COVID-19 PANDEMİSİ KOŞULLARINDA YAŞLILARIN TOPLUMSAL DAYANIŞMASI: MUĞLA TAÜ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: 3, 356 - 376, 30.10.2022

Muammer Tuna

https://doi.org/10.18490/sosars.1196581

Öz

2019 yılı Kasım ayında Çin’de ortaya çıkmış olan COVID-19 virüsü, hızla yayılarak kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına almış ve 2020 yılı başında Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından pandemi olarak tanımlanmıştır. Bununla birlikte artık dünya köklü bir şekilde değişmeye ve adeta her şey yeniden tanımlanmaya başlanmıştır. COVID-19 Pandemisi kuşkusuz birçok farklı yönden irdelenebilir. Bununla birlikte yaşlı nüfusun Pandemi koşullarından sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olması, bu toplum kesimlerinin pandemiden diğer toplum kesimlerine göre daha derinden etkilenmelerine yol açmıştır. Pandemi sonucunda oluşan sokağa çıkma kısıtlaması, yaşlıların sosyal ve psikolojik yaşamları üzerinde derin izler bırakma riski taşımıştır. Sokağa çıkma kısıtlamasından dolayı yaşlılar adeta bir yalnızlık, terk edilmişlik, kapatılmışlık duygusu içine girebilmişlerdir.
Bu noktada yaşlıların sosyal ve psikolojik olarak desteklenmesi ve bir dayanışmanın ortaya konması gereği ortaya çıkmıştır. Muğla Tazelenme Üniversitesi (TAÜ) Kampüsleri pandemi koşullarında derslerini uzaktan eğitim teknikleri kullanarak sürdürmüş ve böylelikle öğrenciler arasında bir anlamda sosyal medya ağları üzerinden bir sanal dayanışma ağı kurabilmiştir. Muğla TAÜ öğrencileri arasında uzaktan öğretim teknikleri kullanılarak oluşturulmuş olan “sanal toplum dayanışması”nın oluşumunu ortaya koymak amacıyla Muğla TAÜ öğrencileri üzerinde bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Mart-Nisan (2020) aylarında 272 katılımcı ile internet üzerinden çevrimiçi olarak uygulanan bu araştırmanın sonuçlarına göre, uzaktan eğitim teknikleri ile uygulanan Tazelenme Üniversitesi Programı’nın öğrencileri arasında bir psikolojik dayanışma duygusu yarattığı ve onların pandeminin olumsuz sosyal ve psikolojik etkilerinden daha düşük düzeyde etkilendikleri ve onların yaşamlarına dokunarak iyi olma durumlarına kısmen katkı sağladığı ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Pandemisi, kapatılmışlık, sanal toplum dayanışması, tazelenme üniversitesi

Kaynakça

• Akan, V. (2003). “Birey ve Toplum,” Sosyolojiye Giriş, Ed: İ. Sezal, Martı Yayınları, Ankara.
• Bauknecht J. 2018. “Yaşlı Çalışanların İşgücünü Arzını Arttırma, Politika Reformları ve Reformların Etkisi, Aktif Yaşlanma Kavramı, Gerontoloji, Bakım, Sağlık” (Editörler: İsmalil Tufan, Mithat Durak), Gerontoloji, 1. Cilt, Ankara: Nobel Yayınları.
• Bavel, J. V. ve diğerleri (2020) Using social and behavioural science to support COVID-19 pandemic response, https://psyarxiv.com/ (Erişim tarihi, 30.04.2020).
• Beck, U. (1992) Risk Society: Toward a New Modernity, Thousand Oaks, CA: Sage.
• Bourdieu, P. (2002). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste, Harvard University Press, Cambidge.
• Buttel, F. (2000). Classical Theory and Contemporary Environmental Sociolgy, Environment Global Modernity, Ed: Spaargaren, G., A. Mol, F. Buttel, International Sociological Association, London.
• Dale, L. (2001). “Learning in the Third Age,” In D. Aspin, J. Chapman, et al. (Eds.). International handbook of lifelong learning, Vol. 1. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 777–798.
• Durkheim, E. (1964) Division of Labour in Society, New York: Free Press.
• Fiorillo, A., & Gorwood, P. (2020). “The consequences of the COVID-19 pandemic on mental health and implications for clinical practice,” European Psychiatry, 63(1), E32. doi:10.1192/j.eurpsy.
• Foucault, M. (2000). Büyük Kapatılma, (Çev: I. Ergüder, F. Keskin), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. (2005) Hapishanenin Doğuşu, (Çev: M. A. Kılıçbay), İmge Yayınevi, İstanbul.
• Foucault, M. (1995). Discipline and Punish: The Birth of the Prison, Vintage Books, New York.
• Fries F. J. 2012. “The Theory and Practice of Active Aging”, Hindawi Publishing Corporation Current Gerontology and Geriatrics Research, Volume
• Giddens, A. (1990) The Consequences of Modernity, Cambridge: Polity Press.
• Giddens, A. (1991) Modernity and Self-Identity in the Late Modern Age, Cambridge: Polity Press.
• Gürcan, H. İ. (2020) https://www.ekodialog.com/Makaleler/internet-kuresellesme-sanal-toplum-makale.html (26.08.2020) Harvey, D. (1990). The Condition of Postmodernity an Enquiry into the Origins of Cultural Change, Blackwell Publishing, The Malden.
• Hebestreit, L. (2008). “The role of the University of the Third Age in meeting needs of adult learners in Victoria, Australia.” Australian Journal of Adult Learning, 48-3.
• Holdsworth J. 2018. “Daha İyi Bir Yarın? Yaşlı Bakımında Ailelerin Karşılaştıkları Zorluklar ve İhtiyaçları”, Yaşlanmayı Aşmak, (Editör: Özgür Arun), Ankara: Phoenix Yayınları.
• ILO, International Labor Organization. (2020). Çalışma Dünyasının Geleceği: Değişen Çalışma Dünyasında İşbirliği: Kooperatif Bir Geleceğe Doğru, https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---cabinet/documents/publication/wcms_559275.pdf (Erişim tarihi, 21.11.2020).
• Inouye, K, Orlandi, F. S, Pavarini, S. C. and Pedrazzani, E. S. (2018). “Impact of the Third Age Open University on the Quality of Life of the Elderly. Educ,” Pesqui. São Paulo, v. 44, e142931.
• Jones, S. (2000). “Older people in higher education: A personal perspective.” Education and Ageing, 15(3), 339–351.
• Kolland F. (2018). “Eğitimsel Gerontoloji, Yaşlanan Toplumda Yaşam Boyu Öğrenme”, (Editörler: İsmalil Tufan, Mithat Durak), Gerontoloji, 2. Cilt, Ankara: Nobel Yayınları
• Koşar A, Kasapoglu A. (2021). Sociology of Everyday Life with Uncertainty and Differences During the Covid-19 Pandemic Process: The Case of Turkey Retireees Association. Advances in Applied Sociology, 2021.
• Lea, R., Y. Honda and K. Matsuda. (1997). “Virtual Society: Collaboration in 3D Spaces on the Internet Computer Supported Cooperative Work,” The Journal of Collaborative Computing 6: 227-250.
• Lyotard, J. F. (1984). The Postmodern Condition: A Report on Knowledge, Manchester University Press, Manchester.
• Mol, A. (2000) “Globalzation and Environment: between apocalypse-blindness and ecological modernization,” Environment Global Modernity, Ed: Spaargaren, G., A. Mol, F. Buttel, International Sociological Association, London.
• OECD. (2020). Social economy and the COVID-19 crisis: current and future roles, https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=135_135367-031kjiq7v4&title=Social-economy-and-the-COVID-19-crisis-current-and-future-roles.
• Pfefferbaum, B., C. S. North. (2020). “Mental Health and the Covid-19 Pandemic,” The New England Journal of Medicine. https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMp2008017?articleTools=true (Erişim tarihi, 30.04.2020).
• Rosa, E. (2000). Modern Theories of Society and the Environment: the Risk Society,” Environment Global Modernity, Ed: Spaargaren, G., A. Mol, F. Buttel, International Sociological Association, London.
• Sallan Gül, S. (2004). Sosyal Devlet Bitti, Yaşasın Piyasa, Etik Yayınları, İstanbul.
• Schwap, K., T. Malleret. (2020). Covid-19: The Great Reset, Forum Publishing.
• Schwap, K. (2020). “The Great Reset”, Time Magazine, October 22, 2020.
• Seçkin, T. (2010). Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü, 12 Levha Yayınları, İstanbul.
• Sezal, İ. (2003). “Neden Sosyoloji,” Sosyolojiye Giriş, Ed: İ. Sezal, Martı Yayınları, Ankara.
• Siedner, M.J., G. Harling , Z. Reynolds, R. F. Gilbert, S. Haneuse, A. S. Venkataramani, A. C. Tsai, (2020). “Social distancing to slow the US COVID-19 epidemic: Longitudinal pretest–posttest comparison group study,” Plos Medicine,
• Singelton, R., B. Straits ve M. M. Straits. (1993). Approaches to Social Research, Oxford University Press, Oxford.
• Spaargaren, G., A. Mol, F. Buttel. (2000) “Introduction: Globalization, Modernity and Environment,” Environment Global Mıdernity, Ed: Spaargaren, G., A. Mol, F. Buttel, International Sociological Association, London.
• Tufan, İ. (2002). Antik Çağdan Günümüze Yaşlılık, Sosyolojik Yaşlanma, İstanbul: Aykırı Araştırma.
• Tufan, İ. (2018). “60+ Tazelenme Üniversitesi: Sorumluluk Meşalesi,” Gerontoloji Cilt 2, (Ed: İ. Tufan, M. Durak), Nobel Yayınları, Ankara.
• Tuna, M. (2021). “Pandeminin Sosyolojisi,” Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 24 (2), 320-34. DOI: 10.18490/sosars.927260.
• Tuna, M. H. Şen, Z. Durdu. (2011). Modern Toplumun İnşası, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Tuna, M. (2017). “Sosyolojinin Ortaya Çıkış Koşulları”, Sosyolojiye Giriş, Ed: M. Tuna, Detay Yayınları, Ankara.
• Tuna, M., Ö. Tenlik. (2017). “Türkiye’de ve Dünya’da Yaşlanma,” Gerontoloji Cilt 1, (Ed: İ. Tufan, M. Durak), Nobel Yayınları, Ankara.
• Tuna, M. (2018). Social Impacts of “Tazelenme Üniversitesi” as a Third Education Model, 8th International Social And Applied Gerontology Symopsium (UGS 2018) October 22-23 rd 2018/Akdeniz University Conference Hall, Antalya, Turkey. 111-118.
• UN. (2020). “Brief#2: Putting the UN Framework for Socio-economic Response to Covid 19 into Action: Insights,” UN.
• Walker A. 2018. “Aktif Yaşlanma”, (Editörler: İsmalil Tufan, Mithat Durak), Gerontoloji, 2. Cilt, Ankara: Nobel Yayınları.
• https://www.worldparameters./info/coronavirus (Erişim tarihi: 29.08.2021)
• https://covid19.saglik.gov.tr/ (Erişim tarihi: 28.08.2021)