KÜRT GENÇLERİNİN ETNİK SINIRLAR ALGISI VE DAMGAYLA BAŞA ÇIKMA STRATEJİLERİ

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 3, 98 - 134, 24.10.2021

Serkan Turgut , Çetin Çelik

https://doi.org/10.18490/sosars.1014219

Öz

Bu çalışma Kürt gençlerinin etnik kimlikleriyle ilişkili olarak algıladıkları, deneyimledikleri onur kırıcı ve ayrımcı davranışlara ve bunlarla başa çıkma stratejilerine odaklanmaktadır. Çalışmanın temel amacı Kürt gençlerinin azınlıkta oldukları batı illerinde ve özellikle okul ortamında etnik aidiyetleri kapsamında algıladıkları damga ve ayrımcılık anlatılarını ve bunlarla başa çıkma stratejilerini analiz etmektir. Bu çalışma sıradan bireylerin gündelik yaşam deneyimlerine odaklansa bile bu anlatıların ulusal bağlamın etkisiyle şekillendiğini kabul etmekte ve etnik sınırların oluşmasına etki eden tarihsel süreçleri de dikkate almaktadır. Çalışmanın verileri 2017-19 yılları arasında İzmir ilinin Bayraklı ve Menemen ilçelerinde yaşayan 29 Kürt öğrenciyle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeye dayanmaktadır. Alan verileri damga algısı ve buna verilen tepkilerin kişilerin etnik göstergelere sahiplik durumuyla doğrudan bağlantılı olduğunu, etnik sınırların giderek güçlendiğini ve Kürt gençlerinin gündelik yaşamlarında sıklıkla etnik kimlikleriyle bağlantılı sorunlar yaşadıklarını göstermektedir. Görüşmecilerin en sık başvurduğu başa çıkma stratejileri karşı çıkma, bilinçli tepkisizlik, bireysel sorumluluğu üstlenme ve kaçınma stratejisi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Etnik sınırlar, Damga algısı, Başa çıkma stratejileri, Kürt gençleri, Etnik göstergeler

Kaynakça

• Alba, R. (2005). Bright vs. blurred boundaries: Second-generation assimilation and exclusion in France, Germany, and the United States. Ethnic and racial studies, 28(1), 20–49.
• Aktürk, Ş. (2008). Türkiye Siyasetinde Etnik Harketler:1920-2007. Doğu Batı, 43–74.
• Alpman, P. S. (2016). Esmer Yakalılar: Kent-Sınıf-Kimlik ve Kürt Emeği. İletişim.
• Berg, B.L. (2004) Qualitative Research Methods for the Social Sciences. 5th Edition, Pearson Education, Boston.
• Bursell, M. (2012). Name change and destigmatization among Middle Eastern immigrants in Sweden. Ethnic and Racial Studies, 35(3), 471–87.
• Brockett, G.D. (1998). Collective action and the Turkish revolution: Towards a framework for the social history of the Ataturk Era, 1923-38. Middle Eastern Studies, 34(4), 44–66.
• Carter, P.L. (2010). Race and cultural flexibility among students in different multiracial schools. Teachers College Record, 112(6), 1529–1574.
• Çelik, A. B. (2006). Batman İli Alan Araştırması Değerlendirmesi: Ülke İçinde Yerinden Edilmenin Sosyo-ekonomik Sonuçları ve Geri Dönüş Önündeki Engeller. Derya Demirler ve Mert Kayhan (Ed.), Zorunlu Göç” ile Yüzleşmek: Türkiye'de Yerinden Edilme Sonrası Vatandaşlığın İnşası içinde (s. 177–195). Istanbul: TESEV Yayınları.
• Çelik, A.B. (2014). Kürt Meselesi’ni Dönüştürmede Toplumsal Mutabakat İhtiyacı: Neden, Nasıl, Kimle? Çatışma Çözümleri ve Barış. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ergin, M. (2014). The racialization of Kurdish identity in Turkey. Ethnic and Racial Studies, 37(2), s. 322–41.
• Ersanlı, B. (2009). İktidar ve Tarih: Türkiye’de Resmi Tarih Tezinin Oluşumu (1929-1937). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Fenton, S. (2001). Etnisite: Irkçılık, Sınıf ve Kültür. Nihat Şad (Çev.). Ankara: Phoenix Yayınları.
• Fleming, C., Lamont, M., & Welburn, J.S. (2012). African Americans respond to stigmatization: the meanings and salience of confronting, deflecting conflict, educating the ignorant and ‘managing the self’. Ethnic and Racial Studies, 35(3), 400–417.
• Gambetti, Z. ve Jongerden J. (2011). The spatial (re)production of the Kurdish issue: Multiple and contradicting trajectories-introduction”. Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 13(4), 375–88.
• Goffman, E. (2014). Damga. Ş. Geniş, L. Ünsaldı ve N. Ağırnaslı (Çev.) Ankara, Heretik Yayıncılık.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (HÜNEE) (2006) Türkiye Göç ve Yerinden Olmuş Nüfus Araştırması. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tgyona/tgyona.htm.
• Hughes, D., Rodriguez, J., Smith, E. P., Johnson, D. J., Stevenson, H. C., ve Spicer, P. (2006). Parents' ethnic-racial socialization practices: a review of research and directions for future study. Developmental Psychology, 42(5), 747.
• Kurban, D., ve Yeğen, M. (2012). Adaletin kıyısında: 'Zorunlu' göç sonrasında devlet ve kürtler. TESEV.
• Lamont, M. ve Molnár, V. (2002). The study of boundaries in the social sciences. Annual review of sociology, 28(1), 167–195.
• Lamont, M. (2009). Responses to racism, health, and social inclusion as a dimension of successful societies. Peter A. Hall ve Michele Lamont (Ed.) Successful Societies: How Institutions and Culture Affect Health içinde. Cambridge University Press.
• Lamont, M. ve Mizrachi, N. (2012). Ordinary people doing extraordinary things: Responses to stigmatization in comparative perspective. Ethnic and Racial Studies, 35(3), 365–81.
• Lamont, M., Pendergrass, S., ve Pachucki, M.C (2015). Symbolic Boundaries. James Wright (Ed.), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences içinde. Oxford: Elsevier.
• Lamont, M., Silva, G. M., Welburn, J., Guetzkow, J., Mizrachi, N., Herzog, H., ve Reis, E. (2016). Getting respect: Responding to stigma and discrimination in the United States, Brazil, and Israel. Princeton University Press.
• Lamont, M. (2018). Addressing recognition gaps: Destigmatization and the reduction of inequality. American Sociological Review, 83(3), 419–444.
• McDowall, D. (2004). Modern Kürt Tarihi. Neşenur Domaniç (Çev.). İstanbul: Doruk Yayınları.
• Mayring, P. (2007). Qualitative Inhaltsanalyse: Grundlagen und Techniken. Weinheim [u.a.]: Beltz
• Oral, I., ve McGivney, E. J. (2014). Türkiye Eğitim Sisteminde Eşitlik ve Akademik Başarı. Eğitim Reformu Girişimi Raporu. http://www. egitimreformugirisimi. org/turkiye-egitim-sisteminde-esitlik-ve-akademik-basari.
• Saraçoğlu, C. (2012). Şehir, Orta Sınıf ve Kürtler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Taylor, C., (2010). Çokkültürcülük: Tanınma Politikası. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Turgut, S. (2021). Kürt Damgası Etnik Sınırlar ve Başa Çıkma Stratejileri. İstanbul. İletişim.
• Ünder, H. (2021). “Atatürk İmgesinin Siyasal yaşamdaki Rolü”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Kemalizm, C. 2. İstanbul: İletişim.
• Üstel, F. (2008). Makbul Vatandaşın Peşinde. İstanbul: İletişim.
• Weiss, R.S. (1994). Learning from strangers: The art and method of qualitative interview studies. Free Press, Inc. New York.
• Yeğen, M. (2009). Devlet söyleminde Kürt sorunu. İletişim Yayınları.
• Zembylas, M. (2010). Racialization/ethnicization of school emotional spaces: The politics of resentment. Race Ethnicity and Education, 13(2), 253–70.
• Yörük, E. (2012). Welfare provision as political containment: The politics of social assistance and the Kurdish conflict in Turkey. Politics & Society, 40(4), 517–47.
• Zürcher, E. J. (2009). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. Çev. Yasemin Saner. İstanbul: İletişim Yayınları.