YABANCI ÖĞRENCİLERİN TÜRKÇE DİNLEME BECERİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİNDE ÖĞRETİM DİLİ DEĞİŞKENİNİN ÖĞRENCİ BAŞARISINA ETKİSİ (Afganistan Örneklemi)

Yıl 2019, Sayı: 79, 421 - 432, 14.10.2019

Yakup Topal

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde öğretim dili olarak Türkçe kullanılmasının öğrencilerin dinleme becerisini geliştirmesine etkisini tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde, öğretim dili olarak Türkçe kullanılmasının öğrencilerin Türkçe dil bilgisi kurallarını edinme, Türkçe dinlediğini anlama, Türkçe dinleme becerisi düzeyleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2004-2005 eğitim öğretim yılında Afganistan’da Kabil Üniversitesi Türk Dili Bölümünde öğrenim gören öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise Afganistan’da Kabil Üniversitesinde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde iki farklı şubede öğrenim gören toplam 37 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın deney grubunu (n=20); kontrol grubunu ise (n=17) yaşları 19 ile 28 arasında değişen öğrenciler oluşturmuştur. Deneysel yöntemle yapılan araştırmanın sonucunda yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin Türkçe olarak dinlediğini anlama ve dinleme becerisi başarısı, öğretim dili olarak Türkçenin kullanıldığı deney grubunda önemli derecede artmış olduğunu, kontrol grubunda ise anlamlı bir değişiklik olmadığı görülmektedir. Bu sonuç, Türkçenin yabancılara öğretiminde öğretim dili olarak Türkçenin kullanılmasının öğrencilerin Türkçe dinleme becerilerinin gelişmesinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Öğretimi, Yabancılara Türkçe Öğretimi, Öğrenim Dili Türkçe, Dinleme Becerisi, Afganistan Örneklemi.

Kaynakça

• Doğan, Y. (2008). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin dinleme becerisini geliştirmede etkinlik temelli çalışmaların etkililiği, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 261- 286.
• Aksoy, Ö.A (1975). Gelişen ve özleşen dilimiz, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Cemiloğlu, Mustafa (2001). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi, Ankara: Alfa Yayıncılık.
• Johnson, K. O. (1951). The effect of classroom training up on listening comprehension. The Journal of Communication. I, 58.
• Jalongo, M. R. (1995). Promoting active listening in theclossroom. Childhood Education, 72(1), pp.13-18.
• Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde iletişim. Ankara. Anı Yayıncılık.
• Karadüz, Ednan (2004). İlköğretim okulları sekizinci sınıf öğrencilerinin, sözcük türlerini öğrenme ve kullanma düzeyleri ile kavram edinimleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kırbaş, Abdulkadir (2018). The effect of interactive whiteboard applications supported by visual materials on middle school students’listening comprehension and per- sistence of learning. Universal Journal of Educational Research, 6(11), 2552- 2561.
• Kırbaş, Abdulkadir (2017). Effects of cooperative learning method on the development of listening comprehension and listening skills. International Journal of Langu- ages’ Educationand Teaching, 5(1), 1-17.
• Porzig, W. (1985). Dil denen mucize, (Çev. V. Ülkü), Ankara. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Funk, H. D. ve Funk, G. D. (1989). Guidelinesfor developing listening skills. The Reading Teacher, pp.660-663.
• Winn, J. (1988). Developing listening skills as a part of the curriculum, Reading Teacher, pp. 144-146.