GAZİANTEP’TE SİVİL TOPLUM: GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE SÜREKLİLİKLER

Yıl 2018, Sayı: 38, 127 - 140, 30.11.2018

Özkan Yıldız

Öz

Gaziantep, Güneydoğu Anadolu’da tarihi, ekonomisi, sosyolojisi açısından özgün bir şehirdir. Ekonomik göstergelerde, Türkiye ortalamasının üstündedir. Bu nedenle, yoğun iç göç almaktadır. Kültürel ve sosyolojik açıdan kozmopolit bir özelliğe sahiptir. Geçmiş dönemlerde de gayrimüslim toplulukların bir arada uzun yıllar yaşadıkları görülmektedir. İmparatorluk zamanında toplum üzerinde dinin (İslam) yoğun baskısı vardır. Kentin toplumsal örgütlenişinde ve gündelik yaşamında dinin ve geleneksel unsurların baskın izleri hala görülmektedir. Bu makalede, kentin sivil toplum yaşamında geçişlilikler/süreklilikler “sosyolojik” açıdan konu edinmektedir. Kentin siviltoplum hayatına rengini veren dinamikler eleştirel analize tabi tutulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gaziantep, Gündelik Yaşam, Sivil Toplum

The Civil Society in Gaziantep: Continuities from Past to Present

Öz

Gaziantep is a unique city in terms of history, economics and sociology in South-eastern Anatolia. Its economic indicators are above the ones of overall of Turkey. Therefore, it is the destination of a dense internal migration. It has a cosmopolitan feature in terms of its culture and sociology. It is seen that non- Muslim communities had co-habited for a long time in the past eras. In the age of Empire, there had been a huge religious (Islamic) pressure upon the society. These dominative marks of religious and traditional elements are still observed in social organization and everyday life of the city. In this essay, transitiveness/continuity in civil social life of city is “sociologically” raised. The dynamics which enliven the civil social life of city are critically analysed.

Anahtar Kelimeler

Gaziantep, Everyday Life, Civil Society

Kaynakça

• ARMAĞAN, A., 2014, “XVII. Yüzyıl Güneydoğu Anadolusu’nun Dini-Sosyal Hayatından Kesit: Antep Mevlevihanesi”. Uluslararası Antep-Halep Vakıfları Sempozyum Bildirileri Kitabı, Ed. İsmail Altınöz Gaziantep Üniversitesi S.139-156
• AYATA, S., 2004, “Bir Yerel Sanayi Odağı Olarak Gaziantep’te Girişimcilik, Sanayi, Kültürü ve Ekonomik Dünya İle İlişkiler”, İlhan Tekeli için Armağan Yazılar, S.İlkin O. Tekelioğlu ve M. Güvenç. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• BAŞGELEN, N.,1999, Dünya Kültür Mirasında Gaziantep, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• ÇINAR, H.,1999, ‘Antep Şehrinde XVIII. Yüzyılda Kurulan Medreseler ve Vakıfları’ Cumhuriyetin Yetmişbeşinci Yılına Armağan, Gaziantep Üniversitesi Vakfı Kültür Yayınları, Gaziantep.
• ÇUKUROVA, Ü., 1999, Gaziantep’te Sosyal Yapı (1856-1950), Yayınlanmamış Doktora Tezi Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılapları Tarihi Enstitüsü, Ankara.
• ERKAN E., 2012, Dernekleşme ve Din: Gaziantep Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• ÖZTÜRK, S., 2012, Göç, Umut ve Gerçekler: Gaziantep İlinin İç Göç Konusunda Mevcut Durum Analizinin (Tanı Çalışmasının) Yapılması ve Strateji Belgesinin Hazırlanması Projesi. Gaziantep: İpekyolu Kalkınma Ajansı.
• TEKİNDAĞ, Ş., 1973, ‘Medrese Dönemi’ Cumhuriyetin 50. Yılında İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• TEMİZ, Ö., 2013, Gaziantep Halkevi Dergisi Başpınar’da Yayımlanan Ömer Asım Aksoy Yazıları, (http://ataturkilkeleri.istanbul.edu.tr/wp-content/uploads/2013/03/ydta- 10-temiz.pdf)
• SEYYAR, A., 2014, “21. Yüzyılın Sosyal Sorunlarının Çözümünde Yerel STK’ların Yeni Rolleri: Gaziantep’teki Vakıfların Sosyal Politika Potansiyeli” Uluslararası Antep- Halep Vakıfları Sempozyum Bildirileri Kitabı, Ed. İsmail Altınöz Gaziantep Üniversitesi.
• YAVUZ, N., 1999, XVI. Yüzyılda Antep Vakıfları, Cumhuriyetin Yetmişbeşinci Yılına Armağan, Gaziantep Üniversitesi Vakfı Kültür Yayınları, Gaziantep,
• YILDIZ, Ö., 2012, Gaziantep’te Göç: Eğilimler, Öneriler ve Sorunlar, Gaziantep Üniversitesi Yayınları,
• YILDIZ, Ö., 2014, Üniversiteye Giriş Sınavlarında (YGS) Başarıyı Etkileyen Etmenler ve Çözüm Önerileri –Gaziantep Alan Araştırması- Gaziantep Milli Eğitim Müdürlüğü ve Gaziantep Üniversitesi.
• YILDIZ, Ö. & Turan, U., 2013, Şahinbey’de Göç, Kentleşme ve Toplumsal Sorunlar Şahinbey Kaymakamlığı ve Gaziantep Üniversitesi.
• YURT ANSİKLOPEDİSİ, 1982, Türkiye İl İl: Dünü, Bugünü, Yarını, Cilt 5 (İstanbul Anadolu Yayıncılık.