Öz
Düzenbaz arketipi (trickster) çoğunlukla halk hikayeleriyle özdeşleştirilen bir
kavramdır ve birbirinden farklı kültürlerin farklı düzenbaz arketiplerinin olması bu
figürü tartışmaya açık kılar. Kültürel tarihte pek çok düzenbaz arketipi bulunmasına
rağmen bu figürün en önemli ortak özelliği fiziksel olarak zayıf olması ancak aleyhine
olan bir durumu zekasıyla lehine çevirmesidir. Edgar Allen Poe'nun önemli kısa
öykülerinden biri olan “Kara Kedi” (“The Black Cat”) başlıklı öyküsünde kara kedi
Pluto ile Angela Carter'ın “Leydi Mor'un Aşkları” (“The Loves of Lady Purple”) adlı
öyküsündeki kukla Leydi Mor düzenbaz arketipine uygun karakterler olarak
düşünülebilir. Her ikisi de fiziksel olarak sahiplerinden daha güçsüz görünseler de
amaçlarına şekil değiştirme becerisiyle ulaşırlar. Biçim değiştirmenin her iki öyküde
de ataerkil söylemi altüst etmede işlevsel oluşu öykülerin ataerkil düzene getirdiği bir
eleştiri olarak okunmasını sağlar. Bu bağlamda bu çalışmada kara kedi Pluto ve
Leydi Mor'un ne açılardan düzenbaz arketipini örnekleyen karakterler olduklarının ve
bu özellikleri yoluyla ataerkil yapıya nasıl meydan okuduklarının tartışılması
amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Badenhausen, R. (1992). “Fear and Trembling in The Fantastic: ‘The Black Cat’” , Studies in Short Fiction, Fall 1992, pp 487-498
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İngiliz ve İrlanda Dili, Edebiyatı ve Kültürü |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 2 Ocak 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 |