Toplumsal Cinsiyet ve Profesyonelleşme: Hukuk Mesleğinde Kadın Örneği

Yıl 2013, Cilt: 16 Sayı: 1, 74 - 103, 01.02.2013

Seda KALEM Berk

Öz

Profesyonel mesleklere kadınların katılımının tüm dünyada 19. yüzyılın ortalarına kadar oldukça sınırlı kalmış olması gerek yasal düzenlemelerin kadını görmemesinin gerekse de toplumsal, ekonomik, kültürel ve siyasi birtakım engellerin bir sonucu olarak görülebilir. Kadınların mesleğe katılımları zaman içerisinde istikrarlı bir biçimde artmış görünse de, diğer profesyonel mesleklerde gözlemlenen toplumsal cinsiyet eksenli tabakalaşma hukuk mesleği için de söz konusu olmuştur. Türkiye'de de bu tabakalaşmanın gerek hukuk alanında çalışan farklı meslek alanları arasında gerekse de aynı meslek içerisindeki iktidar konumlarının dağılımında tecrübe edildiği görülmektedir. Bu makalede, genel olarak profesyonel mesleklerde özel olarak da hukuk mesleği içerisinde kadınların durumuna ilişkin bir değerlendirme yapılacak, zaman zaman konuya ilişkin olarak Türkiye özelinde tespitler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Profesyonel meslek, hukuk mesleğinde kadın, feminist hukuk, toplumsal cinsiyet çalışmaları, kadın ve işgücü.

Gender and Professionalization: The Example of Women in the Legal Profession

Öz

The limited participation of women in professional life until mid 19th century is a consequence of restrictive legal regulations as well as social, economic, cultural and political barriers. Although the number of women has increased steadily over the years, as in other professions gender based stratification can also be observed in the legal profession. In Turkey, this stratification has been observed between different occupations in the field of law as well as in the distribution of power positions within the same occupation. This article offers an assessment of the limited participation of women in professional life with a focus on the legal profession accompanied by specific examples from Turkey.

Anahtar Kelimeler

Professions, women in legal profession, feminist law, gender studies, women and labor force.

Kaynakça

• Admin (2006, Temmuz 7). Türk Hukuk Sitesi. http://www.turkhukuksitesi.com/showth- read.php?t=5994
• Avcı, Ü. (2006, 24 Ekim). Baro’da Kadının Adı Yok . Milliyet. www.milliyet.com.tr.
• Aydın, M. (2006, 16 Mart). Hakim ve Savcı Atamasında Bayanlara Pozitif Ayrımcılık. Zaman. www.zaman.com.tr.
• Bacik, I., Costello, C. & Drew, E. (2003). Gender InJustice:Feminising the legal profes- sions?. Dublin: Trinity College Dublin Law School. Ağustos 8, 2012, http://tcd.academia.edu/ EileenDrew/Books/151229/Gender_InJustice_Feminising_the_Legal_Professions
• Beck, B. (2011). All aboard. The Economist. Special Issue “The World in 2012”, 66.
• Chambers, D.L. (1997). Accommodation and satisfaction: Women and men lawyers and the balance of work and family. R. L. Abel (Ed.), Lawyers:A critical reader içinde (s. 91-96). New York: The New Press.
• Cingöz, Y. (2009, 10 Kasım). Yargıtay bekareti evlilik için “gerekli vasıf” saydı . Bia- net. http://bianet.org/bianet
• Domenico, D. M., Jones, K.H. (2006). Career aspirations of women in the 20th century. Journal of Career and Technical Education, 22(2). http://scholar.lib.vt.edu/ejournals/JCTE/ v22n2/pdf/domenico.pdf
• Ehrenreich, B., English, D. (1973). Witches, midwives, and nurses: A history of women healers. NY: The Feminist Press at the City University of New York.
• Elson, D. (2006). The changing economic and political participation of women: Hyb- ridization, reversals and contradictions in the context of globalization. GEM-IWG Working Paper 06-8.
• Gediz Gelegen, D. (2007, Kasım 17-18). Tıp mesleğinde toplumsal cinsiyet iklimi. De- nizli Kadın Hekimlik Örgüt Okulu’’nda yapılan power point sunum. www.ttb.org.tr/kadinhe- kim/file/didemgelegen.ppt
• Gilligan, C. (1982). In a different voice: Psychological theory and women’s develop- ment. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
• Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu. (2011). Türkiye geneli hakim ve cumhuriyet sav- cısı kadro durumu. http://www.hsyk.gov.tr/dosyalar/istatistikler/24-10-2011-istatistikler.pdf
• İstanbul Barosu. (2012). Basın zçıklaması: 22.05.2012 tarihli Cumhuriyet gazetesinde kadın avukatları aşağılayan, “Utanç Rakamları” başlıklı haber gerçeği yansıtmamaktadır. http:// www.istanbulbarosu.org.tr/detail.asp?CatID=1&SubCatID=1&ID=7015
• Kadın avukatlara tecavüz, taciz ve şiddetin rakamları . (2012, 22 Mayıs). Haber Sol. http://haber.sol.org.tr/
• McGlynn, C. MS. (2003). The status of women lawyers in the United Kingdom. U. Schultz & G. Shaw Gisela (Eds.), Women in the world’s legal professions içinde (s. 139-156). Oxford and Portland, Oregon: Hart Publishing.
• Menkel-Meadow, C. (2005). Portia redux: Another look at gender, feminism, and legal ethics. S. D. Carle (Ed.), Lawyers’ ethics and the pursuit of social justice, a critical reader içinde (s. 274-281). Washington, D.C.: Beard Books.
• Menkel-Meadow, C. (1989). Feminization of the legal profession: The comparative so- ciology of women lawyers. R. L. Abel & P.S.C. Lewis (Eds.), Lawyers in society:Comparative theories içinde (s. 196-255). Washington, D.C.: Beard Books.
• Menkel-Meadow, C. (1985). Portia in a different voice: Speculations on a women’s lawyering process. Berkeley Women’s L.J., 39, 55-60.
• Miller, T. (2005). Annelik duygusu:Mitler ve deneyimler. Gül Tunçer (Çev.). İstanbul: