Building Bridges between the Centuries through Sociology of Theatre: Analysis of Public Violence in Murder in the Cathedral by T. S. Eliot through Shakespearean Theatre

Yıl 2022, Sayı: 44, 359 - 388, 29.11.2022

Eren Alkan

Öz

Violence, as one of the main themes of Western literature, has inevitably been put on the stage and the plays have taken on a task of mirroring violence in the essence of human beings. It is beholden that violence has shaped a good many stories and characters as it can be analyzed in the Elizabethan theatre. At the heart of staging, reflecting, analyzing, and criticizing public violence gradually in the field of theatre, individualism and enlightenment, on the one hand, have developed for centuries in the Western societies on the other hand public order has increased the level of violence on people. Hence, in this study, T. S. Eliot who analyzes the effect of public violence on individuals in modern American drama and takes it in his works, and also discusses various faces of authority and public violence has been examined. As one of the most important authors of 20th century, Eliot has examined the theme of public violence through most theatre techniques; besides, he has made the meeting of audience with the essence of violence possible by using modernist narratives from which he benefited the dynamic structure of Anglo-American drama. Therefore, this study aims at examining and discussing the projection of “public violence” on individual by reflecting the similarities between Shakespearean theatre and Eliot’s Murder in the Cathedral (1935). The research method is close descriptive analysis of the play in terms of New Historicism and Psychoanalysis for the effect of public violence on individual often brings sociological and psychological issues directly into question. As the main reference of this study Murder in the Cathedral, it will be discussed how the play reflects zeitgeist that it is written in and how it approaches the effects of public violence on human conscious which is grounded on this zeitgeist with historical backgrounds.

Anahtar Kelimeler

Sociology of theatre, Anglo-American literature, theatre, Shakespeare, T. S. Eliot, Public violence

TİYATRO SOSYOLOJİSİ YOLUYLA YÜZYILLAR ARASI KÖPRÜLER KURMAK: T. S. ELIOT’IN KATEDRALDE CİNAYET OYUNUNDA KAMUSAL ŞİDDETİN SHAKESPEARE TİYATROSU ÜZERİNDEN TAHLİLİ

Öz

Başlangıcından itibaren Batı yazınının ana temalarından olan şiddet, tiyatronun da önemli bir parçası olarak sahnelenmiş ve oyunlar, insanın özündeki şiddete bir ayna tutma görevi üstlenmiştir. Elizabeth Çağı tiyatrosunda görüldüğü gibi şiddetin pek çok hikâyeyi biçimlendirdiği gözlemlenmiştir. Kamusal şiddetin tiyatroda artan bir şekilde sahnelenmesinin, yansıtılmasının ve eleştirilmesinin temelinde Batı toplumlarındaki bireycilik ve aydınlanma hareketinin yüzyıllar boyunca gelişmesi fakat bununla ters orantılı olarak kamusal düzenin, uyguladığı şiddet seviyesini artırması vardır. Bu orantının, Batı medeniyetinin bir uzantısı fakat benimsediği disiplinler ve kültürel dokusu bağlamında ortaya çıkan farklılaşmalar neticesinde özellikle Anglo-Amerikan kültürde görülmesi, Anglo-Amerikan tiyatro sahnesini de diğer ulusların şiddeti yansıtış biçiminden farklılaştırır. Bu nedenle; bu çalışmada modern Amerikan tiyatrosunda kamusal şiddetin birey üzerindeki etkisini, oyunlarının metinlerine taşıyan, otorite ve kamusal şiddetin çeşitli şekillerini ve boyutlarını tartışan T. S. Eliot mercek altına alınacaktır. Bu nedenle, bu çalışma kapsamında, Eliot’ın Katedralde Cinayet (1935) oyununda -oyunun Shakespeare tiyatrosu ile arasındaki benzerliği bağlamında tartışılması koşuluyla- “kamusal şiddet”in birey üzerindeki yansımasının incelenmesi ve tartışılması amaçlanmaktadır. Metedolojisini de kamusal şiddetin birey üzerindeki etkisi sosyolojik ve psikolojik açılımları da gündeme getirdiği için, Yeni Tarihçilik ve Psikoanalitik kuramların ışığında oyunun yakından betimsel incelenmesi ve çözümlenmesi oluşturacaktır. Bu çalışmanın ana referansı olarak tasarlanan Katedralde Cinayet oyununun; yazıldığı dönemin ruhunu ne derece yansıttığı ve bu unsurlardan temellenen kamusal şiddetin bireyin bilincine ve psikolojisine olan etkisini nasıl ele aldığı, tarihsel art alanlarıyla paralel olarak ele alınacaktır. Dolayısıyla, kamusal şiddeti en iyi yansıtan yazarlardan birisi olarak Eliot’ın yukarıda adı geçen eserinin okuyucuya, bu olgunun açılımı, nedenleri ve sonuçları bağlamında şiddetin Amerikan tiyatrosundaki yerini aktarabileceği umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

tiyatro sosyolojisi, Anglo-Amerikan edebiyat, tiyatro, Shakespeare, T. S. Eliot, Kamusal şiddet

Kaynakça

• Arendt, Hannah. (2006). Şiddet üzerine. (B. Peker, Çev.). İstanbul: İletişim Yay.
• Eliot, T. S. (1952). Complete poems and plays: 1909–1950. USA: Houghton Mifflin Harcourt.
• Eliot, T. S. (1984). Gelenek ve bireysel yeti.” (A. Özgüven Çev.). Ege Batı Dilleri ve Edebiyatı Dergisi. Sayı 2, s. 125–131.
• Eliot, T. S. (1984). Katedralde cinayet. (T. Akman, Çev.). İstanbul: Binbirdirek Yay.
• Eliot, T. S. (1997). The sacred wood: Essays on poetry and criticism. UK: Faber and Faber.
• Eliot, T. S. (1986). The use of poetry and the use of criticism. USA: Harvard University Press.
• Fiske, J. (1989). Understanding popular culture. UK: Routledge.
• Foucault, M. (2006). Hapishanenin doğuşu. (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Kierkegaard, S. (1988). Either/Or: Part 1 Kierkegaard’s writings. (H. V. Hong ve E. H. Hong, Çev.). USA: Princeton University Press.
• Metedoran. (2015). “Kardinal kime denir.”Erişim: http://metedoran.blogspot.com/2015/06/kardinal-kime-denir.html?
• Mills, C. W. (2000). The power elite. USA: Oxford University Press.
• Moran, B. (1992). Önsöz. III. Richard. W. Shakespeare (Yzr.). İstanbul: Adam Yay., 1992, s. 7–17.
• Murphy, R. E. (2007). T. S. Eliot: A literary reference to his life and work. New York: Facts on File, Inc.
• Nietzsche, F. (n.d.). Böyle buyurdu zerdüşt. (M. Bahar, Haz.). İstanbul: Kum Saati Yay.
• Platon. (2006). Devlet. (C. Saraçoğlu ve V. Atayman, Çev.). İstanbul: Bordo Siyah Klasik Yay.
• Sorel, G. (1999). Reflections on violence. J. Jennings (Ed.). UK: Cambridge University Press.
• Trend, D. (2008). Medyada şiddet efsanesi: Eleştirel bir giriş. (G. Bostancı, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yay.
• Urgan, M. (2008). İngiliz edebiyatı tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yay.