BİTİŞİK EĞİK YAZIDAN DİK TEMEL YAZIYA GEÇİŞ SÜRECİNDE SINIF ÖĞRETMENLERİNİN DİK TEMEL YAZI ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2018, Sayı: 73, 395 - 414, 29.04.2018

Beytullah Karagöz

Öz

Dil bir iletişim aracıdır. Ana dili eğitimi ve öğretiminde temel amaç dil becerilerini geliştirmektir. Dil becerileri anlama ve anlatma olmak üzere iki alt beceriden oluşmaktadır. Anlatma becerileri arasında yazma oldukça önemlidir. Yazma bilgi üretimi, sanatsal duyarlık oluşumu, eleştirel aklın gelişimi, bireysel-toplumsal sorunların çözümü açısından işlevsel bir beceri olarak görülmektedir. Millî Eğitim Bakanlığı, 2017-2018 eğitim-öğretim yılından itibaren ilk okuma yazma öğretimine dik temel harflerle başlanacağını ifade etmiştir. Bitişik eğik yazıdan dik temel yazıya geçiş sürecinde dik temel yazının uygulayıcıları olan sınıf öğretmenlerinin konu hakkındaki düşünceleri, görüşleri, farkındalıkları ve gözlemleri büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma sınıf öğretmenlerinin dik temel yazı tekniği ile ilgili görüşlerini ortaya koymak, okuma ve yazma sürecinde karşılaştıkları problemleri belirlemek ve bu problemlerle ilgili çözüm önerileri geliştirmek amacıyla yürütülmüştür. Nitel araştırma geleneğine dayalı olarak yapılan araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada çalışma grubu, 2017–2018 öğretim yılında Tokat il merkezinde görevli ve gönüllü olarak çalışmaya katılan 15 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Çalışmada nitel veri analizi yaklaşımlarından içerik analizi kullanılmıştır. Çalışmada ulaşılan veriler sıklık ve yüzde hesabı yapılıp çözümlenerek tablo halinde sunulmuştur. Çalışma sonucunda sınıf
öğretmenlerinin % 93,34’ünün dik temel yazıyla okuma yazma öğretimine başlanılmasını uygun bulduğu görülmüştür. Bununla birlikte katılımcılar dik temel yazı öğretiminde bazı problemlerle karşı karşıya kaldıklarını da belirtmişlerdir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular ışığında bir dizi öneri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bitişik eğik yazı, Dik temel yazı, Okuma yazma öğretimi, Sınıf öğretmeni, Görüş.

Kaynakça

• Adalı, O. (2016). Anlamak ve anlatmak (5.Baskı). İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Akkaya, A. ve Kara, Ö. T. (2012). 6. sınıf öğrencilerinin bitişik eğik yazıda yaşadıkları sorunların nedenleri üzerine görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 14 (2), 313-336.
• Arıcı, B. (2012). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin, Türkçe ve sınıf öğretmenleri- nin bitişik eğik yazı hakkındaki görüşleri. Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırma- ları Akademik Öğrenci Dergisi. 2(3). 1-15.
• Armitage, D., & Ratzlaff, H.(1985).The non-correlation of printing and writing skills. The Journal of Educational Research, 78(3), 174-177.
• Arslan, D. (2012). İlköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin yazı öğretimlerinin incelenme- si. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2829-2846.
• Arslan, D. ve Ilgın, H. (2010). Öğretmen ve öğrencilerin bitişik eğik yazı ile ilgili görüş- leri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 69-92.
• Arslan, D., Aytaç, A. ve Ilgın, H. (2011). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin yazı bi- çimlerine (dik temel yazı ve bitişik eğik yazı) göre okuma düzeyleri. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6 (2), 1422-1434.
• Artut, K. (2005). İlköğretim I kademe birinci sınıf yazı öğretiminde temel ilkeler. Çuku- rova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 69-74.
• Asher, A. (2006). Handwriting instruction in elementary schools. American Journal of Occupational Therapy, 60(4), 461-471.
• Bağcı Ayrancı, B. ve Karahan, L. (2017). Çağrışım tekniğinin yazma becerisinin gelişti- rilmesine katkısı: Ölçek geliştirme ve etkinlik oluşturma çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), 1148-1177.
• Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe öğretiminde ilkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1, 19-30.
• Başaran, M. ve Karatay, H. (2005). Eğik el yazısı öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 168.
• Bay, Y. (2010). İlk okuma yazmayı öğrendiği yönteme göre ilköğretim ikinci sınıf öğren- cilerinin okuma yazma hatalarının karşılaştırılması. Milli Eğitim Dergisi, 187, 23-38.
• Belet, Ş. D. ve Yaşar, Ş. (2007). Öğrenme stratejilerinin okuduğunu anlama ve yazma becerileri ile Türkçe dersine ilişkin tutumlara etkisi. Eğitimde Kavram ve Uygu- lama, 3(1), 69-86.
• Beyreli, R., Çetindağ, Z. ve Celepoğlu, A. (2017). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Pegem Akademi.
• Coşkun, E. ve Coşkun, H. (2012). İlköğretim öğrencileri ile sınıf ve Türkçe öğretmenle- rinin bitişik eğik yazı başarı düzeylerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 761-776.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev. Edt. D. M. Bütün ve S. B. Demir) Ankara: Siyasal Kitapevi. (Eserin orijinali 1997’de yayımlandı).
• Deniz, K. (2003). Yazılı anlatım becerileri bakımından köy ve kent beşinci sınıf öğrenci- lerinin durumu. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 13, 233-245.
• Duran, E. (2011). Bitişik eğik yazı harflerinin yazım şekillerine ilişkin öğretmen görüşle- ri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (2), 55-69.
• Duran, E. ve Akyol, H. (2010). Bitişik eğik yazı öğretimi çalışmalarının çeşitli değişken- ler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 817-838.
• Durmuşçelebi̇, M. ve Avcı, Ö. Y. (2014). İlköğretim öğrencilerinin bitişik eğik yazıyı kullanma düzeyleri. Turkish Studies, 9(3), 601-618.
• Durukan, E. ve Alver, M. (2008). Ses temelli cümle yönteminin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 274- 289.
• Ekmekçi, V. (2012). Belçika’da Türkçe öğretimi sorunları ve öğretmen görüşleri. Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi, 2(3), 1-13.
• Erdem, İ., Yılmaz, F. ve Bozkurt, E. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının bitişik eğik yazı- ya ilişkin tutumları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,15(1), 1-26.
• Erdoğan, T. (2012). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin bitişik eğik yazı yazma geli- şimlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(165), 93-105.
• Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 178-195.
• Güneş, F. (2006a). Niçin bitişik el yazısı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 71, 17-19.
• Güneş, F. (2014b). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller (3. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• İşeri, K. ve Ünal, E. (2010). Yazma eğilimi ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Eğitim ve Bilim, 35(155), 104-117.
• Karakaş, H. ve Dilci, T. (2015). İsteğe bağlı olarak ilkokula kaydedilen öğrencilerin biti- şik eğik yazı çalışmalarında karşılaştıkları problemler. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 6 (12), 101-122.
• Karlsdottir, R. & Stefansson, T. (2002) Problems in developing functional handwriting. Perceptual and Motor Skills, 94 (2), 623–662.
• Karlsdottir, R. (1996). Print-script as initial handwriting style: I. Effects on the deve- lopment of handwriting. Scandinavian Journal of Educational Research, 40(2), 161–174.
• Kırmızı, F. S. ve Kasap, D. (2013). İlk okuma yazma öğretimi sürecinde bitişik eğik yazı ve dik temel harflerle yapılan eğitimin öğretmen görüşlerine göre karşılaştırıl- ması. Turkish Studies, 8, 1167-1186.
• Lally, M. (1982). Computer-assisted handwriting instruction and visual/kinaesthetic feed- back processes. Applied Research in Mental Retardation, 3, 397-405.
• MEB. (2017a). Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB. (Mayıs 2017b). İlk okuma ve yazma öğretimi bilgilendirme toplantısı.Web:http:// ttkb.meb.gov.tr adresinden 22 Kasım 2017’de alınmıştır.
• Memiş, A. D. ve Harmankaya T. (2012). İlköğretim okulu 1.sınıf öğrencilerinin bitişik eğik el yazısı hataları ile görsel algı düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 136-150.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3.Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Miles, M. B.& Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded source book. (2nd Edition). Calif.: SAGE Publications. (Eserin orijinali 1984’te yayım- landı).
• Özdemir, E. (1987). İlkokul öğretmenleri için Türkçe öğretimi kılavuzu. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Özenç, M. ve Özenç, E. G. (2016). Bitişik eğik yazı ile ilgili olarak yapılan araştırmala- ra tümdengelimci bir bakış. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 84-97.
• Rosenblum, S., Weiss, P. & Parush, S. (2004) Handwriting evaluation for developmen- tal dysgraphia: Process or product? Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal 17, 433–458.
• Schwellnus, H., Cameron, D., Carnahan, H. (2012) Which to choose: manuscript or cur- sive handwriting? A Review of the Literature. Journal of Occupational Therapy, Schools, & Early Intervention 5(3–4), 248–258.
• Şahin, A. (2012). Bitişik eğik yazı öğretiminde karşılaşılan problemler. Eğitim ve Bilim, 37(165), 168-179.
• Şara Hürsoy, P. (2017). Bitişik eğik yazıdan dik temel yazı kullanımına geçiş ile ilgili öğ- retmen, veli, öğrenci görüşleri. International Journal of Human Sciences, 14(4), 4809-4825.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon.
• Tosunoğlu, M. (2010). Farklı yazı stillerinin okuduğunu anlama sürecine etkisi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(27), 679-690.
• Turan, M. (2010). Birinci sınıf öğretmenlerinin ses temelli cümle yöntemi ve yazı türleri- ne ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 187, 8-22.
• Turan, M. ve Akpınar, B. (2008) . İlköğretim Türkçe dersi ilk okuma yazma öğretiminde kullanılan ses temelli cümle ve bitişik eğik yazı yöntemlerinin değerlendirilme- si. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 121-138.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6(24), 543- 559.
• Yalçın, S. K. ve Şengül, M. (2007). Dilin iletişim süreci içerisindeki rolü ve işlevleri. Türkoloji Araştırmaları, 2, 749-769.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Ba- sım). Ankara: Seçkin Yayınları. Yıldırım, K. (2010). Nitel araştırmalarda niteliği artırma. İlköğretim Online, 9 (1), 79- 92.
• Yıldırım, K. ve Ateş, S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin bitişik eğik yazı uygulamalarına ilişkin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 57-71.
• Yılmaz, F. ve Cımbız, A. T. (2016). Sınıf öğretmenlerinin bitişik eğik yazı hakkındaki görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 567-592.