MUHYİDDİN İBNU’L-ARABÎ’NİN MENKABETU MEVLİDİ’N-NEBÎ İSİMLİ MEVLİDİ VE EDEBİ TENKİTLİ METNİ

Yıl 2015, Sayı: 62, 677 - 716, 30.04.2015

Kerim Açık

Öz

İbnu’l-Arabî, hem aile hem de içinde yaşadığı çevre olarak iyi bir kültür ortamında yetişmiş çok yönlü bir âlim ve büyük bir mutasavvıftır. Yaşamı boyunca 500’den fazla eser yazan İbnu’l-Arabî insanı ve onun yaşamını ilgilendiren hemen hemen her konuyu ele almıştır. Bu makalede İbnu’l-Arabî’nin kaleme aldığı iki mevlitten biri olan “Menkabetu Mevlidi’n-Nebî” isimli eserini tenkitli neşretmeye çalıştık. Meşhur âlimin kısaca hayatına değindikten sonra, özellikle edebi kişiliğini ve şiir yazımında benimsediği üslubu ortaya çıkarmaya gayret ettik. Sonrasında Arap Edebiyatında mevlid geleneği ilgili özet bilgi sunarak İbnu’l-Arabî’nin mevlidinin nüshaları hakkında bilgi verdik. Akabinde de mevlid metninin edisyon kritiğini yaptık.

Anahtar Kelimeler

İbn Arabî, Mevlit, Arapça Mevlit

Kaynakça

• Abdulazîz Seyyidu’l-Ehl, Muhyiddin İbin Arabî min Şi‘rihi, Dâru’l-İlm li’l-Melayîn, Beyrut 1970.
• Alî b. (Sultân) Muhammed, Ebû’l-Hasen Nûreddîn el-Herevî, Mirkâtu’l-Mefâtîh Şerhu Mişkâtu’l-Mesâbîh, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1422/2002.
• Bakırcı, Selami, Mevlid Doğuşu ve Gelişmesi, Akademik Araştırmalar Yayınları, İstanbul 2003.
• Cebecioğlu, Ethem, “ Muhyiddin İbnu’l-Arabî’nin (560/1165-638/1240) Hayatı Ve Eserleri” Tasavvuf/ İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi (İbnu’l-Arabî Özel Sayısı- 1), yıl: 9 [2008], sayı: 21.
• Celâleddin es-Suyûtî, ed-Dureru’l-Mutenessira fi’l-Ehadisi’l-Muştehira, (Tahkik eden: Muhammed b. Lutfi es-Sebbağ), ‘İmade Şuûnu’l-Mektebât, Câmi‘âtu’l-Melik Su‘ûd, Riyâd
• ---------------------------ed-Durru’l-Mensûr, Dâru’l-Fikr, Beyrut.
• Cihangirî, Muhsin, Muhyiddin İbn Arabî eş-Şahsiyyetu’l-Barize fî’l-‘İrfâfâni’l-İslâm, (Arapça Çev. Abdurrahman el-‘alevî), Dâru’l-Hâdî, Beyrut 2003.
• Çakmaklıoğlu, M.Mustafa, Muhyiddin İbnu’l-Arabi’ye Göre Dil-Hakikat İlişkisi Marifetin İfadesi Sorunu, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi SBE, Ankara-2005.
• Durmuş, İsmail, “Mevlid / Arap Edebiyatı”, DİA, C. XXIX, İstanbul 2004.
• Ebû Abdullah Ahmed b. Hanbel eş-Şeybânî, Müsnedu’l-İmam Ahmed b. Hanbel, (Tahkik eden: Şu‘ayb el-Erneût, ‘Âdil Mürşid ve diğerleri), Müessesetu’r-Risâle, 1421/2001.
• , Müsnedu’l-İmam Ahmed b. Hanbel, (Thk. Ahmed Muhammed Şâkir), Kâhire, 1416/1995.
• Ebû Bekr b. Ebî Şeybe, el-Kitabu’l-Musannef fî’l-Ehadîs, (Tahkik eden: Kemâl Yusûf el-Hut), Mektbetu’r-Rüşd, Riyâd 1409.
• Ebû Hâmid Muhammed el-Gazalî et-Tûsî, Me‘âricu’l-Kuds fî Midrâci M‘ârifetu’n-Nefs, Dâru’l-Âfaki’l-Cedîde, Beyrut 1975.
• , İhyâu ‘Ulûmu’d-Dîn, Dâru’l-M‘arife, Beyrut 1423/2002.
• Ebu’l-Fidâ’ İsmail b. Ömer b. Kesîr el-Kurşî, Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘Azîm, (Thk. Sâmî b. Muhammed Selâme), Dâr Tayyibe lin-Neşr ve’t-Tevzî‘, 1420/1999.
• Ebu’l-Hasan Alî b. İbrahim el-Karî, İbn Arabî’nin Menkıbeleri, (Çev. Abdülkadir Şener, M.Rahmi Ayas), İz Yay., İstanbul 2010.
• Hüseyn b. Muhammed b. el-Hasan ed-Diyâr Bekrî, Târîhu’l-Hamîs fî Ehvâli Enfesi’l- Nefîs, Dâru Sâdır, Beyrut.
• İbnu’l-Arabî, el-Futûhât el-Mekkiyye, I-IV, Bulak 1297.
• ----------------------Tercümânü’l-Eşvâk, Beyrut 1387.
• Karadaş, Cafer, Muhyiddin İbn Arabî, Kaynak Yay., İstanbul 2008.
• Kılıç, M. Erol, “Fusûsü’l-Hikem”, DİA., c. XIII, İstanbul 1996.
• , “Muhyiddin İbnul-Arabî”, DİA, C. XX, İstanbul 1999.
• Nureddin Ali b. Ebî Bekr el-Heysemî, Gâyetü’l-Maksad fî Zevâidi’l-Müsned, (Thk. Hallâf Mahmûd Abdusemi‘), Dâru’l-Kutubu’l-‘İlmiyye, Beyrut 1421/2001.
• Salim, Muhammed İbrahim, el-Hediyyetü’s-Seniyye fî Mecmûati Eş‘âri Evâili Ebvâbi’l- Fütûhâti’l-Mekkiyye, Kahire 1998.
• Süleyman b. Abdullah b. Abdu’l-vahhab, Teysîru’l-‘Azîzi’l-Hamîd fî Şerhi Kitâbi’l- Vahîdi’l-lezî Hüve Hakku’l-lah ‘alâ’l-‘Abîd, (Thk. Züheyr eş-Şâviş), el- Mektebetü’l-İslâmî, Beyrut, 1423/2002.
• Şihâbuddîn Ahmed et-Tilmisânî, Nefhu’t-Tayyib min Gusnu’l-Endelüsi’r-Ratîb ve Zikr Vezîruhâ Lisânu’d-Dîn b. el-Hatîb, (Thk. İhsân ‘Abbâs), Dâru Sâdır, Beyrut 1997.
• Yahya, Osman, Müellefâtu İbn ‘Arabî, (Fransızca’dan çev. Ahmed Mahmud et-Tîb), Dârü’l-Hidâye, Kahire 1992.
• Zâyed, Muhammed, Edebiyyetu’n-Nassi’s-Sûfî beyne’l-İblâgi’n-Nef‘î ve’l-İbdâ‘i’l-Fennî, Alemu’l-kutubu’l-hadîs, İrbid 2011.