COĞRAFYANIN BAKİ DİVANI’NA AKSİ: ŞEHİR ADLARI

Yıl 2019, Sayı: 78, 467 - 480, 15.07.2019

Osman Kufacı

Öz

Bir bilim dalı olan coğrafya ile edebiyat, sürekli olarak etkileşim ve karşılıklı üretim hâlindedir. İnsan hayatının ayrılmaz bir parçası olan coğrafya, edebiyat eserlerine
mekân ve içerik sağlar. Diğer taraftan edebî eserler, kurgulandıkları dünyanın coğrafyasına hayat vermekte, onu biçimlendirmektedir. Kendi döneminde ve sonrasında şairleri
sanatıyla etkilemiş olan Baki, özgünlüğü yakalamayı başarmış şairler arasında yerini alır. Bundan dolayı Baki Divanı’ndaki şehir adlarından hareketle büyük bir şairin şehirlerle ilgili tasarrufları ortaya konuldu ve maddeler hâlinde Sonuç Bölümü’nde açıklandı. Divanların taranması suretiyle şairlerin şehir adları bağlamında imge, metafor, hayal
ve tasarruflarıyla ilgili geniş ve genel bir çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Makale, bu minvalde yapılacak çalışmaya katkıda bulunacaktır. Ayrıca Baki gibi büyük bir şairin
şehirler hakkındaki bakış açısını tespit etmek de ayrı bir önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Baki, Baki Divanı, Coğrafya, Şehir Adları, Bilim.

Kaynakça

• Aktaş, H. (2012). Disiplinlerarası ilişkiler bağlamında şiir ve coğrafya. Studies df The Ottoman Domaın. 2 (3), s. 1-25.
• Arıkoğlu, İ. (2008). Divan şiirinde şehir adlarının tevriyeli kullanımı Aydın- tire örneği. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 23, s. 137-144.
• Aydın, A. (Güz/2017). Şair tezkirelerine göre Osmanlının unvanlı şehirleri. HİKMET- Akademik Edebiyat Dergisi [Journal of Academic Literature], 8 (3), s. 35-56.
• Bazın, M. (2002). Kazvin. DİA. C. 25, (s. 154-155) içinde, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı,
• Dilçin, C. (2007). Divan şiirinde çağrışım ögesi olarak yer adları. Tunca Kortantamer İçin, Ege Üniversitesi Yayınları, Edebiyat Fakültesi Yayın No:6, İzmir: Ege Üni- versitesi Basımevi.
• Küçük, S. (1994). Bâkî dîvânı tenkitli basım. Ankara: TDK Yay.
• Özgüdenli, O.G. (2000). İsfahan. DİA, C. 22, (s. 497-502) içinde, İstanbul: Türkiye Di- yanet Vakfı.
• Onay, A.T. (2000). Eski Türk edebiyatında mazmunlar ve izahı (haz. C. Kurnaz). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Pala, İ. (1995). Ansiklopedik divan şiiri sözlüğü. Ankara: Akçağ Yay.
• Sazyek, H. (2013). Edebiyat niçin insansız olmaz?, Turkish Studies-International Perio- dical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), p. 1127-1139.
• “Tebriz” (1993). Temel Britannica Ansiklopedisi, C. 17, s. 100, İstanbul.
• Tuğlacı, P. (1985).Osmanlı Şehirleri. İstanbul.
• Turan, S. (2010). Mihrî Hatun Divanı’nda şehir methiyesine bir örnek: Lâdik. Uluslara- rası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), s. 597-604.
• Turan, S. ve Çetin, K. (2018). Klâsik Türk şiirinde balkan coğrafyasının izini sürmek. SOBİDER Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 5, S. 22, s. 412-437.
• “Şam” (1993). Grolier International Americana Encyclopedia, Grolier Incorporated-Sa- bah, C. 12, s. 189, İstanbul:
• Vurmay, M. A. (2010). Edebiyat, coğrafya ve uzam: Hardy’nin yuvaya dönüş adlı ro- manı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 50(2), s. 207-220.
• Yeniterzi, E. (2009). Klasik Türk şiirinde ülke ve şehirlerin meşhur özellikleri. Ulusla- rarası Sosyal Araştırmalar Dergisi Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları Özel Sayısı [Prof. Dr. Turgut KARABEY Armağanı], 3(15), s. 301-334.