BAZI ÂYETLER IŞIĞINDA HZ. PEYGAMBER (SAS)’İN ÖFKESİ VE SABRI

Yıl 2015, Sayı: 62, 185 - 204, 30.04.2015

Yunus Emre Gördük

Öz

Kur‟ân-ı Kerîm‟de “ أُصْ جٌَ٘ دَضَ حَْ / güzel bir örnek” olarak tavsif edilen Hz.
Peygamber (s.a.s.) müminlere her yönüyle örnektir. Beşeriyeti itibariyle onun
da diğer insanlar gibi bazen öfkelendiği ama Kur‟ân‟ın talimatı gereği her
zaman sabırlı olduğu bilinmektedir. O, insanlara da daima sabırlı olmalarını
tavsiye ederek öfke duygusunun mahiyetini, zararlarını ve korunma yollarını
açıklamıştır. Bu makalede, bazı âyetler ışığında Hz. Peygamber‟in öfkesi ve
sabrı incelenmiştir. Onun hiçbir zaman bireysel hakları için öfkesine mağlup
olup intikam almadığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte bütün peygamberler
gibi onun da Allah‟ın emirleri

Anahtar Kelimeler

Hz. Peygamber, Öfke, Öfke Kontrolü, Sabır.

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebu Abdillah İbn Muhammed b. Hilâl b. Esed eş-Şeybânî (ö. 241/855), Müsned, I-XLV, Thk.: Şuayb el-Arnaût / Âdil Mürşid ve diğerleri, Beyrut: Müessesetü'r-Risale, 2001.
• el-Bağavî, Ebû Muhammed el-Hüseyin b. Mesûd b. Muhammed b. el-Ferrâ (ö. 510/1116), Meâlimu’t-Tenzil fî Tefsîri’l-Kur’ân, I-V, Thk.: Abdürrezzak el-Mehdî, Beyrut: Dâru İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, 1998.
• el-Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali b. Mûsa el-Husrevcirdî el-Horasanî (ö. 458/1066), es-Sünenü’l-Kübrâ, I-X, Thk.: Muhammed Abdülkadir Atâ, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• , Şuabu’l-İman, I-XIV, Thk.: Abdülalî Abdülhamid Hâmid, Riyad: Mektebetü’r- Rüşd, 2003.
• el-Beydâvî, el-Kâdî Nâsırüddîn Ebî Saîd Abdullah b. Ömer b. Muhammed eş-Şirazî (ö. 685/1286), Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl (Tefsîru’l-Beydâvî), I-V, Thk.: Muhammed Abdurrahman el-Mar’aşlî, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâs, 1997.
• el-Buhârî, Ebû Abdullah İsmail b. İbrahim el-Cu’fî (ö. 256/870), Sahihu’l-Buhârî, I-IX, Thk.: Muhammed Züheyr b. Nasır en-Nasır, Beyrut: Dâru Tavki’n-Necât, 2002.
• Bursevî, İsmail Hakkı b. Mustafâ el-İstanbûlî el-Hanefî el-Halvetî (ö. 1127/ 1715), Rûhu’l-Beyân, I-X, Beyrut: Dâru’l-Fikr, trs.
• Ebû Dâvud, Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî el-Ezdî (ö. 275/889), Sünen, I-V, Nşr.: Mahmûd Avvâme, Beyrut: Dâru’l Kıble/ Cidde: Müessesetü’r-Reyyân, 1998.
• el-Fîrûzabâdî, Ebî Tâhir Muhammed b. Yakûb (ö. 817/1414), Besâiru zevi’t-Temyîz fî Letâifi’l-Kitabi’l-Azîz, I-VI, Kahire: el-Meclisu’l-A’lâ li-Şuûni’l-İslâmiyye, trs.
• el-Hâkim en-Neysabûrî, Ebû Abdullah Muhammed b. Abdillah b. Muhammed b. Hamdûye (ö. 405/1014), el-Müstedrek alâ’s-Sahîhayn, I-IV, Thk.: Mustafa Abdülkadir Atâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1990.
• el-Heysemi, Ebû’l-Hasan Nureddin Ali b. Ebûbekir b. Süleyman (ö. 807/1405), Mecmaü’z-Zevaid Menbâu’l-Fevâid, I-X, Thk.: Hüsamüddin el-Kudsî, Kahire: Mektebetü’l-Kudsî, 1994.
• İbn Atıyye el-Endelûsî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Galib b. Abdirrahman b. Temâm (ö. 542/1147), el-Muharreru’l-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz, I-V, Thk.: Abdüsselam Abdüşşafî Muhammed, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman b. Muhammed et-Temîmî er-Râzî (ö. 327/939), Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, I-X, Thk.: Es’ad Muhammed Tayyib, Suudi Arabistan: Mektebetü Nizâr, 1998.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû bekir Abdullah b. Muhammed b. İbrahim b. Osman (ö. 235/850), el- Kitâbu’l-Mûsannef fî'l-Hadîsi ve'l-Âsâr, I-VII, Thk.: Kemal Yusuf el-Hût, Riyad: Mektebetu'r-Rüşd, 1988.
• İbn Hibban, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibban b. Ahmed et-Temîmî el-Büstî (ö. 354/965), Sahîhu İbn Hibban, I-XVIII, Thk.: Şuayb el-Arnavut, Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1988.
• İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmail b. Ömer el-Kureşî el-Basrî ed-Dımaşkî (ö. 774/1373), Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, I-VIII, Thk.: Sami b. Muhammed Selâme, Riyad: Dâru’t-Taybe, 1999.
• el-Kâsımî, Muhammed Cemâlüddin b. Muhammed Saîd b. Kâsım el-Hallâk (ö. 1332/1914), Mehâsinü’t-Te’vîl, I-IX, Thk.: Muhammed Basil Uyûn es-Sûd, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
• el-Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekir b. Ferh el-Hazrecî Şemsüddîn (ö. 671/1273), el-Câmi‘ li Ahkâmi’l-Kur’ân, I-XX, Thk.: Ahmed el-Berdûnî, İbrâhin Atfîş, Kahire: Dârü’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1964.
• el-Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mahmud (ö. 333/944), Te’vîlâtu Ehli’s-Sünne, I-X, Thk.: Mecdî Baslûm, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
• el-Mâverdî, Ebû’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Bağdâdî (ö. 450/1059), en-Nüket ve’l-Uyûn, I-VI, Thk.: Seyyid b. Abdilmaksûd b. Abdirrahim, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, trs.
• Mekkî b. Ebî Tâlib, Ebû Muhammed Hammûş b. Muhammed b. Muhtar el-Kaysî el-Kayrevânî (ö. 437/1045), el-Hidâye İlâ Bulûği’n-Nihâye fî İlmi Meâni’l-Kur’ân ve Tefsîrihi, I-XIII, Mecmûatü Buhûsi’l-Kitâbi ve’s-Sünne, Birleşik Arap Emirlikleri: Câmiatu’ş-Şârıka, 2008.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Nisâbûrî (ö. 261/875), Sahih, I-III, Nşr.: Muhammed Fuâd Abdulbakî, İstanbul, 1992.
• en-Nesâî, el-İmam Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb (ö. 303/915), es-Sünenü’l-Kübrâ, I-X, Thk.: Hasan Abdülmün‘im eş-Şiblî, Müessesetü’r-Risale, Beyrut, 2001.
• en-Nesefî, Ebû’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd Hâfızuddîn (ö. 710/1310), Medârikü’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, I-III, Thk.: Yusuf Ali Bedîvî, Beyrut: Dâru’l-Kelimü’t-Tayyib, 1998.
• en-Neysabûrî, Nizâmüddin el-Hasan b. Muhammed b. Hüseyin el-Kummî (ö. 850/1447), Garâibu’t-Kur’ân ve Reğâibu’l-Furkân, I-VI, Thk.: Zekeriyya Umeyrat, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1995.
• er-Râzî, İmam Fahrüddîn Ebû Abdillah Muhammed b. Ömer b. el-Hasan b. el-Hüseyin et- Teymî (ö. 606/1209), Mefâtîhu’l-Gayb, I-XXXII, Beyrut: Dâru İhyai’t-Türâsi’l- Arabî, 1998.
• es-Sa’lebî, Ebû İshak Ahmed b. Muhammed b. İbrahim (ö. 427/ 1036), el-Keşf ve’l-Beyan an Tefsîri’l-Kur’ân, I-X, Thk.: Ebû Muhammed b. Âşûr, Beyrut: Dâru İhyai’t- Türâsi’l-Arabî, 2002.
• es-Semerkandî, Ebû’l-Leys Nasr b. Muhammed b. Ahmed b. İbrahim (ö. 373/973), Bahru’l-Ulûm, I-III, y.y., trs.
• Seyyid Kutub, İbrahim Hüseyin eş-Şarbî (ö. 1967), Fî Zılâli’l-Kur’ân, I-VI, Kahire: Dâru’ş-Şurûk, 1991.
• es-Suyûtî, Celâlüddin Abdurrahman (ö. 911/1505), el-İtkan fî Ulûmi’l-Kur’ân, I-IV, Thk.: Muhammed Ebû’l-Fadl ibrâhîm, Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyeti li’l-Âmme, 1974.
• , ed-Dürrü’l-Mensûr, I-VIII, Beyrut: Dâru’l-Fikr, trs. et-Tâberî, Ebû Cafer Muhammed İbn Cerîr (ö. 310/922), Câmiu’l-Beyân Fî Te’vîli’l- Kur’ân, I-XXIV, Thk.: Ahmed Muhammed Şakir, Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2000.
• et-Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa es-Sevre (ö. 209/825), el-Câmiu’s-Sahîh (Sünenü Tirmizî), I-V, Mısır: Şirketü’l Mektebe ve Matbaati Mustafa el-Bâbî’l-Halebî, 1975.
• el-Vâhidî, Ebû’l-Hasan Ali b. Ahmed b.Muhammed b. Ali en-Neysabûrî eş-Şâfiî (ö. 468/1076), el-Vecîz fî Tefsîrî Kitabi’l-Azîz, Thk.: Safvan Adnan Dâvûdî, Beyrut: Dâru’l-Kalem/ Dımaşk: Dâru’ş-Şamiye, 1993.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi (ö. 1942), Hak Dîni Kur’ân Dili (Eserin dili sadeleştirilmiştir), I-IX, Haz.: Kurul, İstanbul: Şura Yayınları/Çelik Yayınevi, 1993.
• ez-Zemahşerî, Ebû’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer (ö. 538/1143), el-Keşşâfu An Hakâıkı’t- Tenzîl, I-IV, Beyrut: Dâru’l-Kitabi’l-Arabî, 1985.
• ez-Zuhaylî, Vehbe b. Mustafa, et-Tefsîru’l-Münîr, Dımaşk: Dâru’l-Fikri’l-Muâsır, h. 1418/1997.