Okul Öncesi Öğretmenlerinin Gözünden Cinsel İstismarcılar: Bir Nitel Çalışma

Yıl 2018, Sayı: 73, 345 - 366, 29.04.2018

Mehmet Kanak Ali Arslan

Öz

Bu araştırmada okul öncesi öğretmenlerinin cinsel istismarcıların karakteristik
özelliklerine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden
biri olan durum çalışma deseni kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme tekniği
kullanılarak, okul öncesi öğretmenlerin, cinsel istismarcıların istismarı uyguladıkları
dönemdeki yaş grupları, kurbanlara yakınlık dereceleri, kurbanlarını kandırmak ve
onların güvenlerini kazanmak için kullandıkları yöntemler, karakteristik özellikleri,
fiziksel görünümleri, eğitim düzeyleri ve meslekleri hakkındaki görüşleri alınmıştır.
Araştırmanın çalışma grubunu Sivas ili merkezinde çalışan okul öncesi öğretmenleri
oluşturmuştur. Çalışmada, amaçlı örnekleme türlerinden ölçüt örnekleme ve maksimum
çeşitlilik örnekleme türü kullanılmıştır. Araştırma kapsamında, 25 okul öncesi öğretmeni
ile görüşme yapılmıştır. Görüşme kayıtlarını araştırma metinlerine dönüştürmede, gizlilik
ilkesi gereği çalışma grubundaki bireylere takma isimler verilerek verilerin birbirleri ile
karışmasının önüne geçilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cinsel Istismar, Okul Öncesi Öğretmeni, Cinsel Istismarcı, Kişisel Özellikler, Görüş.

Kaynakça

• Akgiray, A. (2007). Çocuk istismarı: 8-10 yaş çocuklarda istismarı önleme yöntemleri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Aktepe, E. (2009). Çocukluk çağı cinsel istismarı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 1. 95-119.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya.
• Amerikan Psikiyatri Birliği (2013). DSM-V: Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Washington DC: American Psychiatric Publishing.
• Barnes, S. J. (2014). The pathway from childhood sexual abuse to adult sexual offending: a multi-method comparative investigation. University of York Psychology. Hawaii.
• Bekçi, B. (2006). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde aile içi çocuk istismarı ve öfke tetikleyicileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Bilgin, Ö.(2015).Cinsel istismar mağduru çocukların psikososyal durumlarının istismara ait özellikler açısından tanımlanması. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Konya.
• Blackman, J.S. ve Dring, K. (2016). Sexual aggression against children. New York: Routledge.
• Cantürk, N. ve Koç, S.(2010).Adli tıp kurumlarında değerlendirilen cinselsuç sanıklarının sosyo-demografik özellikleri ve psikiyatrik profilleri. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 63 (2). 49-53.
• Corona, G., Jannini, E.A. ve Maggi, M. (2014). Emotional, physical and sexual abuse. Cham: Springer.
• Çelik, H. ve Ekşi, H. (2015). Gömülü teori. İstanbul: Edam.
• Dhawan, S. ve Marshall, W.L. (1996). Sexual Abuse Histories of Sexual Offenders. Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment. 8 (1). 7-15. Dönmez, Y.E., Soylu, N., Özcan, Ö.Ö., Yüksel, T., Demir, A.Ç., Bayhan, P.Ç. ve
• Miniksar, D.Y. (2014). Cinsel istismar mağduru çocuk ve ergen olgularımızın sosyodemografik ve klinik özellikleri. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi. 21 (1). 44-48.
• Efe, F. (2016). Çocukluk çağında cinsel istismara uğramış bireylerin karşı cinsle ilişkilerinin incelenmesi. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Elliott, M. (1995). Child sexual abuse prevention: what offenders tell us. Child Abuse & Neglect. 19 (5). 579-594.
• Finkelhor, D. (1979). Sexually victimized children. New York: The Free Press.
• Finkelhor, D. (1985). The traumatic impact of child sexual abuse: a conceptualization. American Journal of Orthopsychiatry. 55 (4). 530-541.
• Finkelhor, D. (1994). Current ınformation on the scope and nature of child sexual abuse. The Future of Children. 4 (2). 31-53.
• Finkelhor, D. (1997). Child Sexual abuse. challenges facing child protection and mental health professionals. Elisabeth Ullmann ve Werner Hilweg (Ed.). inside of Childhood and Trauma – Separation, Abuse, War (p. 101-117). Vermont: Ashgate.
• Garratt, L. (2011). Survivors of childhood sexual abuse and midwifery practice. Florida: CRC.
• Gölge, Z.B. (2005). Cinsel saldırıda etkili faktörler ve suçlu profili. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Gönültaş, B.M. (2016). Cinsel istismarcıların çocuklara yaklaşım metot ve teknikleri. ZfWT. 8 (1). 289-305.
• Howe, D. (2005). Child Abuse and neglect attachment, development and ıntervention. New York: Palgrave Macmillan.
• İrevül, G. (2016). 22-30 Yaş Arası genç yetişkinlerde çocukluk çağı istismarının madde kullanımına etkisi. İstanbulAydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• İzci, E., Göktaş, Ö. ve Şad, S.N. (2014). Öğretmen adaylarının alternatif ölçme değerlendirmeye ilişkin görüşleri ve yeterlilik algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 15 (2). 37-57.
• Jespersen, A.F., Lalumiere, M.L. ve Seto, M.C. (2008). Sexual abuse history among adult sex offenders and non-sex offenders: a meta-analysis. Child Abuse & Neglect. 33 (3). 179-192.
• Jones, A.D., Jemmott, E.T., Breo, H.D. ve Maharaj, P.E. (2016). T r e a t i n g child sexual abuse in family, group and clinical settings. London: Palgrave Macmillan.
• Kanak, M. (2011). 0-10 yaş çocuk cinsel istismarının sanal medyadaki yansıması. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Malatya.
• Kara, B., Biçer, Ü. ve Gökalp,A.S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 47. 140-151.
• Karadağ, E. (2011). Okul müdürlerinin niteliklerine ilişkin olarak öğretmenlerin oluşturdukları bilişsel kurgular: fenomonolojik bir çözümleme. Eğitim ve Bilim. 36 (159). 25-40.
• Karadeniz, Y. ve Demir, S.B. (2010). Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 29 (2). 55-77.
• Keskin, G. ve Çam, O. (2005). Çocuk Cinsel istismarına psikodinamik hemşirelik yaklaşımı. Yeni Symposium. 43 (3). 118-125.
• Kır, E.(2013).Çocuklara yönelik cinsel taciz ve istismara karşı önleyici eğitimçalışmaları. İÜHFM C. LXXI. 785-800.
• Langström, N., Enebrink, P., Lauren, E.M., Lindblom, J., Werkö, S. ve Hanson, R.K. (2013). Preventing sexual abusers of children from reoffending: systematic rewiew of medical and psychological ınterventions. BMJ. 1-11. Lindsay, W.R., Law, J., Quinn, K., Smart, N. ve Smith, A.H.W. (2001). A comparison of physical and sexual abuse: histories of sexual and non-sexual offenders with ıntellectual disability. Child Abuse & Neglect. 25 (7). 989-995.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded source book, california: SAGE Publications.
• Ovayolu, N., Uçan, Ö. ve Serindağ, S. (2007). Çocuklarda cinsel istismar ve etkileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2 (4). 14-22.
• Özbay, N. (2010). Çocuğa yönelik cinsel saldırıda bulunanların sosyo-demografik ve kişilik özellikleri. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Özer, G. (2014). Ebeveynlerin çocuk cinsel istismarına dair bilinçleri, endişeleri ve aldıkları önlemler. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Özgül, D. (2015). Öğrencilerin cinsel istismara uğrama durumunda ilk ve ortaokullarda çalışan öğretmen ve okul yöneticilerinin tutum ve davranışları. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Pithers, W.D. (1994). Process evaluation of a group therapy component designed to enhance sex offenders’ empathy for sexual abuse survivors. Behaviour Research and Therapy. 32 (5). 565-570.
• Saban, A. ve Ersoy, A. (2016). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı.
• Seggie, F.N. ve Bayyurt, Y. (2015). Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları. Ankara: Anı.
• Seghorn, T.K., Prentky, R.A. ve Boucher, R.J. (1987). Childhood sexual abuse in the lives of sexually aggressive offenders. Journal of American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 26 (2). 262-267.
• Simons, D.A., Wurtele, S.K. ve Durham, R.L. (2008). Developmental experiences of child sexual abusers and rapists. Child Abuse & Neglect. 32 (5). 549-560.
• Sullivan, J. ve Beech A. (2004). A comparative study of demographic data relating to ıntra and extra familial child sexual abusers and professional perpetrators. Journal of Sexual Aggression. 10 (1). 39-50.
• Şekerler, S.A. (2015). Derinlemesine görüşme. Fatma Nevra Seggie ve Yasemin Bayyurt (Ed.). Nitel Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları içinde (s. 186- 201). Ankara: Anı.
• Şen, Y.Ç. (2010). İlköğretim 1. Kademe Öğretmenlerinin Yeni İlköğretim Programı Hakkındaki Düşünceleri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale.
• Tekbıyık,A. veAkdenizA.R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi. 2 (2). 23-37.
• Terry, K.J. ve Tallon, J. (2004). Child sexual abuse: a review of the literatüre. John Jay College Research Team. 153-285.
• Terzi, S. ve Özbay, Y. (2013). Çocuk istismarı ile ilgili gazete haberlerinin istismarın türü, istismarcı ile mağdurun cinsiyeti ve bağlam açısından incelenmesi. 12. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi.
• Topdemir, C. (2016). İstismar mağduru çocuğun korunmasında bir uygulama: çocuk izlem merkezi (ÇİM). İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Van Outsem, R.E. (2009). Exploring psychological characteristics of sexually abusive juveniles. Vrije Üniversitesi Psikoloji ve Pedagoji Fakültesi. Amsterdam.
• Vural, P., Uçar, H.N., Eray, Ş., Çolpan, M. ve Kocael, Ö. (2013). Uludağ üniversitesi tıp fakültesi hastanesi çocuk psikiyatrisi polikliniğine yönlendirilen adli olguların sosyodemografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 39 (1). 49-53.
• Yahaya, I. (2014). Childhood sexual abuse against girls in sub-saharan africa: ındividual and contextual risk factors. Mid Sweden Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi. Doktora Tezi. Sundsvall.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.