TÜRK ATASÖZLERİ VE DEYİMLERİ İLE EŞANLAMLI ARAP MESELLERİ

Yıl 2014, Sayı: 60, 187 - 195, 31.08.2014

Muhammet Selim İpek

Öz

Atasözleri, bir milletin sosyal, kültürel ve dinî karakterini yansıtan bir ayna olmaları
yönüyle birçok milletin edebiyatında önemli bir yer tutmaktadır. Türk ve Arap edebiyatında
da atasözleri, bu yönleriyle öne çıkmış bir edebi türdür. Türk ve Arap edebiyatlarındaki
bu zenginlik kendini göstermiş, her iki dildeki bir çok atasözü -lafız yönünden uymasa
da- mâna yönünden benzerlikler arz etmiştir. Bu çalışmada, Arap meselleri kısaca tanımlanarak
Türk atasözleri ve deyimleriyle anlamca neredeyse birebir uyan Arap atasözleri
ele alınmış ve Türkçede ifadesini bulduğu atasözleriyle birlikte incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesel, Atasözü, Arapça.

Kaynakça

• Arap edebiyatında kaynaklar, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen – Edebiyat Fakültesi Yayını.
• Demirayak, K. (2009). Arap Edebiyat Tarihi I, Câhiliye Dönemi, Ankara: Fenomen Yayınları.
• DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, (1988 - 2013). I – XXXVIII, İstanbul, (Yayımı devam ediyor).
• Ebû Hilâl el-Askerî (Hasan b. Abdullah),(1408/1988). Cemheretu’l-emsâl I-II, Beyrut: nşr. Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye.
• Ebû Ubeyd el-Kâsım b. Sellâm, (1980). Kitâbu’l-emsâl, Mekke: thk. Abdulmecid Kattâş. el-Meydânî, (Ebû’l-Fadl Ahmed b. Muhammed), Mecma’u’l-emsâl, nşr.M. Muhyiddin Abdulhamid, I – II, Beyrut, tsz.
• Ferrûh, ‘Umer, (1981). Târîhu’l-edebi’l-arabî, I-VI, Beyrut: Dâru’l-ilm.
• Furat, A. S. (1996). Arap edebiyatı tarihi I, İstanbul: nşr. Edebiyat Fakültesi Basımevi. Halaylı, Kemal, (1998). Mu’cemu kunûzi’l-emsâl ve’l-hikemi’l-Arabiyye, (en-Nesriyye ve’ş-Şi’riyye), Lübnan.
• İbn Kuteybe, (1983). eş-Şi’r ve’ş-şu’arâ, I-II, Beyrut.
• İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab I - XV, nşr. Dâr Sâdır, Beyrut.
• Katâmîş, Abdulmecit, (1408/1988). el-Emsâlu’l-Arabiyye, Dımaşk. Mûsâ eş-Şerîf, (1999). Mu’cemu’l-mustelehât ve’t-terâkîb ve’l-Emsâli’l-Mütedâvele, Cidde.
• Şalak, Ali, (1991). Merâhilu tatavvuri’n-nesri’l-Arabiyyî fi nemâzicih I-III, Beyrut. Talîmât, Gâzi, el-Aşkar, İrfan, (1412/1992). el-Edebu’l-câhilî, kadayahu, eğrâduhu, ‘A’lâmuhu, Funûnuhu, Dımaşk.