Neoliberalizmde Borç ve Öznellik

Yıl 2018, Sayı: 37, 41 - 52, 30.05.2018

Mustafa Demirtaş

Öz

Borca girmeden hayatta kalmanın neredeyse imkânsız olduğu bir çağda yaşıyoruz. Borç alarak hayatta kalınıyor ve öznellikler borç temelinde şekilleniyor. Borçlar karşısındaki sorumlulukların ağırlığı altında yaşamlar sürdürülüyor. Bu çalışmada, borcun bizi nasıl kontrol ettiği, borç yoluyla davranışlarımızın nasıl denetim altına alındığı üzerinde durulacaktır. Ayrıca, borç ve neoliberalizm ilişkisi üzerine odaklanılarak kişinin kendini insan sermayesine dönüştürmek için gerçekleştirmek zorunda olduğu “kendi üzerine çalışma” sürecinde borcun önemine dikkat çekilecektir. Neoliberalizmin öznelliklerin üretimi ve borca dayalı olduğu gösterilmeye çalışılacaktır. Neoliberalizmde borç ve öznellik ilişkisi rekabet ve girişim tarafından yönetilen toplumsal ilişkilerin yapılanışının önemli bir parçasını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Neoliberalizm, Girişim, Suçluluk, Borç, Öznellik, Yoksulluk

Kaynakça

• BAUMAN, Z., 1999, Sosyolojik Düşünmek. Çev. Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı.
• BAUMAN, Z., 2017, Yaşam Sanatı. Çev. Akın Sarı. İstanbul: Ayrıntı.
• BROWN, W., 2018, Halkın Çözülüşü: Neoliberalizmin Sinsi Devrimi. Çev. Barış Engin Aksoy. İstanbul: Metis.
• DELEUZE, G., 2006, Müzakereler. Çev. İnci Uysal. İstanbul: Norgunk.
• DELEUZE, G., GUATTARİ, F., 2012, Anti-Ödipus: Kapitalizm ve Şizofreni I. Çev. Fahrettin Ege, Hakan Erdoğan, Mustafa Yiğitalp. Ankara: Bilim ve Sosyalizm.
• FOUCAULT, M., 2015, Biyopolitikanın Doğuşu. Çev. Alican Tayla. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• GRAEBER, D., 2015, Borç: İlk 5,000 Yıl. Çev. Muammer Pehlivan. İstanbul: Everest.
• READ, J., 2014, “Homo Economicus’un Bir Soykütüğü: Neoliberalizm ve Öznelliğin Üretimi”, Çev. Şeyda Öztürk. Cogito. Sayı: 70-71, 82-95.
• LAZZARATO, M., 2006, “Biopolitics/Bioeconomics: a politics of multiplicity”, (Erişim Tarihi: 20.03.2018), https://www.diplomatie.gouv.fr/IMG/pdf/Lazzaratoeng.pdf.
• LAZZARATO, M., 2014, Borçlandırılmış İnsanın İmali: Neoliberal Durum Üzerine Deneme, Çev. Murat Erşen. İstanbul: Açılım Kitap.
• LAZZARATO, M., 2014a, Borçla Yönetmek. Çev. Şule Çiltaş. İstanbul: Otonom.
• LAZZARATO, M., 2014b, “Debt, Neoliberalism and Crisis: Interview with Maurizio Lazzarato on the Indebted Condition”, Sage. Vol: 48 (5), 1039-1047.
• LAZZARATO, M., 2015, Göstergeler ve Makineler. Çev. Ferda Nur Demirci. İstanbul: Otonom.
• LAZZARATO, M., 2018, “Neoliberalizm İş Başında: Eşitsizlik, Güvensizlik ve Toplumsalın Yeniden Kurulumu. Politik-Ekonomik Alanın İncelenmesi İçin Temel Öğeler”, Çev. Sibel Yardımcı. E-Skop. Sayı: 4, (Erişim Tarihi: 02.03.2018), http://www.e-skop.com/skopdergi/neoliberalizm-is-basinda-esitsizlik-guvensizlik-ve-toplumsalin-yeniden-kurulumu-politik-ekonomik-alanin-incelenmesi-icin-temel-ogeler/1301.
• MAY, T., 2014, “Yeni Girişimciler: Foucault ve Tüketim Toplumu”, Çev. Maya Mandalinci. Cogito. Sayı: 70-71, 96-105.
• NEGRI, A., HARDT, M., 2013, Duyuru. Çev. Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı.
• NIETZSCHE, F., 2011. Ahlakın Soykütüğü Üstüne. Çev. Ahmet İnam. Ankara: Say.
• ÇALCI, S., 2015. “Varoluş Borcundan Sermayeye: Borcun Soykütüğü İçin Bir Deneme”. Praksis. Sayı: 38, 179-200.