FELSEFEDEN TASAVVUFA RUH ANLAYIŞI

Yıl 2015, Sayı: 62, 549 - 566, 30.04.2015

İsmail Şimşek

Öz

İnsan bilen, duyumsayan, hisseden, düşünen, algılayan, algı ve düşünce sahasına giren her şeyi anlamlandıran bir varlıktır. Bu nedenle varoluşu ile birlikte kendisinin, eşyanın veya realitenin hakikatini aramaya ve sorgulamaya başlamıştır. Bunun neticesinde insan, genellikle kendi maddi varlığının dışında bir mahiyetinin olduğuna inanmış ancak bu mahiyeti tam olarak tanımlayamamış, farklı dil ve kültürlerde bu mahiyetin ne olduğu üzerinde çeşitli düşünceler ortaya çıkmıştır. Biz bu çalışmamızda asıl olarak ruhun ne olduğunu, özünü ya da mahiyetini tanımlamak veya anlatmaktan ziyade onun ne olduğu konusunda felsefi düşüncenin en önemli filozofu olan Platon (M.Ö. 427-347) ve tasavvufun önemli temsilcilerinden biri olan İbn Kayyim el-Cevziyye’nin (1292-1350) düşüncelerini karşılaştırmalı olarak ele alıp inceleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler

İnsan, Ruh, Beden

Kaynakça

• Atay, H. (1997). Nefs. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 37, 1-58.
• Arslan, A. (2014). İlk Çağ felsefe tarihi sofistlerden Platon’a. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bağçeci, M. (2005). İnsanın Mahiyeti ve Ruhu. Bilimname, 8, 33-50.
• Bett, R. (1986). Immortality and the nature of the soul in the "phaedrus". Phronesis, 31, 1-26.
• Bolay, S. H. (1999). Felsefi doktrinler ve terimler sözlüğü. (7. Basım). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Conford, F. M. (1965). Before and after Socrates. Cambridge: Cambridge University Press.
• Coşkun, İ. (2005). Fahrettin Er-Raziye göre Nefs (Ruh)’in mahiyeti ve ölümden sonraki durumu. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7, 1-17.
• Çalık, F. (2011). Bir semantik analiz denemesi: Kur'ân’da ‘kalp’ kavramı. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20, 167-190.
• Çataklı, O. N., Şahin, A. (bt). Kademeleri, vasıfları ve Tedavisi ile Nefs., İstanbul: Gonca Yayınevi.
• Demiray, K. (1989). Temel türkçe sözlük. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Derbeder, F. (2007). Platon ve Aristoteles’te ruh beden problemi ve karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Dorter, K. (2003). The Soul’s metiation between corporeality and the Good. The Classics of Western Philosophy: A Reader’s Guide. (eds: J. Gracia, G. Reichenbog, B. Schumachers), Oxford: Blackwell, 10-19.
• el-Cevziyye, İbn Kayyim. (H.1427/M. 2006). Bedâîu’t-tefsir, Thk. Yusri es-Seyyid Muhammed, Salih Ahmed eş-Şami, Dâru İbni’l-Cevzi.
• ______ , (1983). ed-Da' ve'd-deva'. Cidde : Dârü'l-Medeni.
• ______ , (H.1418). el-Cevabü’l-Kafi. Mağrib: Dâr’ul-Ma’rife.
• ______ , (1975). Er-Ruh, Beyrut: Dâr’ul-Kütübi’l-İlmiyye.
• ______, (2013). Kalbin ilacı ed-dâ ve’d-devâ. (Çev. Savaş Kocabaş). İstanbul: Elif Yayınları. ______, (2010). Kitâbu’r-rûh. (Çev. Şaban Haklı, İstanbul: İz Yayıncılık.
• , (2013). Kulluk ve hakikati. (Çev. Osman Arpaçukuru). (3 Basım). İstanbul: Guraba Yayıncılık.
• ______, (Tarihsiz). Nefis terbiyesi. İstanbul: Karınca Polen Yayınları.
• ______, (2007) Nefsimi nasıl dizginleye bilirim? İstanbul: Karınca Polen Yayınları.
• ______, (2013). Zâdu’l-meâd, (Çev. Heyet). İstanbul: Polen Yayınları.
• Eren, Ş (1997). Naslar ışığında akıl ve kalp. Ekev Akademi Dergisi, 1, 205-216.
• Gazali, Ebû Hâmid M. (2014). Kimya-yı saadet. (Çev. Ali Aslan). İstanbul: Yeni Şafak Gazetesi Kültür Armağanı.
• Güneş, A. (2003). Kur’an’da kalp kavramının semantik analizi. İstanbul: Ahenk Yayınları.