TÜRKÇE VE ARAPÇADAKİ İÇİNDE SAYI GEÇEN BAZI DEYİM VE SÖZ ÖBEKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2015, Sayı: 62, 487 - 506, 30.04.2015

Nurettin Ceviz Senem Soyer

Öz

Bu çalışmada, Türkçe ve Arapçadaki içinde sayı ifadesi geçen bazı deyim ve söz öbekleri
anlamsal yönden karşılaştırılmaktadır. Burada, iki dilde tespit edilen bazı deyim ve söz
öbeklerinden hareketle, benzer –ya da aynı- anlama gelmek üzere, iki dildeki deyim ve söz
öbeklerinde karşılıklı olarak aynı sayıların kullanılıp kullanılmadığı tartışılmaktadır. Türkçe
ve Arapçada, içinde sayı geçen deyim ya da söz öbeklerinin anlamsal yönden karşılaştırıldığı
bu çalışmada, ilk önce, en fasih Arapça metin olan Kur’an-ı Kerimden örnekler ele
alınmış olup, bunların yapı bakımından Arapçadaki sıfat tamlaması yapılarının/biçimlerinin
hepsini de içerdiği görülmüştür. Daha sonra sayı içeren deyim ve söz öbekleri, 1) İçinde
Sayı Geçen Bazı Türkçe Deyim ve Söz Öbeklerinin Arapça Karşılıkları, 2) İçinde Sayı Geçen
Bazı Arapça Deyim ve Söz Öbeklerinin Türkçe Karşılıkları, 3) Arapça ve Türkçesinde
Aynı Sayı Geçen Bazı Deyim ve Söz Öbekleri, 4) Arapça ve Türkçesinde Farklı Sayı Bulunan
Bazı Deyim ve Söz Öbekleri olmak üzere dört kategoride ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dilbilim, Deyim Karşılaştırma, Sayılar, Arapça, Türkçe.

Kaynakça

• Câsim, A.C., el-Belûşî, A. ve Hamîd ed-Dîn, N. (2014). Dirâse tekâbuliyye beyne'llugâti’l- arabiyye ve'l-mâlîziyye ve't-turkiyye ve'l-fârisiyye 'alâ mustavâ el- ‘aded. Mecelle el-Ulûm el-Arabiyye ve'l-İnsâniyye, 8. (1), 447-513.
• Doğru, E. (2011). Dilin derin devleti deyimler. Ankara: Fecr Yayın Reklam Bilgisayar San. ve Tic. Ltd. Şti.
• Güneş, K. (2011). Arapça-Türkçe sözlük. İstanbul: Mektep Yayınları.
• İşler, E.,Özay, İ. (2008). Türkçe-Arapça kapsamlı sözlük. Ankara: Fecr Yayın Reklam Bilgisayar San. ve Tic. Ltd. Şti.
• Karslı, İ. (2010). Türkçe Arapça sözlük. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• --------------------------------------------Kur’ân-ı Kerîm.
• Kurt, Ş. (2009). Kur’ân-ı Kerîm sözlerini bulma kılavuzu- Elifbâî Dizin-. İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Mustafa, İ., ez-Zeyyât, A. H., Abdulkadir, H., en-Neccâr, M. A. (1996). el-mu’cemu’lvasît. Kahire: Mecma’u’l-Luğati’l-Arabiyye.
• Samir, M.,Fuada. (2011). Modern Arap dilinde atasözleri ve deyimler-sıkça kullanılan kalıplar. İstanbul: Cantaş Yayınları.
• Sînî, M.İ.,Huseyn, M.E., ed-Dûş, S.A. (1996). El-mu’cemu’s-siyâkî li’t-ta’bîrâti’l-istilâhiyye- arabî-arabî. Lübnan: Nâşirûn Mektebetu Lübnân.
• Stevens, P. B., (2006). Is Spanish really so esay? Is Arabic really so hard?: perceived difficulty in learning Arabic as a second language, handbook for Arabic language teaching professionals in the 21st century. Routledge; Newyork&London.
• Yurtbaşı, M. (2013). Sınıflandırılmış deyimler sözlüğü. İstanbul: Doğan Ofset Yayıncılık ve Matbaacılık A.Ş.
• Elektronik Kaynak: www.arapcasozluk.net 23.12.2014