DEMİR DIŞI METAL MALZEMELERDEN DÖVME YÖNTEMİ İLE EL ALETİ ÜRETİMİ

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 23, 11 - 26, 28.07.2017

Aykut Eren İbrahim Aydın

Öz

Dünya üzerinde
yaygın olarak kullanılan el aletleri genellikle çelik malzemeden yapılmaktadır.
Talaşlı işlem, taşlama, sürtünme,  darbe
vb. sonrası çelik malzemelerin yüzeylerinde potansiyel farklardan dolayı
kıvılcım oluşur.  Doğal gaz enerji santralleri,
petro kimya tesisleri, plastik hammadde üretim tesisleri, solvent ve akaryakıt
depolama ve dolum tesisleri, benzin istasyonları, kömür madenleri, petrol
rafineleri gibi yanıcı-parlayıcı, patlayıcı ortamlarda can güvenliği açısından
kıvılcım oluşumu istenmez. Bu çalışmada da; Kıvılcım çıkarmaz malzeme olarak en
çok kullanılan, Cu-Al (Alüminyum Bronzu) ve Cu-Be (Berilyum Bronzu)
alaşımlarını sıcak dövme yöntemi ile şekillendirerek Yıldız Çakma Anahtar El
Aleti üretimi yapılmıştır. Sıcak dövme yöntemi ile üretilen anahtarlara, farklı
ısıl işlem metotları uygulanmıştır. Bu işlemlerden sonra mikro yapı
incelemeleri, çekme testi, çentik darbe testi, sertlik testleri için numuneler
hazırlanmış ve incelenmiştir. Testler sonucunda en iyi mekanik ve metalürjik
özelliklere sahip ürünlere; kıvılcım çıkarmazlık testi, SEM mikroyapı inceleme
ve EDS analizi, Ansys yapısal analiz çalışmaları yapılmıştır. Bütün testler
sonrasında kıvılcım çıkarmayan (Alüminyum Bronzu ve Berilyum Bronzu) malzemeden
sıcak dövme yöntemi ile çelik malzemeye en yakın mukavemet değerlerine sahip,
el aleti üretimi parametreleri belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Alüminyum Bronzu, Berilyum Bronzu, El aleti, Isıl İşlem, Kıvılcım Çıkarmaz, Sıcak Dövme

Kaynakça

• B. Galip, Malzeme, MEB Yayınları, Ankara, (1970)
• Principles of Materials Science and Engineering William F. Smith (1999)
• KOÇAKH. , Bakır ve Bakır Alaşımları, Metalurji Yüksek Mühendisi, Bolokur Yayınları, İstanbul, 4. Baskı, 2013
• Pecheux, H., Encyclopedie Industrıelle, Precis de Metallurgie, 4o Edition, 604- 608, Fransa, (1931).
• Eruslu, N., Altmışoğlu, A., Taptık, Y., Alaşımlar Ders Notu, İ.T.Ü. Maslak, İstanbul, 130-137, (1990).
• Yılmaz F. Şen U. Alaşımların Yapı ve Özellikleri, Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Yayın No:8, 92-95, Sakarya, (1996).
• Burhan O., Demir Dışı Metallerin Kaynağı, Oerlikon Yayını, 1990.
• Komaç O. Ş., Alaşımlandırma Ders Notu, Osmangazi Üniversitesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği, Eskişehir, 2003.
• Copper Development Association, Beryllium Copper CDA Publication No 54, 1962.
• www.materion.com, Heat treating copper beryllium parts, AT0015/0311©2011 Materion Brush Inc.
• ASM Metals hand book volume 2, Properties and selection: Nonferrous alloys and special-purpose materials, 10th Edition, Second printing, 1992.
• Altunpak,Y., ''Wear behaviour of aged Cu-Be alloy under electrical sliding'', Scientific Research and Essays, 5(19), 2997-3002, (2010).
• EREN A., Demir Dışı Metal Malzemelerden Dövme Yöntemi İle El Aleti Üretimi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği Yüksek Lisans Tezi, Manisa 2016