SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ TOPLUMA HİZMET UYGULAMALARINDA TASARIM ODAKLI DÜŞÜNME BECERİLERİNİ KULLANABİLME DURUMU

Yıl 2020, Sayı: 81, 429 - 448, 27.03.2020

Cihat Altun Suat Polat

Öz

Araştırmanın temel amacı Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersinde hazırladıkları projelerine tasarım odaklı düşünme becerilerini yansıtma süreçlerini incelenmektir. Yapılan bu araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden olgubilim desenine göre tasarlanmıştır. Verilerin toplanmasında yarı yapılandırmış görüşme formu kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formları ile elde edilen veriler, betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırmanın çalışma gurubunu Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler lisans programında öğrenim görmekte olan 16 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarından dörder kişilik gruplar oluşturularak çalışma yürütülmüştür. Yapılan bu çalışma sonucunda, tasarım odaklı düşünme yaklaşımının katılımcıların tasarım yapabilme, empati kurabilme, çok boyutlu algılama, araştırma yapma, çözüm üretme, problem çözme, eleştirel düşünme gibi becerilerinin gelişimine olumlu yönde katkı sağladığı saptanmıştır. Bunun dışında katılımcıların ortak hareket etme, grup dayanışması içinde olma, duyarlı olma gibi özelliklerini geliştirdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tasarım Odaklı Düşünme, Topluma Hizmet Uygulamaları, Tasarım, Sosyal Bilgiler, Beceri.

Kaynakça

• Adıgüzel Özbek, D ve Usta, G. (2018). İçmimarlık proje stüdyosunda yaratıcılık odaklı tasarım çalışmaları. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 8(1), 123-132.
• Akyıldız, S. (2012). Öğretim araç ve gereçleri. S. Çepni ve S. Akyıldız (Ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri. (3. Baskı), Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Aydemir, A. (2019). Sosyal bilgilerde tasarım odaklı düşünme yaklaşımı. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bloor, M. and Wood, F. (2006). Keywords in qualitative methods. Thousand Oaks, Lon- don, New Delhi: Sage Publications.
• Büyüköztürk, Ş. , Kılıç Çakmak, E. , Akgün, Ö.E. , Karedeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. , Kılıç Çakmak, E. , Akgün, Ö.E. , Karedeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çelikkaya, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim araç-gereç ve materyallerini kullanma düzeyleri. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 73-105.
• Duman, B. ve Kayalı, D. (2016). Teknopedagojik öğretme yaklaşımının tasarım odaklı düşünme becerilerine etkisi. Pegem Atıf İndeksi, 175-184 . Dziersk, M. (2010). Design thinking... what is that? https://cschan.public.iastate. edu/235/2_DesignThinking.pdf adresinden 13.03.2019 tarihinde alınmıştır.
• Gill, B. (2003). Graphic design as a second language. English: Images Publishing.
• Göksel, S. (2013). Marka iletişimi tasarımı ve uygulamaları. T.C. Anadolu Üniversitesi: No:2827. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• İslamoğlu, A. H. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul: Beta Yayın- ları.
• Kaya, V. ve Erden, O. (2019). Tasarım odaklı düşünme yaklaşımı ile telekom sektörüne özel dc aydınlatma sistem tasarım süreci: - 48V DC acil aydınlatma lambası. Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Bölümü Gazi Üniversitesi, MBD, 8(1), 29-40.
• Kendir Çopurlar, C. ve Kılıç Öztürk, Y. (2015). Giotto hareketi 2. ulusal kongresi tasarım odaklı düşünme çalıştayı izlenimleri. Turkish Journal of Family Practice, 19(1), 6-8.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler öğretim programları. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosya- lar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3% 96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf adresinden 20.02.2020 tarihinde alınmıştır.
• Nguyen, B. M. (2016). Designt thinking in startup. Master’s Thesis, University of Oslo MSC in İnnovation and Entrepreneurship, Oslo.
• Öztürk, C. (2011). Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programları. (1. Baskı), Anka- ra: Pegem Akademi.
• Papanek, V. (1972). Design for the real world. New York: Pantheon Publishing.
• Parlar, Z., Soybora, E. K., Burhan, M. S. ve Davaslıgil, S. (2017). Sistematik konstrüksiyon ve tasarım odaklı düşünme yaklaşımı ile yaratıcı kavramsal tasarım süreci: küçük ev aleti tasarımı. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(5), 1100- 1109.
• Sezer, A. (2006). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. A. Tanrıöğen (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi içinde. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Strauss, A. and Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: grounded theory proce- dures and techniques. New Delhi: SAGE Publications.
• Şahin, Ç. (2015). Nitel verilerin analizi. (Ed. Kıncal, R.Y.) Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tideholm,A. andRydén,O.(2015).Design thinking as facilitator for ınnovation in swedish healthcare a case study. At Karolinska University Hospital. Master’s Thesis, Chalmers University of Technology, Department of Technology Management and Economics, Göteborg.
• Uğurlu, Z. (2011). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersinin işleyiş süreci ve kazanımlarına ilişkin görüşleri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Uzunarslan, Ş. (2006). Türkiye’de tasarımı tartışmak: tasarımcı kullanıcı ekeninde iletişim aracı olarak tasarım. (ss.488-489). III. Ulusal Tasarım Kongresi Bildiri Kitabı. İstanbul: ITU Yayınları
• Waterman, A. S. (1997). Service-learning: Applications from the research. Matwahh, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksek Öğretim Kurumu (2018). Eğitim fakültelerinde uygulanacak yeni programlar hakkında açıklama. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/41805112/Sosyal_ Bilgileri_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf adresinden 22.12.2018 tarihinde alınmıştır.