DÜNYA ANAYASALARINDA “GENÇLİK HAKLARI” İLE İLGİLİ MADDELER VE TÜRKİYE’DEKİ DURUMA İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Sayı: 88, 479 - 502, 26.12.2021

Selçuk Abdullah Evliyaoğlu

Öz

Ailenin, çocukların veya gençlerin önemine her fırsatta vurgu yapılmasına rağmen
bu konulara ilişkin hukuki bir çerçevede kaleme alınmış fazlaca çalışmaya rastlamak
kolay değildir. Özellikle bu alanlara ilişkin hakları ve hukuki düzenlemeleri inceleyen
veya anayasal düzlemde analiz yapan yazarların sayısı azdır. Oysa bütün bu konularda
olduğu gibi bu çalışmanın konusunu oluşturan gençlere ilişkin hakların ulusal pozitif
hukuk sistemleri tarafından tanınması ve bu maksatla ülkelerin iç hukuk sistemlerinde
en üst düzey korumayı sağlayacak olan anayasal teminatların benimsenmesi gerektiği
açıktır. Bu araştırmada dünya anayasalarının tamamına yakını incelenmiş ve hangi
anayasalarda gençliğe yönelik düzenlemeler yapıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca,
çeşitli teknikler kullanılarak ve bazı tasnifler yapılarak incelenen anayasalardan elde
edilen bulgular çerçevesinde ülkemizdeki mevcut durum bakımından bir değerlendirme
yapılmış ve günümüz Türkiye’sinde varlığı bilinen yeni bir anayasa yapım sürecine
katkıda bulunacak şekilde çeşitli önerilerden bahsedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gençler, Hak Kavramı, Temel Haklar, Gençlik Hakları, Anayasa, Dünya Anayasaları, Anayasal Koruma, Anayasal Düzenleme, Yeni Anayasa.

Kaynakça

• Adalet Bakanlığı. (2011). Avrupa birliği üyesi bazı ülkelerin anayasaları. Ankara: Adalet Bakanlığı Yayınları.
• Adams, R. (1993). Çocuk hukuku ve çocukların, gençlerin hakları. B. Franklin (Der.), Çocuk hakları (Çev. A. Türker). İstanbul: Ayrıntı, s. 114-141’deki makale.
• Codices-Council of Europe (2021). Web: http://www.codices.coe.int/NXT/gateway.dll/ CODICES/constitutions/ENG/EUR/CRO adresinden 25 Ağustos 2021’de alın- mıştır.
• Constitutional Court of The Republic of Croatia (2021). Web: https://www.usud.hr/si- tes/default/files/dokumenti/The_consolidated_text_of_the_Constitution_of_ the_Republic_of_Croatia_as_of_15_January_2014.pdf adresinden 25 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• Council of Europe-Venice Commission (2021). Web: https://www.venice.coe.int/web- forms/documents/default.aspx?pdffile=CDL-REF(2016)064-e adresinden 25 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• Council of Europe (2017). Gençlerin yerel ve bölgesel yaşama katılımına ilişkin yeniden düzenlenmiş Avrupa şartı. Web: https://rm.coe.int/168071b513 adresinden 29 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• Döner, A. (2021). Türk anayasa hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Elkins, Z., Ginsburg, T. ve Melton, J. (2021). Constitute: The World’s Constitutions to Read, Search and Compare. Web: https://www.constituteproject.org/ constitutions?lang=en
• Eren, A. (2020). Anayasa hukuku dersleri. (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Eren, A. ve Aleskerli, A. (2005). Yeni anayasalar: Bağımsız devletler topluluğu ve Baltık cumhuriyetleri. Ankara: TİKA.
• Evliyaoğlu, S. A. (2011). Çocuk hakları bakımından anayasal güvence sorunu. A. Gülan,
• M. R. Şirin ve M. C. Şirin (Ed.), 1. Türkiye çocuk hakları kongresi yetişkin bildirileri kitabı, Cilt 2. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, s. 43-56’deki makale.
• Fendoğlu, H. T. (2020). İnsan hakları hukuku. (2. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.
• Fransız Millet Meclisi (Assemblée Nationale) (2021). Web: https://www.assemblee-natio- nale.fr/connaissance/constitution.asp adresinden 20 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• Gemalmaz, M. S. (2007). Ulusal-üstü insan hakları hukukunun genel teorisine giriş. İstanbul: Legal Yayıncılık.
• Georgetown University-Political Database of the Americas (2021). Web:https://pdba. georgetown.edu/Constitutions/Ecuador/english08.html adresinden 28 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• Gören, Z. (2000). Temel hak genel teorisi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını.
• Gözler, K. (2019). Türk anayasa hukuku. (3. Baskı). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gözler, K. (2020). Anayasa hukukunun genel teorisi. (2. Baskı). Cilt 2. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gözler, K. (2020). İnsan hakları hukuku. (3. Baskı). Bursa: Ekin Yayınevi.
• İspanyol Resmi Gazete Ofisi (2021). Web: https://www.boe.es/legislacion/documentos/ ConstitucionINGLES.pdf adresinden 27 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• İtalyan Senatosu (2021). Web: https://www.senato.it/documenti/repository/istituzione/ costituzione_inglese.pdf adresinden 27 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• Kalabalık, H. (2009). İnsan hakları hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kalabalık, H. (2019). İnsan hakları hukukuna giriş. (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özbudun, E. (2019). Türk anayasa hukuku, (19. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.
• Parliament of Greece (2021). Web: https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/ f3c70a23-7696-49db-9148-f24dce6a27c8/001-156%20aggliko.pdf adresinden 27 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• Presidency of the Republic of Belarus (2021). Web: https://president.gov.by/en/gosudars- tvo/constitution adresinden 25 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• Presidency of the Republic of Cameroon (2021). Web: https://www.prc.cm/en/cameroon/ constitution adresinden 28 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• The Federal Assembly — The Swiss Parliament (2021). Web: https://www.parlament.ch/ en/%C3%BCber-das-parlament/how-does-the-swiss-parliament-work/Rules- governing-parliamentary-procedures/federal-constitution adresinden 28 Ağus- tos 2021’de alınmıştır.
• The Government Communications Office (GCO) of QATAR (2021). Web: https://www. gco.gov.qa/wp content/uploads/2016/09/GCO-Constitution-English.pdf adre- sinden 27 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• The Web site of the National People’s Congress (NPC) of the People’s Republic of Chi- na (2021). Web: http://www.npc.gov.cn/zgrdw/englishnpc/Constitution/2007- 11/15/content_1372964.htm adresinden 25 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• ToplumGönüllüleriVakfı.(2012). “Gençlerve anayasa raporu”.Web:https://www.tog.org. tr/wp-content/uploads/2018/12/Genc%CC%A7ler-Anayasada-Nas%C4%B1l- Olmal%C4%B1-TOG-Go%CC%88ru%CC%88s%CC%A7u%CC%88.pdf ad- resinden 29 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• UN High Commissioner for Refugees (UNHCR) / refworld (2021). Web:https://www. refworld.org/pdfid/3fc4c1e94.pdf adresinden 25 Ağustos 2021’de alınmıştır.
• WIPO (World Intellectual Property Organization) (2021). Web: https://www.wipo.int/ edocs/lexdocs/laws/en/iq/iq004en.pdf adresinden 27 Ağustos 2021’de alınmış- tır.