LOJİSTİK PERFORMANS KRİTERLERİNİN SAĞLANMASINDA TÜRK LOJİSTİK SEKTÖRÜNÜN DURUMU

Yıl 2020, Sayı: 81, 229 - 246, 27.03.2020

Mehmet Ragıp Görgün

Öz

Bu çalışmanın amacı; Dünya Bankası tarafından 2007 yılından bu yana yapılmakta olan Lojistik Performans Endeksi değerlendirmesinde Türkiye’nin durumunu ortaya koymak ve gösterilen düşük performansının nedenlerini tespit etmektir. Ülkemiz çok önemli bir lojistik filosuna ve altyapısına sahipken maalesef performansımız 2007 den bu yana gerilemiştir. 2007 yılında Lojistik Performans Endeksi’nde 34.sırada olan Türkiye 2018 yılı itibariyle 47. Sıraya gerilemiştir. Rakip ülkeler olarak kabul edebileceğimiz ülkeler, Polonya, Romanya ve Bulgaristan ise önemli gelişmeler kaydetmiştir. Polonya 2007 yılında 40. Sırada iken 2018 yılında 28. sıraya yükselmiştir. Türkiye, bulunduğu coğrafi bölge açısından bakıldığı zaman çok önemi bir konumdadır ve bir lojistik üs olma potansiyeli vardır. Ancak, maalesef bu potansiyeli değerlendirememektedir. Bugün verimli çalışan ve ekonomik fiyatlar sunabilen bir lojistik sektörü özellikle ihraç ürünlerimiz için bir maliyet avantajı sağlayarak firmalarımıza bir rekabet üstünlüğü sağlarken ülkemizin kalkınmasına da katkı sağlayabilir. Sektörün verimli çalışamaması ve ekonomik fiyatlar üretememesinde ve hizmet kalitesinin yeterli olmamasında hem devletimizin kurumlarının hem lojistik firmalarımızın yapmaları gerekenler makalemizde açıklanmıştır. Ayrıca, AB’nin malların serbest dolaşımı ilkesine aykırı olarak Türk TIR’larına uyguladığı kotalarda sektörün performansını olumsuz yönde etkilemektedir. Sektörümüz her şeye rağmen çok önemli bir altyapıya sahiptir ve AB’nin uyguladığı haksız rekabete karşın kendi eksikliklerini giderdiği zaman lojistik performansını üst sıralara taşıyabilecek güçtedir. Çalışmamızda 6 başlık altında toplanmış olan kriterler değerlendirilmiş ve performans kriterlerinde üst sıralara çıkabilmek için yapılması gerekenler ve eksiklikler belirtilmiştir

Anahtar Kelimeler

Lojistik, Lojistik Performans, Lojistik Sektörü, Uluslararası Ticaret, Serbest Dolaşım.

Kaynakça

• Adıgüzel, S. (2019, 02 29). Uluslararası ticarette sınır kapısında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication. adresinden 29 Şubat 2020 'de alınmıştır.
• Arvis, J.-F., Ojala, L., Wiederer, C., Shepherd, B., Raj, A., Dairabayeva, K., et al. (2018). Connecting to compete 2018 trade logistics in the global economy the logistics performance index and its indicators. Washington: World Bank.
• Ayaydın, H., & Durmuş, S. (2015). Türk lojistik firmalarında performans ölçümü: gri ilişkisel analiz yöntemi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü , 8(21), 886.
• Bozkurt, C., & Mermertaş, F. (2019). Türkiye ve G8 ülkelerinin lojistik performans endeksine göre karşılaştırılması. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi , 7(2), 110.
• Cengiz, C., & Kurbağ, Ö. (2015). Türkiye-AB gümrük birliğinde yaşanan güncel sorunlar ve bunlara olası çözüm önerileri. Akademik Yaklaşımlar Dergisi , 6(2), 21.
• Erkan, B. (2014). Türkiye'de lojistik sektörü ve rekabet gücü. ASSAM Uluslararası Hakemli Derği , 1(1), 56.
• European Union (2019). https://ec.europa.eu. European Union (EU) enlargement countries-transport statics: Erişimadresi: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics- explained/pdfscache/32181.pdf. Son erişim tarihi: 15.02.2020.
• İstanbul Ticaret Odası. (2006). Türkiye lojistik sektörü altyapı analizi. İstanbul: Entegre Matbaacılık.
• Martí, L., Martín, J. C., & Puertas, R. (2017). A dea-logistics performance index. Journal of Applied Economics , 20 (1), 177.
• Martía, L., Puertasa,R., & Garcíab, L.(2014).The importance ofthe logistics performance index in international trade. Applied Economics , 46 (24), 2982.
• Raimbekov, Z. S., Syzdykbayeva, B. U., Mussina, K. P., Mussina, K. P., & Zhumataeva, B. A. (2017). The study of the logistics development effectiveness in the in the Eurasian economic union countries and measures to improve it. European Research Studies Journal , 20 (4B), 261.
• Roekel,W.(2017).Improving international logistics performance measuring.Netherlands: Delft University of Technology.
• Saatçioğlu, C., & Kolbaşı, N. Ç. (2012). Türkiye lojistik sektöründe denizyolu- demiryolu entegrasyonu. Sakarya İktisat Dergisi .1(2).4.
• Sofyalıoğlu, Ç., & Kartal, B. (2013). Türkiye ve Avrasya Ekonomik Topluluğu Ülkeleri'nin lojistik performans indekslerinin karşılaştırılması ve bazı çıkarımlar. St. Petersburg Russia: International Conference On Eurasian Economies .527.
• Su, S.-I. I., & Ke, J.-y. F. (2017). National logistics performance benchmarking. Journal of Supply Chain and Operations Management , 15(1), 59.
• Şirin, B., & Emanet, H. (2017). Lojistik performans endeksi kapsamında Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nin lojistik performanslarının analizi. International Conference On Eurasian Economies . Bishkek - Kyrgyzstan.
• T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (2010). The logistics performance ındex 2010. Ankara: T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2014). Onuncu kalkınma planı 2014-2018 lojistik hizmetlerinin geliştirilmesi özel ihtisas komisyon raporu. Ankara: T.C. Kalkınma Bakan- lığı.
• TOBB. (2015). Türkiye ulaştırma ve lojistik meclisi sektör raporu 2014. İstanbul: Mattek Matbaacılık Basım Yayın San. Tic. Ltd. Şti.
• UND. (2018). Karayoluyla uluslararası eşya taşımacılığı sektörünün 2019 – 2022 strateji planı. İstanbul: Uluslararası Nakliyeciler Derneği.
• Yapraklı, T. Ş., & Ünalan, M. (2017). Küresel lojistik performans endeksi ve Türkiye'nin son 10 yıllık lojistik performansının analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi , 31 (3), 599.