CUMHURİYET ÖNCESİ TÜRKİYE’SİNDEKİ GAZETE VE DERGİLERDE YAYINLANAN SANAT VE SANAT TARİHİ YAZI /MAKALELERİNDE FİKRİ YAPI

Yıl 2013, Sayı: 56, 83 - 96, 12.07.2013

Mehmet Nuhoğlu

Öz

Türkiye’sinin bu dönemi, sadece sanat tarihine değil, yeni bir devlet ve millet inşa ederken tarihe, edebiyata, topluma muhakkak bir kaynaklık etmiştir. Bu kaynaklık ister olumlu ister olumsuz olsun sanat tarihimizin şekillenmesinde, belgelenmesinde, bir Türk sanat tarihi veya felsefesi kavramını temellendirmiştir. Sanat tarihi kavramı bize Avrupa üzerinden gelmiştir. Sanat ve sanat tarihi kavramlarına yüklenen anlam, terminoloji, sanat felsefesinin gelişmesi açısından oldukça faydalı olmuştur. Sanat ve sanat tarihi felsefesi yazılarının çoğunda “sanat sanat içindir” görüşü hâkim olsa da özellikle II. Meşrutiyetten sonra bilhassa mimari ile ilgili yazılarda Türk sanatı fikri öne çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Türk Sanatı, sanat felsefesi, sanat terminolojisi

Kaynakça

• Abdülfeyyaz Tevfik. (1326 (Rumi)). Sanat-ı talim ve terbiye. Mülkiye Dergisi, 3(20), İstanbul.
• Ahmet İhsan (TOKGÖZ). (1322 (Rumi)). Fenn-i mimari ve âsâr-ı cesime-i mimariye. Servet-i Fünun Dergisi, 32(822), İstanbul: Alem Matbaası.
• ---------. Sanat ve hüsn. (1327 (Rumi)). Servet-i Fünun Dergisi, 42(1076), İstanbul: Alem Matbaası.
• Ahmed Rüştü. (1329 (Rumi)). Sanatın bir tarifi ve tarihçesi. Donanma Dergisi, 4(41), İstanbul.
• A. Şükrü. (1329 (Rumi)). Sanat nasıl terakki eder. Mekteb Müzesi Dergisi, 1(5), İstanbul.
• Bursalı Mehmet Tahir bin Rıfat. (1328 (Rumi)). Sanat-ı hat. Sebilürreşad Dergisi, 8(192), İstanbul.
• Celal Nuri. (1329 (Rumi)). Sanat hakkında bir mütalaa. Mektebli Dergisi, 1(23), İstanbul.
• Emine Nazende Nuri. (1332 (Rumi)). Sanatımızı sevelim. Muallim Dergisi, 1(11), İstanbul.
• Halil Edhem Bey. (1327 (Rumi)). Âsâr-ı atîka-i milliyemiz nasıl mahvoluyor. Şehbal Dergisi, 2(36), İstanbul.
• Halil Edhem Bey. (1328 (Rumi)). Sinan Paşa Köşkü. Şehbal Dergisi, 3(60), İstanbul.
• Halil Edhem Bey. (1329 (Rumi)). Âsâr-ı atîka: şark minyatürleri. Şehbal Dergisi, 4(87), İstanbul.
• H. Ayni. (1312 (Rumi)). Sanat-ı mülahaza-i umumiye. Mekteb Dergisi, 4(32), İstanbul, Karabet Matbaası.
• İbnülrahmi Ali Tayyar. (1327 (Rumi)). Eski bir Türk mezarı: Sarı Saltuk Gazi. Beyanulhak Dergisi, 4(123), İstanbul.
• Kemal Derviş. Sanat ve ilim. (1326 (Rumi)). Servet-i Fünun Dergisi, 40(1019), İstanbul: Alem Matbaası.
• Lisan Muallimi Ahmet Bey. (1308 (Rumi)). Mimar Sinan. Maarif Dergisi, 4(83), İstanbul.
• Mehmet Fuat (KÖPRÜLÜ). (1325, 1326 (Rumi). Sanat ve taklit meselesi. Servet-i Fünun Dergisi, 38(971, 977, 981), İstanbul: Alem Matbaası.
• Mehmed Sedat. (1329 (Rumi)). Sanat ve bizdeki mevkii. Büyük Duygu Dergisi,1(2), İstanbul.
• Mehmed Ziya. (1328 (Rumi)). Şimdiye kadar tedkik olunmamış bir şehzade mezarı. Şehbal Dergisi, 3(58), İstanbul.
• Mimar Kemalettin. (1917). Türk sanatında renge verilen ehemmiyet. Yeni Mecmua Dergisi, 1(7), İstanbul: Tanin Matbaası.
• Mimar Mazhar. (1337(Rumi)). İstanbul’un imarı ve eski eserleri muhafaza. Dergah Dergisi, 1(4), İstanbul.
• Mimar Semih Rüstem. (1337 (Rumi)). Mimari: Osmanlı Türklerinin camii. Dergah Dergisi, 1(5), İstanbul.
• Namık İsmail. (1337 (Rumi)). Üç mel’un ve sanatkâr. Dergah Dergisi, 2(14), İstanbul.
• Nureddin Ferruh. (1312 (Rumi)). Sanatın mevzu-u gayesi. Servet-i Fünun Dergisi, 11(262), İstanbul: Alem Matbaası.
• Rıza Tevfik. (1312 (Rumi)). Sanat ile fennin münasebeti hakkında. Malumat Dergisi, 3(51), İstanbul.
• Saffet Suad. (1318 (Rumi)). Mimarlık sanat-ı nefisesi. Servet-i Fünun Dergisi, 23(585), İstanbul: Alem Matbaası.
• Süleyman Şevket. (1918). Sanat ve hayat arasında. Edebiyat-ı Umumiye Mecmuası, 3(51), İstanbul.
• Vahid Bey. (1918). Sanat-ı nakş ve te’bid-i mefahir. Yeni Mecmua, 5( Derginin özel sayısı), İstanbul: Hilal Matbaası.
• Vahid Bey. (1332 (Rumi)). Sanat nedir? sanatın bir tarifi. Darülfünün Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), İstanbul: Evkaf-ı İslamiye Matbaası.
• Vahid Bey. (1338 (Rumi)). Sanat ve metafizik, felsefi hads, hadsin imkanı, felsefi hadsin imkanı, felsefi hadsin usulü. Darülfünün Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(3), İstanbul,
• Yazarı belirtilmemiş 1. (1329 (Rumi)). Sanat ve ticaret. Mekteb Müzesi Dergisi, 1(9), İstanbul.
• Yazarı belirtilmemiş 2. (1330 (Rumi)). Âsâr-ı Atîkadan: Konya Karatay Medresesi. Sebilürreşad Dergisi, 12(295), İstanbul.