TÜRKİYE’DE SAĞLIK HİZMETLERİNİN DÖNÜŞÜMÜ

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 2, 131 - 174, 30.10.2016

Aytül Kasapoğlu

https://doi.org/10.18490/sosars.261673

Cited By: 16

Öz

Bu makalede sağlık hizmet anlayışındaki değişmelerin toplumun içinde bulunduğu sosyo-ekonomik ve

kültürel yapının yanı sıra bilimsel gelişmelerle de yakından ilişkisi bulunduğu varsayımından hareket

edilmiştir. “Sağlık Emek Sürecinin Dönüşümü” olarak da adlandırılan süreci anlayabilmek için mevcut

çalışmalar Weed’in (2005) “sistematik tarama” (systematic review) ve Elias’ın (1977; 2000)

“yöntembilimsel ilişkiselcilik” (methodological relationalism) olarak belirlediği tarzda

değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları Türkiye’de 1980 sonrasında egemen olan rejimin “esnek

sermaye birikimi” ve buna bağlı olarak sanayisizleşme ve özelleştirme olduğunu göstermiştir.

Türkiye’de Neo-liberal politikalarla Güneydoğu Avrupa Modeli uygulanırken temel ilke özellikle sağlık

alanında hizmet sunumu ile bunun finansmanının birbirinden ayrılmasıdır. İkinci temel özellik ize

merkez-dışı (adem-i merkeziyetçi) yönetime geçilmesidir. Kuşkusuz tüm değişmeler, bazı ilkelere

bağlanmışsa da hizmetin finansmandan ayrılması hizmet kalitesini olumsuz etkilemiştir. Çünkü

harcamalarda kısıntı yapılması ve işletme mantığı ile maliyetin düşürülmesi beklenmektedir. Ancak

hastanelerin bazı gerekliler yerine daha fazla karlı olan işlemlerde yoğunlaşmaları söz konusudur.

Ayrıca teşhis ve tedavi sürecindeki denetleyici kısıtlamalar da hekimlik mesleğinin icrası kadar

kalitesini de olumsuz etkileyebilmektedir. Hekimlerin gerekli gördüğü tetkikler fiyatlandırma

yönetmeliği uyarınca kısıtlandığında ortaya çıkan sonuç hekimin mesleki özerkliğinin kısıtlanmasından

başka bir şey değildir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Politikalar, Dönüşüm, İlişkisel Sosyoloji, Türkiye

Kaynakça

• Acar, T. (2010). Dönüşen Sağlıkta Çalışmanın Halleri. A. Buğra (Der.), Sınıftan Sınıfa Fabrika Dışında
• Çalışma Manzaraları içinde (s. 249-280). İstanbul: İletişim.