TANIMA VE YANLIŞ TANIMA: KAPSAYICI EĞİTİM, OKULLAR VE ETNİSİTE

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: 2, 146 - 168, 29.04.2022

Çetin Çelik

https://doi.org/10.18490/sosars.1111340

Cited By: 4

Öz

Eğitim eşitsizlikleri literatürü, akademik başarıyla aile kaynaklarının ve kültürel değerlerin ilişkisini uzun süredir vurgulamaktadır. Okulun, bu ilişkiye etkisine dair literatür ise son on yıllarda hızlı bir gelişme göstermektedir. Bu çalışma okulların yapı ve işleyişinin eğitim süreçlerine etkilerine kurumsal habitus kavramıyla odaklanmaktadır. Çalışma Bremen ve İstanbul’da bulunan ve çoğunluk toplumundan farklı etnik ve dilsel özellikteki öğrencilerine farklı eğitim programları uygulayan iki okulun eğitim süreçlerini nasıl şekillendirdiğini nitel verilerle incelemektedir. Elde edilen bulgular Bremen’deki okulun öğrencilerin kültürel kimliklerini tanıyarak ve akademik gelişmeyi hedefleyerek ev ile okul arasındaki geçişliliği kolaylaştırdığını, İstanbul’daki okulun ise öğrencilerin kültürel kimliklerini tanımayarak ev ile okul arasındaki mesafeyi dışlayıcı şekilde açtığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal habitus, Türk eğitim sistemi, Alman eğitim sistemi, kapsayıcı eğitim, dışlama.

Kaynakça

• Aksu Koç, A., Taylan, E. ve Bekman, S. (2002). Türkiye’de okulöncesi eğitimi: Hizmete duyulan ihtiyaçların saptanması ve çocuğun dil yetisi düzeyinin değerlendirilmesi araştırma raporu. İstanbul: AÇEV. https://www.acev.org/wp-content/uploads/2017/11/turkiyede_okul_oncesi_egitimi_hizmete_duyulan_ihtiyaclarin_saptanmasi.pdf adresinden erişildi.
• Anderson, B. (2016). Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. Revised edition. London, New York: Verso.
• Ayan, M. (2012). Eğitimde Çokdillilik ve Ayrımcılık: Sosyolojik, Eğitimsel ve Dilbilimsel Perspektifler. K. Çayır ve M. Ayan (Ed.) Ayrımcılık içinde (s. 231-244). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Below, S., Powell, J.J.W. ve Roberts, L.W. (2013). Educational Systems and Rising Inequality: Eastern Germany after Unification. Sociology of Education, 86(4), 362–75.
• Berg, B.L. (2012). Qualitative Research Methods for the Social Sciences. 8th ed. Boston: Pearson.
• Bernstein, B. (1977). Class, Codes and Control: Towards a Theory of Educational Transmissions. Vol. 3. London: Routledge ve Kegan Paul.
• Bircan, T. ve Sunata, U. (2015). Educational Assessment of Syrian Refugees in Turkey. Migration Letters, 12(3), 226–37.
• Bostancı, P. (2016). Suriyeli Mülteci Kadınların İşçileşmesi, Kanarya Mahallesi Tekstil Sektörü Örneği. Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi.
• Bourdieu, P. ve Passeron, J.C. (1977). Reproduction in Education, Culture and Society. Beverly Hills: Sage.
• Bourdieu, P. (1992). An Invitation to Reflexive Sociology. Chicago: University of Chicago Press.
• Bourdieu, P. (2001). Masculine Domination. Stanford, Calif: Stanford University Press.
• Bowles, S. ve Gintis, H. (1976). Schooling in Capitalist America: Educational Reform and the Contradictions of Economic Life. London: Routledge.
• Burke, C. T., Emmerich, N. ve Ingram, N. (2013). Well-Founded Social Fictions: A Defence of the Concepts of Institutional and Familial Habitus. British Journal of Sociology of Education, 34 (2), 165–82.
• Cemalcılar, Z. (2010). Schools as Socialization Contexts: Understanding the Impact of School Climate Factors on Students’ Sense of School Belonging. Applied Psychology, 59 (2), 243–72.
• Coşkun, V., Derince, M.Ş. ve Uçarlar, N. (2011). Scar of tongue: consequences of the ban on the use of mother tongue in education and experiences of Kurdish students in Turkey. DISA Publications, Diyarbakır, Turkey.
• Çayır, K. (2014). “Biz” Kimiz? Ders Kitaplarında Kimlik, Yurttaşlık, Haklar. Birinci basım. İstanbul: Tarih Vakfı: Seçbir Sosyoloji ve Eğitim Çalışmaları Merkezi.
• Çayır, K. (2015). Citizenship, Nationality and Minorities in Turkey’s Textbooks: From Politics of Non-Recognition to ‘Difference Multiculturalism.’ Comparative Education, 51(4), 519–36.
• Çayır, K. (2022) Etik Sorumluluk, İnsan Hakları ve Kültürel-Ahlaki Gerekçeler Geriliminde Türkiye’de Kapsayıcı Eğitim, Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1).
• Çelik, Ç. ve İçduygu, A. (2019). Schools and Refugee Children: The Case of Syrians in Turkey. International Migration, 57 (2), 253–67.
• Çelik, R. (2017). Adalet, Kapsayıcılık ve Eğitimde Hakkaniyetli Fırsat Eşitliği. Fe Dergi, 9(2), 17–29.
• Demir, M. G. (2014). Köy Boşaltmaları Sonrası Kadın Anlatıları: Küçükçekmece Kanarya Mahallesinde Yapılan Bir Niteliksel Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• DeJonckheere M. ve Vaughn, L.M. (2019). Semistructured interviewing in primary care research: a balance of relationship and rigour. Family Medicine and Community Health, 7, e000057.
• Erdoğan, M. M. (2020). Syrians Barometer-2019: A Framework for Achieving Social Cohesion with Syrians In Turkey. Ankara: Orion Kitabevi.
• ERG. (2016). Türkiye’de Kapsayıcı Eğitimi Yaygınlaştırmak için Politika Önerileri. Eğitim Reformu Girişimi. http://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/ERG_KapsayiciEgitim_PolitikaOnerileri.pdf adresinden erişildi.
• ERG. (2018) Community Building through Inclusive Education. Eğitim Reformu Girişimi. http://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/SuriyeVeEgitimRaporENG.15.01.19.web_.pdf adresinden erişildi.
• ERG. (2019). Eğitim İzleme Raporu 2017/18. Eğitim Reformu Girişimi. https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2010/01/Egitim-İzleme-Raporu_2017_2018_WEB_PDF.pdf adresinden erişildi.
• Ergün, S. (2019). Çarpık Kentleşme ve Kentsel Dönüşümün Küçükçekmece İlçesi Kanarya Mahallesi Ölçeğinde İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Mahalli İdareler ve Yerinden Yönetim Anabilim Dalı.
• GİGM [Göç İdaresi Genel Müdürlüğü] (2021). Yıllara Göre Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyeliler. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 adresinden erişildi.
• Gogolin, I. (2013). The ‘Monolingual Habitus’ as the Common Feature in Teaching in the Language of the Majority in Different Countries. Per Linguam, 13(2), 38-49.
• Gomolla, M. ve Radtke, F.O (2007). Institutionelle Diskriminierung: Die Herstellung Ethnischer Differenz in Der Schule. VS Verlag.
• Gomolla, M. (2005). Schulentwicklung in der Einwanderungsgesellschaft: Strategien gegen institutionelle Diskriminierung in England, Deutschland und in der Schweiz. Interkulturelle Bildungsforschung 14. Münster: Waxmann.
• Gökşen, F., Cemalcılar, Z. ve Gürlesel, F. (2006). Türkiye’de İlköğretim Okullarında Okul Terk ve İzlenmesi ile Önlenmesine Yönelik Politikalar. İstanbul Türkiye: Eğitim Reformu Girişimi ve AÇEV. https://www.acev.org/wp-content/uploads/2017/11/turkiyede_ilkogretim_okullarinda__okulu_terk_ve_izlenmesi_ile_onlenmesine_yonelik_politikalar.pdf adresinden erişildi.
• Kaya, A. (2015). Islamisation of Turkey under the AKP Rule: Empowering Family, Faith and Charity. South European Society and Politics, 20(1), 47–69.
• Kiss, D. (2010). Are Immigrants Graded Worse in Primary and Secondary Education? – Evidence for German Schools. Ruhr Economic Papers 223, RWI - Leibniz-Institut für Wirtschaftsforschung, Ruhr-University Bochum, TU Dortmund University, University of Duisburg-Essen.
• Kristen, C. ve Granato, N. (2007). The Educational Attainment of the Second Generation in Germany: Social Origins and Ethnic Inequality. Ethnicities, 7(3), 343–66. Lareau, A. (2011). Unequal Childhoods: Class, Race, and Family Life. 2nd ed., with an update a decade later. Berkeley: University of California Press.
• Matute-Bianchi, M.E. (2008). Situational Ethnicity and Patterns of School Performance Among Immigrant and Non-immigrant Mexican-Descent Students. J.U Ogbu (Ed) Minority Status, Oppositional Culture and Schooling içinde (s. 397–432). New York, NY: Routledge.
• Mayring, P. (2007). Qualitative Inhaltsanalyse: Grundlagen und Techniken. Weinheim: Beltz.
• McDonough, P.M. (1997). Choosing Colleges: How Social Class and Schools Structure Opportunity. Albany: State University of New York Press.
• Moffitt, U., Juang, L.P. ve Syed, M. (2019). ‘We Don’t Do That in Germany!’ A Critical Race Theory Examination of Turkish Heritage Young Adults’ School Experiences. Ethnicities, 19(5), 830–57.
• Nikolai, R. (2019). After German Reunification: The Implementation of a Two-Tier School Model in Berlin and Saxony. History of Education, 48(3), 374–94.
• Nohl, A.M. (2008). The Turkish Education System and Its History - an Introduction. A.M. Nohl (Ed.) Education in Turkey içinde (s. 15–48). European Studies in Education 26. Münster: Waxmann.
• Nohl, A.M. ve Somel, N. (2020). Education Policy in Turkey. G Noblit (Ed.) Oxford Research Encyclopedia of Education. Oxford University Press.
• Noy, C. (2008). Sampling Knowledge: The Hermeneutics of Snowball Sampling in Qualitative Research. International Journal of Social Research Methodology, 11(4), 327–44.
• Ogbu, J.U. (2008). (Ed). Minority Status, Oppositional Culture, and Schooling. Sociocultural, Political, and Historical Studies in Education. New York: Routledge.
• Öztürk, M., Tepebaş Cengiz, G.Ş., Köksal, H. ve İrez, O.S. (2017). Sınıfında Yabancı Uyruklu Öğrenci Bulunan Öğretmenler için El Kitabı. Ankara: MEB. https://oygm.meb.gov.tr/www/bakanligimizca-sinifinda-yabanci-uyruklu-ogrenci-bulunan-ogretmenler-icin-el-kitabi-yayinlandi/icerik/511 adresinden erişildi.
• Phalet, K., Fleischmann, F. ve Stojčić, S. (2013). Ways of ‘Being Muslim’: Religious Identities of Second-Generation Turks. M. Crul., J. Schneider., ve F. Lelie (Ed.) European Second Generation Compared: Does the Integration Context Matter? içinde (s. 341–376). Amsterdam University Press.
• Portes, A. ve Zhou, M. (1993). The New Second Generation: Segmented Assimilation and Its Variants.” The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 530(1), 74–96.
• Reay, D., David, M. ve Ball, S. (2001). Making a Difference? Institutional Habituses and Higher Education Choice. Sociological Research Online, 5(4), 14-25.
• Reay, D., Crozier, G. ve Clayton, J. (2010). ‘Fitting in’ or ‘Standing out’: Working‐class Students in UK Higher Education. British Educational Research Journal, 36(1), 107–24.
• Ruairc, G.M. (2013). Including Who? Deconstructing the Discourse. G.M. Ruairc, E. Ottesen, ve R. Precey (Ed.) Leadership for Inclusive Education içinde (s. 9–18). Rotterdam: Sense Publishers.
• Saraçoğlu, C. (2010). The Changing Image of the Kurds in Turkish Cities: Middle-Class Perceptions of Kurdish Migrants in İzmir. Patterns of Prejudice, 44(3), 239–60.
• Saraçoglu, C. (2011). Kurds of Modern Turkey Migration, Neoliberalism and Exclusion in Turkish Society. London; New York, NY; New York: I.B. Tauris; Distributed in the United States ve Canada by Palgrave Macmillan.
• Solga, H. ve Wagner, S. (2007). Die Zürückgelassenen- Die Soziale Verarmung der Lernumwelt von Hauptschülerinnen und Hauptschüler. R. Becker ve W. Lauterbach (Ed.) Bildung Als Privileg: Erklärungen und Befunde zu den Ursachen der Bildungsungleichheit içinde. VS Verlag für Sozialwissenschaften.
• Solomon, R.P. (1992). Black Resistance in High School Forging a Separatist Culture. Albany: State University of New York Press.
• Şahin-Fırat, B. (2010). Burada Benden de Bir Şey Yok Mu Öğretmeni̇m?: Eğitim Sürecinde Kimlik, Çatışma ve Barışa Dair Algı ve Deneyimle). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Tarabini, A., Curran, M. ve Fontdevila, C. (2016). Institutional Habitus in Context: Implementation, Development and Impacts in Two Compulsory Secondary Schools in Barcelona. British Journal of Sociology of Education, November, 1–12.
• Thrupp, M., Mansell, H., Hawksworth, L. ve Harold, B. (2003). ‘Schools Can Make a Difference’—But Do Teachers, Heads ve Governors Really Agree? Oxford Review of Education, 29(4), 471–84.
• Turgut, S. (2019). Eğitimsel Eşitsizliğin Etnik Temelde Yeniden Üretimi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyoloji Anabilim Dalı. UNESCO (2017). A Guide for Inclusion and Equity in Education. UNESCO. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000248254 adresinden erişildi.
• Wacquant, L.J.D. (1989). Towards a Reflexive Sociology: A Workshop with Pierre Bourdieu. Sociological Theory, 7(1), 26.
• Wengraf, T. (2001). Qualitative Research Interviewing: Biographic Narrative and Semi-Structured Methods. London; Thousand Oaks, Calif: SAGE.
• Worbs, S. (2006). The Second Generation in Germany: Between School ve Labor Market. International Migration Review, 37(4), 1011–38.
• Zürcher, E. J. (2017). Turkey: a modern history. Fourth edition, new Paperback edition. Library of modern Turkey 27. London New York: I.B. Tauris.