, D. (2015). Ebeveynler çocuk istismarına yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve bilinçlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 212-227.