POPÜLER KÜLTÜR KARŞISINDA YERELLİĞİN SUNUMU: “MAYSA VE BULUT” ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Sayı: 69, 117 - 129, 23.12.2017

Zehra Dursun Serap Uzuner Yurt

Öz

Televizyon alanında yaşanan teknolojik gelişmelerle birlikte ulusal televizyon kanallarının sayısı artmış ve küresel medya ağlarını oluşturmuştur. Bu gelişmeler ile yeni bir
sanat formu ve endüstri alanı olarak ortaya çıkan çizgi diziler, yaratıcısının kültüründen etkilendiği gibi yaratıldığı toplumun kültürel değerlerini de farklı kültürlere tanıtmada
büyük bir rol oynamıştır. Yabancı kaynaklı çizgi diziler, popüler kültür ürünü olarak ülkemizde de uzun süre etkisini göstermiş ve etki alanına Türk çocuklarını da dâhil etmiştir. Tematik çocuk kanallarının yaygınlaşması ile birlikte yerli üretimlere daha çok yer verilmiş ve çizgi diziler kültürel inşada önemli rol oynamışlardır. Maysa ve Bulut çizgi
filmi de bunun en iyi örneklerinden biridir. Yapılan bu çalışmada da Gerbner’in kültürel ekme kuramsal yaklaşımından faydalanarak TRT Çocuk ekranlarında yayımlanan Maysa
ve Bulut çizgi dizisinde verilen yerel kültür aktarımı, niteliksel içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Araştırmada TRT Çocuk kanalında gösterilen Maysa ve Bulut çizgi dizisinin yirmi bölümü izlenilmiştir. Bu bölümler de gelenek ve görenekler, oyunlar, dil gibi başlıklar altında yerel kültürel unsurlar belirlenmiştir. Amaç çizgi filmlerin kültürel mirasın aktarımında katkısı olup olamayacağını tespit etmektir. Tamamıyla yerli yapım olan Maysa ve Bulut`un içeriğinde pek çok kültürel öğenin yer aldığı tespit edilmiştir. Konuyla ilgili az sayıda yayın bulunması nedeniyle araştırmanın ileride bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlaması öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Maysa ve Bulut, Yerel Kültür Aktarımı, Çizgi Dizi, TRT, Çocuk.

Kaynakça

• Alemdar, K. ve Erdoğan, İ. (2005). Popüler kültür ve iletişim. (2. Baskı). Ankara. Pozitif Matbaacılık.
• Alemdar, K. ve İ. Erdoğan (1998). Başlangıcından günümüze iletişim kuram ve araştır- maları. Ankara: Emel Matbaası.
• Alicenap, T. Ç. (2015). Kültürel mirasın çizgi film senaryolarında kullanılması. Türklük Bilimi Araştırmaları, 37, 11-26.
• Atan, U. (1995). Animasyonun kültür aktarımındaki yeri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, M. ve Doğan, C.(2010). Yörüklerin hayat tarzı. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 0(49), (677-708).
• Edoğan, İ. (1998). Gerbner’in ekme tezi ve anlattığı öyküler üzerine bir değerlendirme. Kültür ve İletişim Dergisi. 1 (2), 149-180.
• Erdoğan, İ. (2014). Medya teori ve araştırmaları: Biliş ve davranış yönetimi amaçlı en- düstri, devlet ve üniversite işbirliğinde, medyanın egemen ve alternatif açıkla- maları. (1. Basım). Ankara: ERK Yayınları.
• Erkal, E., M. (2000). İktisadi kalkınmanın kültür temelleri. (5. Baskı) İstanbul: Der Ya- yınevi.
• Fiske, J. (2012). Popüler kültürü anlamak. (Çev. S. İrvan). İstanbul: Parşömen.
• Gerbner, G. (1982). Charting the mainstream: Tv’s Contributions to Political Orientations. Journal of communication. 32 (2): 100 -127.
• http://www.trt.tv/maysa-ve-bulut/bolumler/80209
• http://www.turkcuisyerleri.com/geleneksel-yoruk-kadini-taki-ve-basliklari/
• Hülür, H. (2000). Küreselleşme ve toplumbilim kuramlaştırma sorunu. Selçuk İletişim Dergisi. 1 (2),27-36.
• Karakuş, N. (2016). Maysa ve Bulut isimli animasyon çizgi filmin kültürel öğeler açısın- dan incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13 (34), 134-149.
• Kaya, T. (2014). Tematik çocuk kanallarında yayınlanan çizgi filmlerde yerel ve küresel izler. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 1 (1), 63-78.
• Kızıldağ, Ş. (2001). Pop müzikten popüler kültüre medya çocukları. (1. Baskı). Ankara: İşaret Yayınları.
• Necef, E. N ve Berdiyev, A. A. (2003). Hazar ötesi Türkmenleri. (1. Baskı). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Oskay, Ü. (1983). Popüler kültürün toplumsal ortamı ve ideolojik işlevi üzerine, kitle iletişiminde temel yaklaşımlar. (Der. K. Alemdar ve R. Kaya). Ankara: Savaş Yayınları.
• Özer, Ö. (2005). Yetiştirme kuramı: Televizyonla yaşamanın ideolojik kültürel sonuçla- rına yönelik yapılan araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 5 (1), 75-108.
• Postman, N. (2010). Televizyon öldüren eğlence. (3. Baskı). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Seyirci, M. (2000). Batı Akdeniz Yörükleri. (1. Baskı). İstanbul: Der Yayınları.
• TRT (Türkiye Radyo Televizyon Kurumu). (2010). TRT genel yayın planı. Ankara: Yayın Denetleme ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı.
• Türkmen, N. (2012). Çizgi filmlerin kültür aktarımındaki rolü ve Pepee. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 36 (2), 139-158.
• Yaylagül, L. (2010). Kitle iletişim kuramları: Egemen ve eleştirel yaklaşımlar. (3. Baskı). Ankara: Dipnot Yayınları.