EBEVEYNLERİN BEP (BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI) HAZIRLAMA SÜRECİNE KATILIMLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, , 109 - 121, 15.09.2023

Hasan Kızılkaya

https://doi.org/10.17753/sosekev.1269118

Öz

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde BEP geliştirilmesi, uygulanması ayrıca hazırlanması için oluşturulan BEP geliştirme biriminde kimlerin yer alması gerektiği detaylıca yer almaktadır. Ayrıca yine Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde ebeveynlerin özel eğitim sürecinin her aşamasına aktif olarak katılımlarının sağlanması gerektiği de açıkça ifade edilmiştir. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programının hazırlanması sürecinde ebeveynler önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmanın amacı çocuğu özel eğitim hizmeti alan ebeveynlerin BEP hazırlama sürecine katılımlarını kendi görüşleri açısından değerlendirmektir. Özel eğitim hizmeti alan çocukların ebeveynlerinin BEP toplantılarını nasıl algıladıklarını, katılım konusunda ne düşündüklerini, BEP toplantılarının üyeleri hakkındaki bilgi ve güven düzeylerini araştırmaktır. Ayrıca ebeveynlerin BEP toplantılarına katılımlarını iyileştirmek için alınabilecek önlemlere ilişkin katılımcı görüşlerine de yer verilmiştir. Araştırma kapsamında 19 ebeveyn ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği aracılığıyla görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Bulgular, ebeveynlerin; eğitimcilerin kendilerine eşit olarak değer vermediğine, öğrenci başarısını kolaylaştırmak için BEP hedeflerine uygun şekilde bağlı kalmadıklarına ve ebeveynleri özel eğitim hizmetleri konusunda yeterli bilgilendirmediklerine inandıklarını ortaya koydu.

Anahtar Kelimeler

BEP, Ebeveyn katılımı, Özel eğitim

Evaluation of The Parents’ Opinions on Their Participation in The Preparation Process of IEP (Individualized Education Program)

Öz

The Special Education Services Regulation details who should take place in the IEP development unit, which was created to develop, implement, and prepare the IEP. In addition, it is clearly stated in the Special Education Services Regulation that the active participation of the parents in every stage of the special education process should be ensured. Parents have an important place in the process of preparing the Individualized Education Program. This study aims to evaluate the participation of parents whose children receive special education services in the IEP preparation process in terms of their views and to investigate how the families of children receiving special education services perceive IEP meetings, what they think about participation, and their level of knowledge and trust about the members of IEP meetings. In addition, participant views on measures that can be taken to improve parents' participation in IEP meetings are also included. Within the scope of the research, interviews were conducted with 19 parents through semi-structured interview technique. The obtained data were analyzed by the descriptive analysis method. Findings revealed that parents believe that educators do not value themselves equally, do not adhere to IEP goals to facilitate student success, and do not adequately inform parents about special education services.

Anahtar Kelimeler

IEP, Parent participation, Special education

Kaynakça

• Atıcı, R. (2014). Kaynaştırma öğrencilerinin okul hayatında yaşadığı zorluklar. Journal of Turkish Studies, 9(5), 279-291. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6936
• Avcıoğlu, H. (2011). Zihin engelliler sınıf öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlamaya ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 12(1), 39-53. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000156
• Avcıoğlu, H. (2012). Rehberlik ve araştırma merkez (RAM) Müdürlerinin tanılama, yerleştirme-izleme, bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) geliştirme ve kaynaştırma uygulamasında karşılaşılan sorunlara ilişkin algıları. Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,12(3), 2009-2031.
• Bogdan, R.C., & Biklen, S.K. (2007). Qualitative research for education: an introduction to theory and methods. Allyn & Bacon.
• Camadan, F. (2012). Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ve BEP hazırlamaya ilişkin öz-yeterliklerinin belirlenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 128-138.
• Can, B. (2015). Bireyselleştirilmiş eğitim programı ile ilgili özel eğitim öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri (KKTC örneği) (Tez No. 402259) [Yüksek lisans tezi, Yakın Doğu Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Corbetta, P. (2003). The qualitative interview. SAGE. https://doi.org/10.4135/9781849209922
• Childre, A., & Chambers, C. R. (2005). Family perceptions of student-centered planning and IEP meetings. Education and Training in Developmental Disabilities, 40(3), 217–233.
• Cho, S.J., & Gannotti, M. E. (2005). Korean-american mothers' perception of professional support in early intervention and special education programs. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 2(1), 1–9. https://doi.org/10.1111/j.1741-1130.2005.00002.x
• Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Sage.
• Dale, N. (2008). Working with families of children with special needs: Partnership and practice. Routledge. Diliberto, J. A., & Brewer, D. (2014). Six tips for successful IEP meetings. TEACHING Exceptional Children, 47(2), 128–135. https://doi.org/10.1177/0040059914553205
• Fialka, J., & Fialka-Feldman, E. (2017). IEP meetings: Building compassion and conversation. Educational Leadership, 74(7), 46–51.
• Fish, W. W. (2006). Perceptions of parents of students with autism towards the IEP meeting: a case study of one family support group chapter. Education, 127(1), 56–68.
• Gartin, B. C., & Murdick, N. L. (2005). Idea 2004. Remedial and special education, 26(6), 327–331. https://doi.org/10.1177/07419325050260060301
• Gill, S. L. (2020). Qualitative sampling methods. Journal of Human Lactation, 36(4), 579-581. https://doi.org/10.1177/0890334420949218
• Gündüz, A. (2015). Özel ve devlet ilkokullarındaki birinci sınıf kaynaştırma öğrencilerinin akademik başarılarına ilişkin öğretmen görüşleri (Tez No. 421953) [Yüksek lisans tezi, Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• İlik, Ş. Ş., & Sarı, H. (2017). The training program for individualized education programs (IEPs): its effect on how inclusive education teachers perceive their competencies in devising IEPs. Educational Sciences: Theory and Practice, 17(5), 1547-1572. https://doi.org/10.12738/estp.2017.5.0424
• İlik, Ş. Ş. & Günay, Y. E. (2020). Bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlama sürecinde tercih edilen BEP uygulamaları üzerine öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(30), 347-362. https://doi.org/10.35675/befdergi.728139
• Kargın, T. (2007). Eğitsel değerlendirme ve bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama süreci. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8(1), 1-15.
• Lara, L., & Saracostti, M. (2019). Effect of parental involvement on children’s academic achievement in Chile. Frontiers in Psychology, 10(1464), 1-5. https://doi.org/10.3389/FPSYG.2019.01464/BIBTEX
• Larios, R., & Zetlin, A. (2018). Bilingual and monolingual parents’ counter stories of the individualized education program (IEP) meeting. Urban Education, 57(7), 1207–1229. https://doi.org/10.1177/0042085918804003
• Lo, L. (2008). Chinese families’ level of participation and experiences in IEP meetings. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 53(1), 21–27. https://doi.org/10.3200/PSFL.53.1.21-27
• Martin, J. E., Van Dycke, J. L., Greene, B. A., Gardner, J. E., Christensen, W. R., Woods, L. L., & Lovett, D. L. (2006). Direct observation of teacher-directed IEP meetings: Establishing the need for student IEP meeting instruction. Exceptional Children, 72(2), 187-200. https://doi.org/10.1177/001440290607200204
• Millî Eğitim Bakanlığı (2019). Millî Eğitim Bakanlığı eğitim kurulları ve zümreleri yönergesi. https://ogm.meb.gov.tr/www/mill-egitim-bakanligi-egitim-kurullarive-zumreleri-yonergesinde-degisiklik-yapilmasina-dair-yonerge/icerik/796
• Mueller, T. G., & Vick, A. M. (2019). An investigation of facilitated individualized education program meeting practice: promising procedures that foster family–professional collaboration. Teacher Education and Special Education, 42(1), 67-81. https://doi.org/10.1177/0888406417739677
• Rios, K., Aleman-Tovar, J., & Burke, M. M. (2020). Special education experiences and stress among Latina mothers of children with autism spectrum disorder (ASD). Research in Autism Spectrum Disorders, 73(101534), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.rasd.2020.101534
• Rossetti, Z., Redash, A., Sauer, J. S., Bui, O., Wen, Y., & Regensburger, D. (2020). Access, accountability, and advocacy: culturally and linguistically diverse families’ participation in IEP meetings. Exceptionality, 28(4), 243-258. https://doi.org/10.1080/09362835.2018.1480948
• Sanderson, K. A., & Goldman, S. E. (2021). Understanding the characteristics and predictors of student involvement in IEP meetings. Journal of Special Education, 56(1), 3-13. https://doi.org/10.1177/00224669211008259
• Sardohan, A. E., & Akçamete, G. (2018). Examination of views and suggestions about participation of families of children with special needs in individualised education programme. Cypriot Journal of Educational Sciences, 13(1), 31–40. https://doi.org/10.18844/cjes.v13i1.3311
• Sarı, H. & İlik, Ş. Ş. (2016). Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı. Eğiten Kitap.
• Simon, J. B. (2006). Perceptions of the IEP requirement. Teacher Education and Special Education, 29(4), 225–235. https://doi.org/10.1177/088840640602900403
• Söğüt, D. A. & Deniz, S. (2018). Sınıf öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (bep) hazırlamada karşılaştıkları güçlükler ve kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 423-443. https://doi.org.10.17556/erziefd.402532
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018). Resmi Gazete (Sayı: 30471). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
• Yener, C. & Dayı, E. (2021). Kaynaştırma öğrencileri ile çalışma yapan uzmanlar arasındaki bep sürecindeki iş birliğinin uzman ve aile görüşlerine dayalı olarak belirlenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(1), 76-93.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin