OLİMPİYATLARDA EV SAHİBİ ÜLKELER TARAFINDAN KULLANILAN MASKOTLAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Sayı: 75, 127 - 140, 29.10.2018

Serkan Tevabil Aka Öner Gülbahçe Ünal Saki

Öz

Yaz ve kış oyunları olmak üzere her dört yılda bir düzenlenen olimpiyatlar Dünyanın en büyük spor organizasyonları olarak kabul edilmektedir. Olimpiyat oyunları; yapıldığı
ülkenin jeopolitik konumunu, teknolojisini, maddi, manevi değerlerini, toplumsal unsularını, dünya görüşlerini ortaya koyması açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu önemli
organizasyonlar düzenlendiği ülkeler tarafından kendilerini dünyaya tanıtmak için bir fırsat olarak görülmektedirler. Ülkelerin tanıtımında kullanılan, ülkeye dair anlamların
yüklendiği maskotlar da bu amaca hizmet eden önemli unsurların başında gelmektedir. Bir marka kimliği, satış aracı veya özellikle çocuklar için eğlence ve keyif aracı olarak
kullanılan maskot; şans getirmesi umulan bir kişi, hayvan, eşya, uğurluk, şeklinde tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Modern yaz ve kış olimpiyat oyunlarında ev sahibi ülkeler tarafından kullanılan olimpiyat maskotlarının kendilerine özgü niteliklerinin, temsil ettikleri kavramların, çıkış noktalarının ve kullanım amaçlarının farklı yönleri ile
incelenmesidir. Araştırmada; incelenen konuyla ilgili olgu ve olaylar hakkında bilgi içeren yazılı belgelerin analiz edilmesiyle verilerin toplanmasında kullanılan doküman incelemesi
yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada Modern Yaz (1972 Münih- 2016 Rio de Janeiro) ve Kış (1976 Innsbruck - 2018 Pyeongchang) Olimpiyatlarında ev sahibi ülkeler tarafından
kullanılmış olan toplam 24 maskot ele alınmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara bakıldığında, olimpiyat maskotunun ilk kez 1972/ Münih yaz olimpiyatlarında kullanılma-
ya başlandığı, yaz ve kış olimpiyatlarında bugüne kadar toplam 24 maskot kullanıldığı, bunların 12’sinin kış, 12’sinin ise yaz olimpiyatlarında kullanıldığı, Kış olimpiyatlarında kullanılan maskotların sekizinin hayvanlardan, üçünün hayali kahramanlardan ve birinin de insan figüründen esinlenilerek, yaz olimpiyatlarında kullanılan maskotların ise
onunun hayvanlardan, birinin hayali bir kahramandan ve birinin de mitolojik temalardan esinlenilerek ortaya çıktığı görülmüştür. Genel olarak bakıldığında tüm maskotların ev
sahibi ülkelere ait bazı özellikleri simgelediği ve tümüne olimpiyat ruhuyla özdeş olumlu manaların yüklendiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Olimpiyat, Olimpizm, Yaz Oyunları, Kış Oyunları, Maskot.

Kaynakça

• Görkemli, H. N., Matır, L., Çelik, C. Seki, Ö. (2014). Kent imajı açısından olimpiyatlar- Selçuk üniversitesi öğrencilerine yönelik bir uygulama. Gümüşhane Üniversite- si İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2 (3), 178-196
• Jiayun, H. (2007). Origin, development and characteristic of olympic mascots. Journal of Hubei Sports Science. (5), 110-12.
• Kale, R. (2007). İlköğretimde beden eğitimi ve oyun öğretimi. Ankara. Pegem yayıncı- lık.
• Knight,P.S.,Freeman,I.,Stuart,S,.Griggs,G.e,O’Reilly,N.(2014). Semiotic representations of Olympic mascots revisited Virtual mascots of the games 2006-2012. Interna- tional Journal of Event and Festival Management, 5 (1), 74-92.
• Magdalınskı, T. (2004). Cute, loveable characters the place and significance of mascots in the olympic movement. The International Journal Of Olympic Studies. XIII,75- 92.
• Özcan, B. Ö. (2014) Hayvan sembolleri ve marka maskot kullanımı, Mustafa Kemal Üni- versitesi Sosyal Bilgiler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 53.
• Paula, W.(1988). Cute little creatures, Olympic Review, 250-251, 436-441.
• Ping, Y. (2010). The Connotations of olympic mascots and their cross-cultural acceptance with reference to the ındustrial extension of the mascot design, Shenzhen Uni- versity Journal (Humanities & Social Sciences), (27), 146-151.
• Püsküllüoğlu, A. (2012) Türkçe sözlük, Ankara: Can Yayınları, 542.
• Rotkiewicz, M. (2012). Symbolei maskotki olimpijskie, Copyright by Polski Komitet Olimpijski, Warszawa.
• Şahin,S., Erden, S.(2017) Antrenörlerin olimpiyat oyunları hakkındaki görüşlerinin belir- lenmesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1), 375-388.
• Şentuna, M. (2013).Türk antrenörlerinin modern olimpiyat oyunları hakkındaki farkın- dalık düzeylerinin belirlenmesi, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Der- gisi, 11(1), 41-46.
• Yuanqin, P. (2012). A Brief ıntroduction to chinese mascot, Canadian Social Science 8, (6), 54-59.
• URL-1, https://www.olympic.org/studies (Erişim Tarihi: 24 Mayıs 2018)