MISIRLI YAZAR MAHMÛD TÂHİR LÂŞİN’İN ‘ÂDEMSİZ HAVVÂ’ ADLI ROMANINDA KADIN İMAJI

Yıl 2018, Sayı: 73, 211 - 232, 29.04.2018

Betül Can

Öz

Havvâ’ bilâ Âdem (Âdemsiz Havvâ), Arap dünyasında edebî ve siyâsî bakımdan bir aydınlanma ve uyanış dönemi olarak kabul edilen XX. yüzyılda Medresetu’l-Hadîse (Modern Ekol) olarak bilinen edebî grubun öncülerinden olan ve daha çok öyküleriyle tanınan Mısırlı yazar Mahmûd Tâhir Lâşin’in 1933 yılında kaleme aldığı; fakat 1960’larda
ancak dikkati çekmeyi başarabilen ilk ve tek romanıdır. Dönemin öne çıkan konularından olan toplumsal sorunlara dikkat çeken roman, modern Mısır’da ivme kazanan bu yeni türün gelişimine katkı sağlamıştır. Mısır’ın söz konusu yıllarda yüzünü batıya çevirmesiyle başlayan sosyal sınıf problemleri ile geleneksel bir
ortamda yetişen fakat eğitimli ve meslek sahibi bir kadının yaşadığı çelişkiler, romanın ana unsurunu teşkil etmektedir.
Bu çalışmada o dönem Mısır kadınının sosyal sınıf farkı karşısında yaşadığı buhranlar, Havvâ ve romandaki diğer kadın karakterler bağlamında değerlendirilmeye çalışılacaktır. Böylelikle hem romanın, dönemin toplumsal yapısını ne kadar yansıtabildiği üzerinde durulacak; hem de kadının sosyal hayattaki rolü ve yaşadığı problemlere dikkat
çekilmiş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mahmûd Tâhir Lâşin, Havvâ’ bilâ Âdem, Mısır, Arap Romanı, Kadın.

Kaynakça

• Allen, R. (1995). The Arabic novel: An historical and critical introduction, Second Editi- on. New York: Syracuse University Press.
• Badawi, M. M. (1991). Introduction: the back ground. Modern Arabic literature, M. M. Badawi (Ed.) Cambridge University Press.
• Bedr, A. T. (1983). Tatavvuru’r-rivâyeti’l-‘Arabiyyeti’l-hadîse fî Mısr (1870-1938). Ka- hire: Daru’l-Maarif.
• Brugman, J. (1984). An introduction to the history of modern Arabic literature in Egypt, Leiden: Brill.
• Can, B. (2016). Muhammed Huseyn Heykel’in ‘Zeyneb’ adlı romanında kadın imajı, Doğu edebiyatında kadın. Ali Güzelyüz (Ed.) İstanbul: Demavend Yayınları.
• Doğru, E. (2002). Onuncu günde kaplanlar -çağdaş Arap hikâyelerinden seçmeler-. An- kara: Meneviş Yayınları.
• Er, R. (1997). Modern Mısır romanı(1914-1944). Ankara: Star Ajans.
• Er, R. (2008). Arap edebiyatı, DİA. c.35. s.164-166.
• Er, R. (2012). Çağdaş Arap edebiyatı seçkisi. Ankara: Vadi Yayınları.
• el-Gabalawy, S. (1986). Three pioneering Egyptian novels. York Press.
• Görgün, H. (2004). Mısır. DİA. C.29. s.577-584.
• Hafez, S. (1991). The modern Arabic short story. Modern Arabic literature. M. M. Ba- dawi (Ed.) Cambridge University Press. s.282-292.
• el-Khadem, S. (1996). There presentation of women in early Egyptian fiction: a survey. The International Fiction Rewiev 23.76-90.
• Kilpatrick, H. (1991). The Egyptian novel from Zaynab to 1980. Modern Arabic literatu- re, M. M. Badawi (Ed.). Cambridge University Press.
• Landau, J. M. (2002). Modern Arap edebiyatı tarihi (20. yüzyıl). (Çev: B. Aytaç), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Lâşin, M. T. (1934). Havvâ’ bilâ Âdem, Kahire.
• Sakkut, H. (2000). The Arabic novel–bibliography and critical introduction 1865-1995-.
• Cairo & New York: The American University in Cairo Press.
• Selim, S. (2003). The narrative craft: realism and fiction in the Arabic canon. Edebiyat. v.14, 1(2), s.109–128.
• Soyer, S. (2017). İki kadın bir feminizm, Ankara: Net Kitaplık Yayıncılık.
• Şahap, M. (2009). Mısır hikâyeciliği, Hece Öykü (Çağdaş Mısır öyküsü), 31. s.65-69.
• Ürün, A. K. (2015). Modern Arap edebiyatı, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Vâdi, T. (1980).Sûretu’l-mer’e fi’r-rivâyeti’l-mu‘asıra, Kahire.
• Yazıcı, H. (1999).Çağdaş Arap öyküleri. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Yazıcı, H. (2004). The short story in modern Arabic literature, Cairo: General Egyptian Book Organization.