TEMEL SANAT EĞİTİMİNDE DİSİPLİNLERARASI YAKLAŞIMA DAYALI (MÜZİK DESTEKLİ) UYGULAMANIN ÖĞRENCİ TUTUM DÜZEYİNE ETKİSİ

Yıl 2015, Sayı: 63, 15 - 30, 31.08.2015

Asuman Özdemir Hülya İz Bölükoğlu Nezihe Şentürk

Öz

Günümüzde sanat, yeni yöntem, teknik ve araçlarla zengin anlatım olanak arayışlarını,
sanat nesnesini, formlarını farklı disiplinlerin alanlarından beslenerek gerçekleştirmektedir.
Böyle bir ortamda kendine yer arayan sanatçının, eğitimcinin araştırmalarını
bu yöne çevirme zorunluluğu kaçınılmazdır. Söz konusu gereklilikten hareketle, bu çalışmada
disiplinlerarası bir yaklaşımla müzik ve resim alanlarının birlikteliğine dayanmaktadır.
Uygulama Güzel Sanatlar ve Spor Liselerinde temel sanat eğitimi ders planı içinde
gerçekleştirilmiştir. Temel sanat kavramlarını öğrenme sürecinde disiplinlerarası yaklaşımı
temel alan uygulamanın, öğrencilerin tutum düzeyindeki etkisini belirlemek için
yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Karabük ili İMKB Güzel Sanatlar ve Spor
Lisesi’nde Resim bölümünde öğrenim gören 10. Sınıf öğrencileri oluşturmuş ve uygulamanın
yapıldığı deney (n=7) ve kontrol (n=7) grubu seçkisiz (random) örnekleme yoluyla
seçilmiştir. Bu çalışmada kontrol gruplu ön test-son test araştırma modeli kullanılmıştır.
Deney grubuna araştırmacı tarafından geliştirilen müzik öğeleri destekli uygulama
(MÖDU), kontrol grubuna geleneksel yöntem uygulanmıştır. 10 hafta sonunda deney ve
kontrol grubuna tutum ölçeği son testi uygulanarak veriler istatistiksel olarak analiz edilmiştir.
Tutum ölçeği veri analiz sonuçlarına göre, deney grubunda kontrol grubuna göre
anlamlı bir artış görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Disiplinlerarası, Temel Sanat Eğitimi, Müzik Ögeleri.

Kaynakça

• Baş, T. (2003). Anket: Anket nasıl hazırlanır? Anket nasıl uygulanır? Anket nasıl değerlendirilir? Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dawson, D., Acay, S. (1997). Müzik öğretimi. Ankara: Yükseköğretim Yayınları.
• Demirel, Ö., Tuncel, İ., Demirhan, C., Demir, K. (2008). Çoklu zekâ kuramı ile disiplinlerarası yaklaşımı temel alan uygulamalara ilişkin öğretmen-öğrenci görüşleri.
• Eğitim ve Bilim Dergisi, 33(147),s.14-25. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.
• php/EB/article/download/683/133 sayfasından 28 Eylül 2013’de alınmıştır.
• Duman, B., Aybek B. (2003). Süreç-temelli ve disiplinlerarası öğretim yaklaşımlarının karşılaştırılması. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi,11, http://www.sbed.mu.edu.
• tr/index.php/asd/article/view/126 sayfasından 13 Haziran 2013’te alınmıştır.
• Ece, A. S., Çeşit, C. (2011). Türkiye’de lisansüstü düzeyde yapılan disiplinler arası müzik araştırmaları ve sonuçları, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(17), 599-617.
• Erzen, J. N. (1976). Eğitimin estetik süreç olarak yorumu ve mimarlık eğitimi, http://jfa. arch.metu.edu.tr/archive/02585316/1976/cilt02/sayi_2/175-185.pdf sayfasından 09 Haziran 2012’de erişilmiştir.
• Esen, M. (2008). Müziksel algılamada ses ve renk ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Genç, M. A. (2014). Üstün yetenekli öğrencilerin görsel sanatlar eğitiminde disiplinlerarası öğretim etkinliklerinin değerlendirilmesi (Konya bilsem örneği). Sanat Eğitimi Dergisi. 2(1), s. 142-168. http://www.sanategitimidergisi.com/makale/ pdf/1386683808.pdf sayfasından 28 Temmuz 2014’de alınmıştır.
• Itten, J. (1975). Desing and form, London: Khon Wiley &Sons and Thames and Hudson Ltd.
• İlhan, A. Ç. (2008). Müzik - görsel sanatlar ilişkisi, 80.251.40.59/education.ankara.edu. tr/ilhan/.../M4.doc sayfasından 23 Temmuz 2013’de alınmıştır.
• İlhan, A. Ç. (1994). Üniversitelerde sanat eğitiminin gerekliliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 27(1), 173-183. 2 Kasım 2011 tarihinde http:// dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/495/5838.pdf sayfasından erişilmiştir.
• İpşiroğlu, N., İpşiroğlu, M. (1993). Sanatta devrim. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• İpşiroğlu, N. (2006). Resimde müziğin etkisi. İstanbul: Yirmidört Yayınevi 172 İpşiroğlu, N. (2010). Görsel sanatlarda alımlama ve sanatlararası etkileşim. İstanbul: Hayalbaz Yayınevi.
• Kandemir, B.(2007). 20. Yüzyıl resiminde müziğin etkisi ve bu etkilenmenin klee ve kandinsky odaklı biçimsel incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaptan, S. (1995). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Web Ofset.
• Kara, E. (2007). Temel tasarım eğitiminde destek bir veritabanı önerisi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Korkmaz, Y. (2007). Görsel ve işitsel sanatlar arasında ritm kavramının etkileşiminin 6.7.8. sınıflarda resim-iş eğitimi dersine katkısı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi (2007). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi (2007/2593). http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2593_0.html adresinden 19 Ağustos 2014’te alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). İlkokul ve ortaokul görsel sanatlar dersi öğretim programı (1.-8.sınıflar). Ankara: MEB, http://ttkb.meb.gov.tr/dosyalar/programlar/ilkogretim/ ilk_orta_gorselsanatlar.pdf adresinden 28 Ekim 2013’te alınmıştır.
• Özdemir, A. (2014). Temel sanat eğitiminde disiplinler arası yaklaşıma dayalı (müzik destekli) uygulamanın öğrenci başarı düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özel, V.S. (2007). Plastik sanatlarda disiplinlerarası etkileşimler ve seramik sanatına yansıması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Özkök, A. (2005). Disiplinlerarası yaklaşıma dayalı yaratıcı problem çözme öğretim programının yaratıcı problem çözme becerisine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Dergisi. 28, s. 159-167.
• Özmenteş, G. (2008). İnsan, ritim ve müzik: Görüngübilimsel bir bakış. Sanat Sokağı, 2, s. 23-25. 8 Haziran 2014 tarihinde http://gozmentes.blogspot.com.tr/2008/06/insan- ritim-ve-mzik-grngbilimsel-bir.html sayfasından alınmıştır.
• Shaughnessy, J.J., Zechmesiter, E. B. (1997). Research methods psychology. Singapore: McGrawHill.
• Timur, S. (2004). Sanat eğitiminde alternatif yöntemler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Turhal, S. (2005). İlköğretim II. kademe altıncı sınıf resim dersi öğrencilerinin yaratıcılığının gelişmesinde müzik dinletisinin resme etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Tüzel, O. O. (2008). Türk sanatında müzik esinli çalışmalar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, s. 89-94.
• Akdeniz, H., Aksel, E. (1989, Kasım). Güzel sanatlar fakültelerinde temel sanat eğitimi üzerine düşünceler ve bir bakış açısı. Güzel Sanatlar Fakültelerinde Temel Sanat Eğitimi’nde sunulmuş bildiri, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kara, D. (2007, Nisan). 20.yy eğitim sistemi, disiplinler arası sanat eğitimi. Bahariye Sanat Gazetesi, http://devabilkara.com/20yy-eitim-sitemi-disiplinler-arasi-sana adresinden 3 Mart 2014’te alınmıştır.
• Bozdağ, L., Perdahçı, N. (2011). Sanat eğitiminde disiplinlerarası yaklaşım. Başkent Üniversitesi 1. Sanat ve Tasarım Eğitimi Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Başkent Üniversitesi, Ankara. http://gsf.baskent.edu.tr/duyuru/SEMPOZYUM_KITAP. pdf adresinden 4 Temmuz 2014’te alınmıştır.