HİNT ALTKITASINDA DİNİ EKOLLER VE DİN EĞİTİMİ

Yıl 2015, Sayı: 62, 425 - 454, 30.04.2015

M. Nur Pakdemirli

Öz

Bu çalışmada Hint altkıtasındaki dinî ekoller ve eğitim anlayışları incelenmiştir.
Hindistan’ın İngiliz sömürgesi olduğu dönemlerde ortaya çıkan bu ekoller Müslüman
halkın İslâmî kimliği koruma çabasının bir ürünüdür. Hint Müslümanları bu çaba doğrultusunda
bir “yeniden yapılanma” sürecine girmiş ve bu yapılanmalar eğitim-öğretim
alanına da yansımıştır. Dinî ekollerin bir kısmı geleneksel eğitimi tercih ederek medreseleri
yaşatmaya çalışmış, diğer kısmı da modern eğitim sistemini benimseyerek örgün
eğitim kurumları açmıştır. Faaliyetleriyle Hint altkıtasının eğitim-öğretim hayatına katkı
sağlayan dinî ekoller, araştırmamızda “gelenekçiler”, “yenilikçiler” ve “uzlaşmacılar”
biçiminde üç ana başlık altında ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hint Altkıtası, Dinî Ekoller, Din Eğitimi

Kaynakça

• Ahmad, A. (1967). Islamic modernism in India and Pakistan 1857-1964. London: Oxford University Press.
• Ahmad, Mujeeb (2008). Political role of the Sunnis (Barelwis) and their factions in Pakistan. In P. I. Cheema (Ed.), Political Role of Religious Communities in Pakistan (26-36). Islamabad: Islamabad Policy Research Institute.
• Ahmad, Mumtaz (1995). Tablighi Jama’at of the Indo-Pakistan subcontinent: An interpretation. In R. Ahmad and A. Haq (Ed.), Islam in South Asia (63-74).
• Lahore: Maktaba Jadeed Press. Ahmad, S. R. (2004). Islam & modern political institutions in Pakistan. Lahor: Ferozsons Ltd.
• Ali, S. H. (2009). Islam and education: Conflict and conformity in Pakistan’s madrassahs. Karachi: Oxford University Press.
• Arnold, T. W. ve Mujeeb, M. (1964). Hindistan. MEB İslâm Ansiklopedisi (517-535). (V. Cilt). İstanbul: MEB Yayınları.
• Asal, V., Fair, C. ve Shellman S. (2008). Consenting to a child's decision to join a jihad: Insights from a survey of militant families in Pakistan. Studies in Conflict & Terrorism, 31(11), 973-994.
• Aziz, M. A. (1979). A history of Pakistan. Lahore: Sang-e-meel Publications.
• Bano, M. (2007). Beyond politics: The reality of a Deobandi madrasa in Pakistan. Journal of Islamic Studies, 18(1), 43–68.
• Bayur, H. (1987). Hindistan tarihi. (III. Cilt). Ankara: TTK Yayınları.
• Birışık, A. (1998). Hindistan: VI. Hindistan’da İslâm araştırmaları. TDV İslâm Ansiklopedisi (94-101). (XVIII. Cilt). İstanbul: TDV Yayınları.
• Birışık, A. (2001). Hint altkıtası düşünce ve tefsir ekolleri. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Birışık, A. (2003). Medrese: Hint altkıtasında medrese. TDV İslâm Ansiklopedisi (333- 338). (XXVIII. Cilt). Ankara: TDV Yayınları.
• Birışık, A. (2004). Hint altkıtasında İslâm araştırmalarının dünü bugünü: Kurumlar, ilmî faaliyetler, şahıslar, eserler. Dîvân İlmî Araştırmalar Dergisi, 2(17), 2-42.
• Birışık, A. (Ed.) (2007). Mevdûdî: Hayatı, görüşleri ve eserleri. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Birışık, A. ve Rizvi S. A. A. (2011). Talim ve terbiye: Hindistan ve Pakistan. TDV İslâm Ansiklopedisi (538-542). (XXXIX. Cilt). İstanbul: TDV Yayınları.
• Blank, J. (2003). Mullahs on the mainframe: Islam and modernity among the Daudi Bohras. Oxford University Press.
• Burki, S. J. (2005). Educating the Pakistani masses. İn R. M. Hathaway (Ed.), Education Reform in Pakistan (15-32). Washington DC: Woodrow Wilson International Center for Scholars Press.
• Chopra, P. N. (1988). Indian Muslims in freedom struggle. New Delhi: Criterion Publications.
• Daudî, Z. (1995). Pakistan ve Hindistan’da hadis çalışmaları. İstanbul: İnsan Yayınları. Erinç, S., Ahmed, S. M., Özcan, A., Nizâmî, K. A., Demirci, K. ve Birışık, A. (1998) Hindistan. TDV İslâm Ansiklopedisi (69-101). (XVIII. Cilt). İstanbul: TDV Yayınları.
• Fair, C. C. (2009). The madrassah challenge: Militancy and religious education in Pakistan. Lahore: Vanguard Books Press.
• Fair, C. C. (2012). The enduring madrasa myth. Current History: South Asia, 111(744), 135-140.
• Faruqi Z. H. (1962). The Deoband school and the demand for Pakistan. Lahore: Progressive Books.
• Faruqi, E. A. (1991). Pakistan: A crisis in the renaissance of Islam. Lahore: Rafai Printers.
• Fığlalı, E. R. (1983). XIX. yüzyıl sonlarında Hindistan. DEÜİF Dergisi, 1, 6-24.
• Fığlalı, E. R. (1994). Kadiyanîlik. Ankara: TDV Yayınları.
• Güner, İ., Özcan, A. ve Birışık, A. (2007) Pakistan. TDV İslâm Ansiklopedisi (146-153). (XXXIV. Cilt). İstanbul: TDV Yayınları.
• Hasan, M. (1984). Sayyid Abul A’ala Maududi and his thought. Lahore: Islamic Publications.
• Hatiboğlu, İ. (2004a). İslâm dünyasının çağdaşlaşma serüveni. İstanbul: Hadisevi Yayınları.
• Hatiboğlu, İ. (2004b). Çağdaşlaşma ve hadis tartışmaları. İstanbul: Hadisevi Yayınları. Hayes, L. D. (1987). The crisis of education in Pakistan. Lahore: Vanguard Books Press.
• Hussain, A. (1983). Islamic movements in Egypt, Pakistan and Iran. London: Mansell Publishing Limited.
• Hussain, M. (2012). Punjabi Taliban: Driving extremism in Pakistan. New Delhi: Pentagon Press.
• Iqbal, A. (2009). Islamization of Pakistan. Delhi: Idarah-ı Adabiyat-ı Delli.
• Iqtidar, H. (2011). Secularizing Islamists. New Delhi: The University of Chicago Press.
• Jullundhry, R. (2006). Mewdudi and Islamic fundamentalism in Pakistan. South Asian Studies, 10, 90-100.
• Kaur, K. (1990). Madrasa education in India. Chandigarh: Centre for Research in Rural and Industrial Development Press.
• Kazimi, M. R. (2009). A concise history of Pakistan. Oxford University Press.
• Khalid R. ve Bukhari, S. R. (2005). Religious education institutions: Present situation and the future strategy. Policy Perspectives, 2(1), 55-81.
• Khalid, S. M. ve Khan, M. F. (2006). Pakistan: The state of education. The Muslim World, 96, 305-322.
• Khalid, T. (2004). Islamization in Pakistan: A political and constitutional study from 1947-1988. Unpublished doctoral dissertation, Karachi: University of Karachi Political Science.
• Khan, M. A. (1986). Islam, politics and the state: The Pakistan experience. New Delhi: Selectbook Service Syndicate.
• Kozicki, R. J. (2002). The changed world of south Asia: Afghanistan, Pakistan and India after september 11. Asia Pacific: Perspectives, 2(2), 1-10.
• Kulke, H. ve Rothermund D. (2001). Hindistan tarihi (Çev. M. Günay). Ankara: İmge Yayınları.
• Lelyveld, D. (1982). Disenchantment at Aligarh: Islam and the realm of the secular in late nineteenth century India. Die Welt des Islams, 22(1/4), 85-102.
• Lelyveld, D. (1991). Aligarh’s first generation. Lahore: Roomi Printers.
• Lieven, A. (2012). Pakistan: A hard country. London: Penguin Books.
• Malik, J. (1996). Colonialization of Islam: Dissolution of traditional institutions in Pakistan. Lahore: Vanguard Books.
• Nanji, A. (1978). The Nizari Isma’ili tradition in the Indo-Pakistan subcontinent. New York: Caravan Books.
• Nasr, S. V. R. (1994). The vanguard of Islamic revolution: The Jama’at-i Islami of Pakistan. Los Angeles: University of California Press.
• Nasr, V. (2004). Military rule, Islamism and democracy in Pakistan. The Middle East Journal, 58, 195-209.
• Nayyar, A. H. (1998). Madrasah education frozen in time. In P. Hoodbhoy (Ed.), Education and the State: Fifty Years of Pakistan (216-240). Karachi: Oxford University Press.
• Noor, F. A., Sikand, Y. ve Bruinessen M. van (Ed.) (2008). The madrasa in Asia: Political activism and transnational linkages. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Pakdemirli M. N. ve Birışık A. (2013). Hint altkıtası geleneksel öğretim kurumlarında yürütülen din eğitiminin gelişim sürecine tarihsel bir yaklaşım. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 13(2), 87-115.
• Pakdemirli M. N. (2014). Siyaset ve terör kıskacında Pakistan medreseleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(33), 475-482.
• Rahman, F. (2004). İslâm (Çev. M. Dağ ve M. Aydın). Ankara: Ankara Okulu Yayınları. Rahman, T. (2004). Education in Pakistan: A survey. In C. Baxter (Ed.), Pakistan on the Brink (171-190). Oxford: Lexington Books.
• Rahman, T. (2006). Denizens of alien worlds: A study of education, inequality and polarization in Pakistan. Karachi: Oxford University Press.
• Rahman, T. (2008). Munazarah literature in Urdu: An extra curricular educational input in Pakistan’s religious education. Islamic Studies, 47(2), 197-220.
• Rana, M. A. (2004). A to Z jehadi organizations in Pakistan. Lahore.
• Rashid, M. A. (1985). Islam in the Indo-Pakistan subcontinent: An analytical study of the Islamic movements. Lahore: Falcon Press.
• Rehman, F. (1971). The ideological experience of Pakistan. Islam and Modern Age, 2(4), 1-20.
• Saleem, M. (2007). Remarking of education in Pakistan: A critique of Aga Khan University education board. The Dialogue, 2(1), 27-64.
• Saulat, S. (1979). Maulana Maududi. Karachi: International İslamic Publishers. Sıddıkî, M. (1990). İslâm dünyasında modernist düşünce (Çev. M. Fırat ve G. Korkmaz). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Troll, C. W. (1979). Sayyid Ahmad Khan. Karachi: Oxford University Press. Zaidi, S. M. A. (2013). Madrasa education in Pakistan: controversies, challenges and prospects, SISA report no. 3.
• Zaman, M. Q. (1999). Religious education and the ehetoric of reform: The madrasa in British India and Pakistan. Comparative Studies in Society and History, 41(2), 294-323.