OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN SINIF YÖNETİMİ BECERİLERİ İLE ÇOCUKLARIN KATILIM DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Sayı: 85, 453 - 468, 31.03.2021

Tuğçe Akyol

Öz

Öğrenme süreçlerinin niteliğinin geliştirilmesi ve etkili öğrenme ortamlarının oluşturulması için okul öncesi dönemdeki çocukların katılım düzeylerini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi gereklidir. Bu araştırmada, okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile çocukların katılım düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmanın çalışma evrenini, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Afyonkarahisar il merkezindeki Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi anaokullarına devam etmekte olan beş yaşındaki çocuklar ve okul öncesi öğretmenleri oluşturmuştur. Tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen bu araştırmanın örneklemini 108’i kız, 124’ü erkek olmak üzere toplam 232 çocuk ve 22’si kadın, 2’si erkek toplam 24 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın verileri “Genel Bilgi Formu”, “Leuven Küçük Çocuklar İçin Katılım Ölçeği” ve “Okul Öncesi Öğretmenleri için Sınıf Yönetimi Becerileri Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan Spearman Korelasyon analizi sonuçlarına göre, okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile çocukların katılım düzeyleri arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki olduğu ve araştırmada yer alan çocukların katılım düzeylerinin orta olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerine ilişkin mesleki beceriler alt boyutu ile çocukların katılım düzeyleri arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunurken, öğretmen-çocuk etkileşimi alt boyutu arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile çocukların katılım düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesinin, sınıftaki etkileşimlerin ve öğrenme süreçlerinin niteliğinin geliştirebilmesi ve etkili öğrenme ortamlarının oluşturulması açısından alanyazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Katılım, Okul Öncesi Dönem, Okul Öncesi Öğretmeni, Sınıf Yönetimi, Sınıf Yönetimi Becerileri.

Kaynakça

• Adıgüzel, İ. ve İpek, C. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ve tükenmişlik düzeyleri. International Journal of Eurasia Social Sciences, 7(23), 247-273.
• Ainley, M. (2012). Students’ interest and engagement in classroom activities. In S. L. Christenson, A. L. Reschly & C. Wylie (Eds.). Handbook of Research on Student Engagement, (283-302). New York, NY: Springer.
• Akgün, E., Yarar, M. ve Dinçer, Ç. (2011). Okul öncesi öğretmenlerin sınıf içi etkinliklerde kullandıkları sınıf yönetimi stratejilerinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(3), 1-9.
• Appleton, J. J., Christenson, S. L., & Furlong, M. J. (2008). Student engagement with school: Critical conceptual and methodological issues of the construct. Psychology in the Schools, 45(5), 369-386.
• Aydoğan, C., Farran, D. C., & Sağsöz, G. (2015). The relationship between kindergarten classroom environment and children's engagement. European Early Childhood Education Research Journal, 23(5), 604-618. doi:10.1080/ 1350293x.2015.1104036
• Baker, J. A. (2006). Contributions of teacher–child relationships to positive school adjustment during elementary school. Journal of School Psychology, 44, 211- 229.
• Baker, J. A., Clark T. P., Maier K. S., & Viger S. (2008). The differential influence of instructional context on the academic engagement of students with behavior problems. Teaching and Teacher Education, 24, 1876-1883.
• Bierman, K. L., Torres, M. M., Domitrovich, C. E,, et al. (2009). Behavioral and cognitive readiness for school: Cross domain associations for children attending Head Start. Social Development, 18(2), 305-323.
• Blumenfeld, P. C., Modell, J., Bartko, W. T., Secada, W., Fredricks, J., Friedel, J., & Parks, A. (2005). School engagement of inner city students during middle childhood. In C. R. Cooper, C. Garcia-Coll, W. T. Bartko, H. M. Davis, and C. Chatman (Eds.), Developmental Pathways Through Middle Childhood: Rethinking Diversity and Contexts As Recourses (145-170). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Burchinal, M., Vandergrift, N., Pianta, R., & Mashburn, A. (2010). Threshold analysis of association between child care qualit and child outcomes for low-income children in pre kindergarten programs. Early Childhood Research Quarterly, 25(2), 166-176. doi: 10.1016/j.ecresq.2009.10.004
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• DiCarlo, F. C., Baumgartner, J., Stephens, A., & Pierce, S. H. (2013). Using structured choice to increase child engagement in low-preference centres. Early Child Development and Care, 183(1), 109-124. doi:10.1080/03004430.2012.657632
• Dinçer, Ç., ve Akgün, E. (2015). Okul öncesi öğretmenleri için sınıf yönetimi becerileri ölçeğinin geliştirilmesi ve öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli de- ğişkenlerle ilişkisi. Eğitim ve Bilim, 40(177), 187-201.
• Dotterer,A. M., & Lowe, K. (2011). Classroom context,school engagement, and academic achievement in early adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 40(12), 1649-1660.
• Doumen, S., Koomen, M.Y.H., Buyse, E., Wouters, S., & Verschueren, K. (2012). Teacher and observer views on student-teacher relationships: Convergence across kindergarten relations with student engagement. Journal of School Psychology, 50, 61-76. doi:10.1016/j.jsp.2011.08.004
• Downer,J.T.,Rimm-Kaufman, S. E.,&Pianta,R.C.(2007). How do classroomconditions and children’s risk for school problems contribute to children’s behavioral engagement in learning?. School Psychology Review, 36, 413-432.
• Dönmez Usta, N., Ültay, N., & Ültay, E. (2020). Evaluation of Turkish teachers’ views on some variables about classroom management. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 209-225. doi: 10.21733/ibad.703809
• Erden, M. (2005). Sınıf yönetimi. (1.Baskı). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Ewing, A. R., & Taylor, A. R. (2009). The role of child gender and ethnicity in teacher- child relationship quality and children’s behavioral adjustment in preschool. Early Childhood Research Quarterly, 24(1), 92-105.
• Fantuzzo, J., & McWayne, C. (2002). The relationship between peer play interactions in the family context and dimensions of school readiness for low-income preschool children. Journal of Educational Psychology, 94, 79-87.
• Finn, J. D. (1989). Withdrawing from school. Review of Educational Research, 59, 117- 142. doi: 10.3102/00346543059002117
• Flores, M. T., & Jacoby, A. L. (2017). The caterpillar game: A sw pbıs aligned classroom management system. Journal of Applied School Psychology, 33(1), 16-42.
• Fredricks, J. A. (2011). Engagement in school and out-of-school contexts: A multidimensional view of engagement. Theory into Practice, 50(4), 327-335.
• Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C., & Paris, A. H. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational Research, 74(1), 59-109. doi:10.3102/00346543074001059
• Fredricks, J. A., & McColskey, W. (2012). The measurement of student engagement: A comparative analysis of various methods and student self-report instruments. In S. L. Christenson, A. L. Reschly & C. Wylie (Eds.), Handbook of Research on Student Engagement, (763-782). New York. Springer.
• Fullarton, S. (2002). Student engagement with school: Individual and school-level influences. LSAY Research Report Melbourne: Australian Council for Educational Research.
• Gangal, M. (2013). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin sınıfta istenmeyen davranışlarla başa çıkmaya yönelik uygulamaları ve sınıf yönetimi stratejileri hakkındaki inançlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Geoghegan, D., Shirley, O’N., & Shauna, P. (2013). Metalanguage: The ‘teacher talk’ of explicit literacy teaching in practice. Improving schools, 16(2), 119-129.
• Goldspink, C., & Foster, M. (2013). A conceptual model and set of instruments for measuring student engagement in learning. Cambridge Journal of Education, 43(3), 291-311. doi: 10.1080/0305764X.2013.776513
• Goldspink, C., Winter, P., & Foster, M. (2013). Student engagement and quality pedagogy. https://www.education.sa.gov.au/doc/student-engagement-andquality-pedagogy sitesinden 1 Ağustos 2020’de alınmıştır.
• Güner Yıldız, N. (2015). Teacher and student behaviors in inclusive classrooms. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(1), 177-184.
• Hartz, K., Williford, A. P., & Koomen, H. (2017). Changes in teacher’s perceptions of the teacher-child relationship: Children’s engagement and teacher’s characteristics. Early Education and Development, 28(4), 441-456.
• Hughes, J. N., & Kwok, O. M. (2006). Classroom engagement mediates the effect of teacher-student support on elementary students’ peer acceptance: A prospective analysis. Journal of School Psychology, 43(6), 465-480.
• Hughes, J. N., Luo, W., Kwok, O. M., et al. (2008). Teacher-student support, effortful engagement, and achievement: A 3-year longitudinal study. Journal of Educational Psychology, 100(1), 1-14.
• İçli Küsmüş, G. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile mesle- ki profesyonellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Jong, R., Mainhard, T., Tartwij, J., Veldman, L., Verloop, N., & Wubbels, T. (2013). How pre-service teachers’ personality traits, self-efficacy, and discipline strategies contribute to the teacher student relationship. British Journal of Educational Psychology, 84(2), 264-310.
• Justice, L. M., McGinty, A. S., Zucker, T., Cabell, S. Q., & Piasta, S. B. (2013). Bi- directional Dynamics underlie the complexity of talk in teacher–child play-based conversations in classrooms serving at-risk pupils. Early Childhood Research Quarterly, 28, 496-508. doi:10.1016/j.ecresq.2013.02.005
• Kayabaşı, Y. (2009). Sınıf yönetimi kavramının sınıfta disiplin sağlamadan farklı yanları ve temel özellikleri. L. Küçükahmet (Editör). Sınıf Yönetimi. Onuncu Baskı. Ankara: Pegem Akademi, s.58-79’daki makale.
• Keen, D., Pennell, D., Muspratt, S., & Poed, S. (2011). Teacher self report on learner engagement strategies in the early years classroom. Aust. Educ. Res., 38, 293- 310. doi: 10.1007/s133840110029-5
• Keleş, O. (2013). Okul öncesi öğretmen adaylarının ve okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin tutum ve inançlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Laevers, F. (1994). The Leuven Involvement Scale for Young Children, LIS-YC: Manual and video tape. Experiential Education Series No.1. Leuven: Centre for Experiential Education.
• Laevers, F. (2005). The curriculum as means to raise the quality of Ece. Implications for policy. European Early Childhood Education Research Journal, 13(1), 17-30. doi:10.1080/13502930585209531
• Laevers, F. (2011). Experiential education: Making care and education more effective through well being and involvement. http://www.childencyclopedia.com/ sites/default/files/textesex erts/en/857/expeiential-education-making-care-and education more-effective throughwell-being-and-involvement.pdf sitesinden 3 Eylül 2020’de alınmıştır.
• Laevers, F., & Declercq, B. (2011). Raising levels of well-being and involvement in Milton Keynes preschool settings (School year 2009-2010). Leuven: CEGO.
• Laevers, F., Moons, J., & Declerq, B. (2012). A process oriented child monitoring system for the early years (POMS). Leuven: CEGO Publishers.
• Lenaerts, F., Braeye, S., Huong Nguyen, L.T., Dang, A.T., & Vromant, N. (2017). Supporting teachers in Vietnam to monitor preschool children’s wellbeing and involvement in preschool classrooms. International Journal of Early Childhood, 49, 245-262. doi: 10.1007/s13158-0170188-2
• Lietaert, S., Roorda, D., Laevers, F., Verschueren, K., & De Fraine, B. (2015). The gender gap in student engagement: The role of teachers’ autonomy support, structure, and involvement. British Journal of Educational Psychology, 85, 498-518.
• McCormick, M. P., O’Connor, E. E., Cappella E, et al. (2013). Teacher-child relationships and academic achievement: A multilevel propensity score model approach. Journal of School Psychology, 51(5), 611-624.
• Mahatmya, D.,. Lohman, B. J., Matjasko, J. J., & Farb, A. F. (2012). Engagement across developmental periods. In S. L. Christenson, A. L. Reschly & C. Wylie (Eds.), Handbook of Research on Student Engagement, (45-63). New York: Springer.
• Martin, D. P., & Rimm-Kaufman, S. E. (2015). Do student self efficacy and teacher- student interaction quality contribute to emotional and social engagement in fifth grade math? Journal of School Psychology, 53(5), 359-373.
• Mashburn, A. J., Pianta, R. C., Hamre, B. K., Downer, J. T., Barbarin, O. A., Bryant, D., & Howes, C. (2008). Measures of classroom quality in prekindergarten and children’s development of academic, language, and social skills. Child Development, 79, 732-749. doi:10.1111/j.14678624.2008.01154.x
• McWilliam, R. A., & Casey, A. M. (2008). Engagement of every child in the preschool classroom. Baltimore: Paul H. Brookes Publishing Co.
• Papadopoulou, E., & Gregoriadis, A. (2017). Young children’s perceptions of the quality of teacher child interactions and school engagement in Greek kindergartens. Journal of Early Childhood Research, 15(3), 323-335. doi: 10.1177/1476718X 16656212
• Pianta, R. C., & Hamre, B. K. (2009). Conceptualization, measurement, and improvement of classroom processes: Standardized observation can leverage capacity. Educational Researcher, 38, 109-119. doi:10.3102/0013189X09332374
• Pianta, R. C., Hamre, B. K., & Allen, J. P. (2012). Teacher-students relationships and engagement: Conceptualizing, measuring and improving the capacity of classroom interactions. In S. L. Christenson, A. L. Reschly & C. Wylie (Eds.), Handbook of Research on Student Engagement (365-386). New York, NY: Springer.
• Ramey, C. T., & Ramey, S. L. (2004). Early learning and school readiness: Can early intervention make a difference? Merrill Palmer Quarterly, 50, 471-491. doi: 10.1353/mpq.2004.0034
• Raspa, M. J., McWilliam, R. A., & Ridley, S. M. (2001). Child care quality and children’s engagement. Early Education and Development, 12, 209-224. doi: 10.1207/s15566935eed1202_3
• Ridley, S.M., McWilliam, R. A., & Oates, C.S. (2000). Observed engagement as an indicator of child care program quality. Early Education and Development, 11(2), 133-146. doi:10.1207/s15566935eed1102_1
• Rimm-Kaufman, S. E., Baroody, A. E., Larsen, R. A. A., Curby, T. W., & Abry, T. (2015). To what extent do teacher–student interaction quality and student gender contribute to fifth graders’ engagement in mathematics learning? Journal of Educational Psychology, 107(1), 170-185. https://doi.org/10.1037/a0037252
• Ritz, M., Noltemeyer, A., Davis, D., & Green, J. (2014). Addressing preschool non- compliance: Insights revealed through systematic observation and interview. Psychology in the Schools, 51, 181-197.
• Roorda, D. L., Koomen, H. M. Y., Spilt, J. L., & Oort, F. J. (2011). The influence of affective teacher student relationships on students’ school engagement and achievement: A meta analytic approach. Review of Educational Research, 81(4),493-529. doi:10.3102/0034654311421793
• Roskos, K., Burstein, K., & Keun-You, B. (2012). A typology for observing children’s engagement with ebooks at preschool. Journal of Interactive Online Learning, 11(2), 47-66. doi: 10.1080/09669760.2012.743098
• Ryan, R. M., Stiller, J. D., & Lynch, J. H. (1994). Representations and relationships to teachers, parents, and friends as predictors of academic motivation and self- esteem. Journal of Early Adolescence, 14, 226-249.
• Sabol, T. J., Bohlmann, N. L., & Downer, J. T. (2018). Low-Income ethnically diverse children’s engagement as a predictor of school readiness above preschool classroom quality. Child Development, 89(2), 556-576. doi: 10.1111/cdev. 12832
• Sakin Demir, T. ve Şahin, D. (2018). Sınıf yönetimi stratejileri, öz yeterlik algısı ve çocuk-öğretmen etkileşimleri arasındaki ilişkiler. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 69-86.
• Skinner, E. A., & Pitzer, J. R. (2012). Developmental dynamics of student engagement, coping, and everyday resilience. In S. L. Christenson, A. L. Reschly & C. Wylie (Eds.), Handbook of Research on Student Engagement (21-44). New York, NY: Springer.
• Snyder, J., Low, S., Schultz, T., Barner, S., Moreno, D., & Garst, M., Schrepferman, L. et al. (2011). The impact of brief teacher training on classroom management and child behavior in at risk preschool settings: Mediators and treatment utility. Journal of Applied Developmental Psychology, 32, 336-345. doi:10.1016/ j.appdev.2011.06.001
• Subramainan,L.,&Mahmoud,M.A.(2020).Asystematic review on students’engagement in classroom: Indicators, challenges and computational techniques. International Journal of Advanced Computer Science and Applications, 11(1), 105-115.
• Stroet, K., Opdenakker, M. C., & Minnaert,A. (2013). Effects of need supportive teaching on early adolescents’ motivation and engagement: A review of the literature. Educational Research Review, 9, 65-87. doi:10.1016/j.edurev.2012.11.003
• Theodotou, E. (2015, July). Can we play again with Picasso miss? The effects of the arts in children’s involvement during literacy activities in the early years settings: A case study in the Greek context. Paper presented at 3rd International Academic Conference on Social Sciences, İstanbul, Turkey.
• Toran, M. ve Gençgel Akkuş, H. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin değerlendirilmesi: KKTC örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 2041-2056.
• Uri, D., & Kim, H. (2013). Prosocial behavior among children with and without disabilities: centering on teacher’s perception on the teacher: Child relationship. International Journal of Early Childhood Education Research, 19(2), 73-92.
• Ünal, S., ve Ada, S. (2008). Sınıf yönetimi. (3.Basım). İstanbul: Ege Basım.
• Vansteenkiste, M., Sierens, E., Soenens, B., Goossens, L., Dochy, F., Aelterman, N., & Beyers, W. (2012). Identifying configurations of perceived autonomy support and structure: Associations with self regulated learning, motivation and problem behavior. Learning and Instruction, 22(6), 431-439. doi:10.1016/j.learninstruc. 2012.04.002
• Wigfield, A., Guthrie, J. T., Perencevich, K. C., Taboada, A., Klauda, S. L., McRae, A., et al. (2008). Role of reading engagement in mediating the effects of reading comprehension instruction on reading outcomes. Psychology in the Schools, 45, 432-445. doi: 10.10002/pits.20307
• Williford, A. P., Maier, M. F., Downer, J. T., Pianta, R. C., & Howes, C. (2013). Understanding how children’s engagement and teachers’ interactions combine to predict school readiness. Journal of Applied Developmental Psychology, 34, 299-309. doi: 10.1016/j.appdev.2013.05.002
• Yaşar Ekici, F., Günhan, G. ve Anılan, Ş. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(1), 48-58.
• Zembat, R., Tunçeli, H. ve Akşin Yavuz, E. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(3), 24-43.
• Zhao, D., Zhu, F., & Liu, J., (2008). Practicing participatory teaching methodology in Western China's rural areas: Classroom teaching observations and analysis. Chinese Education & Society, 41(5), 58-69.