1642 TARİHLİ AVÂRIZ DEFTERİNE GÖRE VİZE SANCAĞI KAZALARI

Yıl 2013, Sayı: 57, 209 - 232, 29.11.2013

Volkan Ertürk

Öz

XV. ve XVI. yüzyılların önemli kaynaklarından olan tahrir defterleri tımar sistemindeki
çöküntüye bağlı olarak XVII. yüzyılda önemini kaybetmiştir. XVII. yüzyılın ilk çeyreğinden
itibaren avârız vergisinin yıllık vergiye dönüştürülmesi ve iltizam sisteminin
yaygınlaştırılmasıyla avârız defterleri ön plana çıkmıştır. Bu çalışmada Vize sancağına
tabi Kırkkilise, Hayrabolu, Pınarhisar ve Havass-ı Mahmud Paşa kazaları incelenmiştir.
Bu kazaların merkez nüfusları ve mahalle yapılanmaları ile kazalara tabi köylerin nüfusları
ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Ayrıca Vize sancağındaki kazalar ve bu kazalara bağlı
köylerdeki askeri ve dini sınıfa mensup kişiler de tablolarda belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avârız, Vize, Osmanlı Devleti, Sancak, Kaza

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri BOA. Maliyeden Müdevver Defterler (Avârız Defteri) Defter No: 2590, 1642 (M).
• BOA. Mühimme Defterleri, Defter No: 3, 6-1, 6-2, 7-1, 7-3, 10.
• BOA. Tapu Tahrir Defteri (Evkaf Defteri), Defter No: 541, 1613 (M).
• BOA. Tapu Tahrir Defteri (Mufassal Defter), Defter No: 194, 1539 (M).
• BOA. Tapu Tahrir Defteri (Muhasebe-i Vilayet-i Rumili Defteri), Defter No: 370, 1530 (M).
• TK. KKA. Tapu Tahrir Defteri (Timar İcmal), Defter No: 310, 1568 (M).
• Araştırma ve İncelemeler Açıkel, A. (2002). “Tokat Örneğinde XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Sosyal Yapısında Buhran”, Türkler, X, s. 348-358.
• ----------------Ardel, A. (1977). “Kırklareli”, İA, IV, s. 763.
• Ceylan, M. A. (2011).“Vize’de (Kırklareli) Yerleşmenin Gelişimi”, Marmara Coğrafya Dergisi, 23, s. 53-92.
• Demirci, S. (2003). “Some Notes on Avârızhânes of Konya Livası, 1621-1700”, Journal of Academic studies, V, pp. 105-118.
• Demirci, S. (2012). “Some Notes on the Avârızhanes of the Liva of Niğde in the Province of Karaman”, History Studies, 4/2, p. 135-148.
• Dursunkaya, A. R. (1948). Kırklareli Vilayetini Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik, I, Kırklareli.
• Ergenç, Ö. (1981). “Osmanlı Şehirlerindeki Yönetim Kurumlarının Niteliği Üzerinde Bazı Düşünceler”, VIII. Türk Tarih Kongresi Kongreye Sunulan Bildiriler 11-15 Ekim 1976, II, s. 1265-1274.
• Ergenç, Ö. (1984). “Osmanlı Şehrindeki Mahallenin İşlev ve Nitelikleri Üzerine”, Osmanlı Araştırmaları, IV, s. 69-78.
• Ergenç, Ö. (1989). “XVIII. Yüzyıl Başlarında Edirne’nin Demografik Durumu Hakkında Bazı Bilgiler”, IX. Türk Tarih Kongresi (21-25 Eylül 1981) Kongreye Sunulan Bildiriler, III, s. 1415-1424.
• Ertürk, V. (2013). “Osmanlı Devrinde Vize Sancağındaki Selâtin ve Ümera Vakıfları (1530-1613)”, Turkish Studies-İnternational Periodical for the Languages Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/5, p. 279-300.
• Ertürk, V. (2013). “Vize Sancağı Dirlikleri (1530-1568)”, History Studies İnternational Journal of History, Volume 5 Issue 2, s. 171-198.
• Evliya Çelebi (2001). Seyahatname, V, Topkapı Sarayı Bağdat 307 Yazmasının Transkripsiyonu- Dizini, haz. Yücel Dağlı, Seyit Ali Kahraman, İbrahim Sezgin, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.