KUR’AN’DA PEYGAMBER BEDDUALARI

Yıl 2019, Sayı: 79, 101 - 122, 14.10.2019

Fatih Tok

Öz

Bu makalede, Kur’an-ı Kerim’de zikredilen peygamber bedduaları incelenmeye çalışıldı. Bu bağlamda öncelikle hangi peygamberlerin beddua ettiklerini tespit edilerek, insanlara rahmet olarak gönderilen elçileri buna götüren sebepler incelendi. Yine peygamberlerin, kimler için ve hangi aşamalarda böyle bir yola başvurdukları ele alındı. Öte yandan insanlar için “güzel örnek” konumunda olan peygamberlerin bu tavırlarının, kendilerine tabi olanlar için ne anlam ifade ettiğine değinildi. Görünen o ki, bir beşer olan peygamberler zaman zaman inkârcılar için beddua etmek durumunda kalmışlardır. Ancak onların beddualarının, bir intikam duygusundan ziyade dinî hassasiyetlerden kaynaklandığı ve sadece inkârcı zalimlere yönelik olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’an, Peygamber, Beddua, Helak.

Kaynakça

• Arslantaş, Nuh, Hz. Muhammed Döneminde Yahudiler, İstanbul: Kuramer, 2016.
• Avcı, Casim, “Nadîr (Benî Nadîr)”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 2006, C. XXXII, ss. 275-276.
• Beydâvî, Nâsıruddin Ebî Saîd Abdullah b. Ömer, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, Thk. Muhammed Subhî Hasen Hallâk ve Muhammed Ahmed el-Atraş, Beyrut: Dâru’r-Raşîd, 2000.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail, el-Câmi‘u’s-Sahîh, Thk. Muhibbiddin el- Hatîb ve Muhammed Fuâd Abdulbâki, Kahire: el-Matbaatü’s-Selefiyye, 1400h.
• Çağıl, Necdet, “Beddua Olgusu Bağlamında Enbiyâ 112’nin Çağrıştırdıkları”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Erzurum 2010, S. 34, ss. 123-138.
• Çağrıcı, Mustafa, “Beddua”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1992, C. V, ss. 297-298.
• Demirci, Muhsin, Kur’an Tefsirinde Farklı Yorumlar, İstanbul: İFAV, 2017.
• Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, 3. bs., İstanbul: Eser, 1979.
• Gördük, Yunus Emre, “Kur’ân Kıssalarında Peygamberlerin Öfkesi”, Hikmet Yurdu, 2015, C. 8, S. 15, Ocak-Haziran, ss. 121-143.
• “Bazı Ayetler Işığında Hz. Peygamber (s.a.s)’in Öfkesi ve Sabrı”, EKEV Akademi Dergisi, 2015, Yıl: 19, S. 62, Bahar, ss. 185-204.
• Harman, Ömer Faruk, “Musa”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 2006, C. XXXI, ss. 207-213.
• “Nuh”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 2007, C. XXXIII, ss. 224-227.
• İbn Âşûr, Muhammed el-Fazıl b. Muhammed, Tefsîru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, Tunus: ed- Dâru’t-Tûnisiyye, 1984.
• İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed, es-Siretü’n-Nebeviyye ve Ahbaru’l-Hulefâ (Hz. Pey- gamber ve Halifeler), Çev. Harun Bekiroğlu, Ankara: Ankara Okulu, 2017.
• İbn Hişam, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik, es-Siretü’n-Nebeviyye (İslam Ta- rihi), Çev. Abdülvehhab Öztürk, İstanbul: Kahraman, 2016.
• İbn Kesîr, Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azîm, Thk. Mustafa es-Seyyid Muhammed, Muhammed es-Seyyid Reşâd, Gizâ: Müessesetü Kurtuba, 2000.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem, Lisanu’l-Arab, Thk. Abdullah Ali el- Kebîr, Muhammed Ahmed Hasbullah, Haşim Muhammed eş-Şâzelî, Kâhire: Dâru’l-Maârif, trs.
• İbn Şihâb ez-Zührî, el-Meğâzî, Çev. Mehmet Nur Akdoğan, Ankara: Ankara Okulu, 2016.
• İbnü’l-Arabî, Ebu Bekir Muhammed b. Abdullah, Ahkâmu’l-Kur’an, Thk. Muhammed Abdülkadir Atâ, 3. bs., Beyrut: Dâur’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Kara, Mustafa, “Kur’an Kıssalarında Konu Ve Kapsam Merkezli Bir Analiz”, İslami İlimler Dergisi, 2014, C. IX, S. 1, Bahar, ss. 69-102.
• Kitab-ı Mukaddes, İstanbul: Kitabı Mukaddes, 1997.
• Mâverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed, en-Nüket ve’l-Uyûn, 2. bs., Beyrut: Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1971.
• Muhammed Hamidullah, İslam Peygamberi, İstanbul: İrfan, 1993.
• Mukâtil b. Süleyman, Tefsiru Mukâtil b. Süleyman, Thk. Abdullah Mahmud Şehhate, Beyrut: Müessesetü’t-Tarihu’l-Arabi, 2002.
• Müslim b. el-Haccac, el-Camiu’s-Sahîh, Thk. Muhammed Fuad Abdulbaki, Beyrut: Daru İhyai’t-Türasi’l-Arabi, trs.
• Önkal, Ahmet, “Bi’rimaûne”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1992, C. VI, ss. 195- 196.
• Râgıb el-İsfahânî, el-Müfredât fî-Garibi’l-Kur’ân, Thk. Muhammed Seyyid Kilânî, Bey- rut: Dâru’l-Marife, trs.
• Râzî, Ebû Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer, Mefatîhu’l-Gayb, Beyrut: Dâru’l- Fikr, 1981.
• Saylan, Nesrişah, “Kur’an’da Beddua”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Elazığ 2016, C. 26, S. 1, ss. 125-135.
• Şahan, Ramazan, “Hz. Nûh Kıssası Bağlamında Ailevî İlişkiler”, S.D.Ü.İ.F. Dergisi, 2014, C. 2, S. 33, ss. 215-248.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-Beyân an-Te’vili Âyi’l-Kur’ân, Thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Dâru Hicr, trs.
• Toprak, M. Faruk, “Klasik Arapça’da Kullanılan Belli Başlı Dua, Beddua Ve Temenni- ler”, EKEV Akademi Dergisi, Erzurum 2000, C. 2, S. 2, ss. 123-152.
• Ümit, Mehmet, “Şuayb”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul 2010, C. XXXIX, ss. 222- 223.
• Vâkıdî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ömer, Kitabu’l-Meğazi, Thk. Marsden Jones, 3. bs., Beyrut: Alemü’l-Kütüb, 1984.
• Yaşaroğlu, M. Kâmil, “Lânet”, TDV İslam Ansiklopedisi, Ankara 2003, C. XXVII, ss. 101-102.
• Yılmaz, Musa Kazım, “Kur’an-ı Kerim ve Tefsirlerde Hz. Nuh ve Tufan”, Hz. Nuh’tan Günümüze Cizre Sempozyumu, İstanbul 1999, ss. 21-29.
• Yiğit, İsmail, Peygamberler Tarihi, Kayıhan: İstanbul, 2004.
• Yüceer, İsa, “Hz. Nuh’un Tevhide Çağrı Yöntemi”, Uluslararası Hz. Nuh Ve Cudi Dağı Sempozyumu, Ed. Hamdi Gündoğar v.dğr., Şırnak 2013, ss. 359-382.
• Zemahşerî, Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf ‘an-Hakâiki Gavâmidı’t-Tenzîl Uyûni’l-Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, Thk. Adil Ahmed Abdülmevcûd ve Ali Muhammed Muavviz, Riyad: Mektebtü’l-Ubeykân, 1998.