SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ MESLEĞE İLİŞKİN KAYGILARININ İNCELENMESİ

Yıl 2018, Sayı: 74, 269 - 286, 28.09.2018

Oğuzhan Kuru

Öz

Bu araştırmada eğitim fakültesinde öğrenim gören sınıf öğretmenliği öğrencilerinin mesleğe başlamadan önce öğretmenlik mesleğine ilişkin yaşadıkları kaygıların çeşitli
değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2016-
2017 eğitim öğretim yılında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalında tüm sınıf düzeylerinde öğrenim gören öğrenciler
oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiş 235 öğrenciden oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Cabı ve Yalçınalp
(2013) tarafından geliştirilen, sekiz alt boyuttan oluşan ve Cronbach Alfa değeri .92 bulunan “Öğretmen Adaylarına Yönelik Mesleki Kaygı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre sınıf öğretmeni adaylarının cinsiyetlerine göre birçok alt faktörde benzer düzeyde kaygı yaşadıkları, sınıf düzeylerine göre üst sınıflarda özellikle atanma ile
yaşanılan kaygıların daha çoğunlukta olduğu, akademik başarı durumlarına göre daha başarılı öğrencilerin mesleğin icrası ile ilgili daha fazla kaygı yaşadıkları ve ailelerinin
gelir düzeyine göre ise üst gelir düzeyine ait adayların ekonomik yönden kaygı yaşadığı tespit edilmiştir. Genel olarak sonuçlara bakıldığında öğretmen adaylarının çoğunlukla
orta veya üst düzeyde kaygı yaşadıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Öğretmenliği, Mesleki Kaygı, Öğretmenlik Kaygısı, Meslek Öncesi Kaygı, Sınıf Öğretmeni Adayı.

Kaynakça

• Akdemir, A.S. (2013). Türkiye’de öğretmen yetiştirme programlarının tarihçesi ve sorun- ları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (12), 15-28
• Aktürk, A.O. (2012). Öğretmen adaylarının öğrenmeye ilişkin tutumlarının öğretmenlik mesleğini tercih etme nedenlerine ve akademik başarılarına göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (3), 283-297
• Altınkurt, Y., Yılmaz, K., Erol, E. (2014). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik motivasyonları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fa- kültesi Dergisi, 4(1), 48-62
• Atmaca, H. (2013). Almanca, Fransızca ve İngilizce öğretmenliği bölümlerinde okuyan öğretmen adaylarının mesleki kaygıları. Turkish Studies - International Perio- dical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (10), 67-76
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma. Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegema Yayıncılık
• Baykara Pehlivan, K. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. Mersin Üniversi- tesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 151-168
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K.E., Akgün, E.Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilim- sel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegema Yayıncılık
• Cabı, E., Yalçınalp, S. (2013). Öğretmen adaylarına yönelik mesleki kaygı ölçeği (mkö): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Der- gisi, 44, 85-96
• Ceyhan, A.A. (2004). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programına de- vam eden öğretmen adaylarının umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 91-102
• Çelikten, M., Şanal, M., Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Sosyal Bi- limler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 207-237
• Dadandı, i., Kalyon, A., Yazıcı, H. (2016). Eğitim fakültesinde öğrenim gören ve peda- gojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları, kaygı düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine karşı tutumları. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1), 253-269
• Doğan, T., Çoban, A.E. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 34 (153), 157-168
• Donmuş, V., Akpınar, B., Eroğlu, M. (2017). Öğretmen adaylarının akademik özyeterlik- leri ve mesleki kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (37), 1-13
• Eraslan, L., Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 427-438
• Eret Orhan, E., Ok, A. (2014). Öğretmenlik programlarını kimler tercih ediyor? adayların giriş özellikleri ve öğretmenliğe yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eği- tim Fakültesi Dergisi, 29 (4), 75-92
• Gündoğdu, K., Çimen, N., Turan, S. (2008). Öğretmen adaylarının kamu personeli seç- me sınavına (KPSS) ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (2), 35-43
• Hacıömeroğlu, G., Şahin Taşkın, Ç. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği ve ortaöğretim fen ve matematik alanları (OFMA) eğitimi bölümü öğretmen adaylarının öğretmen- lik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergi- si,11 (1), 77–90
• Kafkas, M.E., Açak, M., Çoban, B., Karademir, T. (2010). Beden eğitimi öğretmen aday- larının öz-yeterlik algıları ile mesleki kaygıları arasındaki ilişki. İnönü Üniversi- tesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 93–111
• Kurtuldu, M.K., & Ayaydın, A. (2010). Güzel sanatlar bölümü öğrencilerinin mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Der- gisi, 28, 111 – 118.
• Özdemir, S.M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306
• Öztürk, M. (2016). Köy ve kasabalarda görev yapan öğretmenlerin mesleğin ilk yılında yaşadıkları güçlükler. İlköğretim Online, 15 (2), 378-390
• Saban, A., Korkmaz, İ. ve Akbaşlı, S. (2004). Öğretmen adaylarının mesleki kaygıları. Eurasian Journal of Educational Research, 17, 198-208
• Saracaloğlu, A.S., Kumral, O., Kanmaz, A. (2009). Ortaöğretim sosyal alanlar öğretmen- liği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik yeterlik- leri, kaygıları ve akademik güdülenme düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eği- tim Fakültesi Dergisi. 6 (2), 38-54
• Serin, M.K., Güneş, A.M., Değirmenci, H. (2015). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrenci- lerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile mesleğe yönelik kaygı dü- zeyleri arasındaki ilişki. Cumhuriyet International Journal of Education, 4 (1), 21-34
• Şahin, İ. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine iliş- kin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (3), 1167-1184
• Şişman, M. (2009). Öğretmen yeterlilikleri: Modern bir söylem ve retorik. İnönü Üniver- sitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı/10 (3), 63–82
• Tümkaya, S., Çavuşoğlu, İ. (2010). Sınıf öğretmenliği son sınıf öğretmen adaylarının tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 468 – 481
• Türkdoğan, S.C. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerin- de etkili olan faktörlere göre mesleki kaygıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans
• Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Denizli.