MACAR DİLİ TARİHİNİN ERKEN DÖNEM YERLİ YAZILI KAYNAKLARININ SINIFLANDIRILMASI

Yıl 2021, , 182 - 192, 02.07.2021

Yasemin Altaylı

https://doi.org/10.33537/sobild.2021.12.2.18

Öz

Macar dilinin yerli yazılı belgeleri Macarların Avrupa'da bugünkü
yurtlarına yerleşmelerinden sonra yaklaşık olarak 11. yüzyılda
oluşmaya başlamıştır. Tarihsel süreçte Árpád Hanedanı dönemi
ile başlayan ve Anjou Hanedanlığı dönemi ile devam eden erken
dönem yerli yazılı kaynaklarının oluşumu 16. yüzyılda da devam
etmiştir. Dil tarihsel açıdan ise bu dönem yaklaşık olarak 9. yüzyıl
sonunda başlayan ve 16. yüzyılın ilk çeyreğine kadar devam eden
Macar dili tarihinin Eski Macarca Devri'nde gerçekleşmiştir. Bu
süreçte Macar dilinin değişimine ve gelişimine uygun bir biçimde
belge çeşitlerinde ve niteliklerinde de değişimler ve gelişimler
olmuş, başlangıçta belgeler içerisinde kısıtlı sayıda yer alan
Macarca adların yerini zamanla Macarca notlar, açıklamalar, kısa
yazılı metinler, geniş kapsamlı tekstler ve el yazması kitaplar gibi
farklı kaynaklar almaya başlamıştır. Aynı zamanda bu gelişim
süresi içerisinde Macar dili tarihinin yerli yazılı kaynaklarında
biçimsel yahut metinsel değişikliklerin dışında konu içerikleri
bakımında da çeşitlikler ortaya çıkmaya başlamıştır.
Çalışmamızda basılı olmayan, el yazması biçiminde oluşturulan
Macar dili tarihinin erken dönemine ait bu yerli yazılı belgelerin
sınıandırılması örneklerle gösterilerek Macar dil tarihi
literatürüne ait bu belge çeşitlerinin tanıtılması ve böylelikle Macar
dilinin bu döneme ait tarihsel kaynaklarının ve gelişim sürecinin
gösterilmesine çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Dil-tarihi;, Yazılı; Belge;, Macar;

Kaynakça

• A Magyar Tudós Társaság Alaprajza és Rendszabásai (1831), Pest: A Magyar Tudós Társaság, TrattnerKárolyi. http://real-eod.mtak.hu/338/1/MTA.pdf Erişim tarihi: 14.03.2021.