CHANTAL MOUFFE’UN DEMOKRASİ TEORİSİ

Yıl 2023, Sayı: Özel Sayı, 301 - 315, 27.10.2023

Omer Taylan

https://doi.org/10.17753/sosekev.1347802

Öz

Chantal Mouffe, demokrasi teorisini inşa ederken belli başlı kavram ve olguları yeniden tanımlayarak “halk” ile “demokrasi” arasındaki ayrışmayı ortadan kaldırmaya çalışmaktadır. Mouffe’a göre Antik Yunan’daki ve modern dönemdeki “demokrasi” pratikleri incelendiğinde demosun sınırları içinde yer alanların demosun sınırları dışında kalanlar üzerinde kurduğu “üstünlük iddiası” açıkça görünmektedir. Mouffe, demokrasinin merkezindeki ayrıcalıklı kimselerin hegemonik konumlarının “eşitlik” ve “özgürlük” fikirleriyle bağdaşmadığını iddia etmekte ve bu durumu, demokrasinin krizi olarak nitelendirmektedir. Buna karşılık demokrasi krizini aşmak için “demokrasiyi radikalleştirmenin”, çatışmaları kucaklamanın ve siyasal alandaki tüm farklılıkların meşruiyetini birincil eylemler olarak kabul etmenin zorunlu olduğunu iddia etmektedir. Dahası antagonizmaların demokrasi için hayati bir önem taşıdığını ileri sürerek, onları ortadan kaldırmak yerine mümkün kılmayı hedeflemektedir. Çalışmanın amacı, Mouffe’un demokrasi teorisinin çerçevesini ortaya koymaktır. Bu çalışmadan elde edilen sonuca göre, Mouffe’un antagonizmanın agonizmaya dönüştürüleceği konusunda nasıl bir yöntemin izleneceğine dair yeterli bir bilgiyi sunamadığı ve çatışmaların konsensüs yoluyla çözülmesine karşı çıkarken farklılıkların “hangi çatışma(lar)” aracılığıyla korunacağına dair bir yorum yapamadığı görülmüştür. Çalışma, sistematik derleme tekniğiyle hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Chantal Mouffe, Demokrasi, “Dost ve düşman” ilişkisi, Antagonizma ve agonizma.

Chantal Mouffe’s Theory of Democracy

Öz

Chantal Mouffe tries to eliminate the decoupling between “people” and “democracy” by redefining certain concepts and phenomena while constructing the theory of democracy. According to Mouffe, when we look at the practices of “democracy” in Ancient Greece and in the modern period, the “claim of superiority” established by those within the demos boundaries over those outside the demos boundaries appears. Mouffe claims that the hegemonic positions of the privileged people at the center of democracy are incompatible with the ideas of “equality” and “freedom” and calls this situation a crisis of democracy. On the other hand, he argues that to overcome the crisis of democracy, it is necessary to “radicalize democracy” and accepts the conflict and legitimacy of all differences in the political field as a priority action. The study aims to reveal the framework of Mouffe’s theory of democracy. According to the result obtained from this study, it was found that Mouffe could not provide sufficient information on how to follow a method for converting antagonism into agonism, and while opposing the resolution of conflicts by consensus, he could not make a comment on “which conflict(s)” differences would be preserved through. The study was prepared by systematic review technique.

Anahtar Kelimeler

Chantal Mouffe, Democracy, “Friend and enemy” relationship, Antagonism and agonism

Kaynakça

• Aykutalp, A. (2020). Radikal demokrasi ve popülist siyasetin öznesi olarak halk’ın inşası. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 53-78.
• Benhabib, S. (2016). Ötekilerin hakları: yabancılar, yerliler ve vatandaşlar (Çev. Ed. B. Akkıyal). İletişim.
• Brubaker, R. (2022). Farklık zeminleri (Çev. Ed. R. A. Koruyucu). Gav Perspektif.
• Carpentier, N., & Cammaerts B. (2006). Hegemony, democracy, agonism and journalism: an interview with Chantal Mouffe. Journalism Studies, 7(6), 964-975. https://doi.org/10.1080/14616700600980728
• Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage.
• Çelik, Â. (2019). Chantal Mouffe’un agonistik demokrasi kuramına eleştirel bir bakış. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 10(20), 1062-1085.
• Eser, H. B., & Taylan Ö. (2017). Antagonizmadan-agonizmaya: radikal demokrasi. Muhafazakâr Düşünce, 13(50), 101-125.
• Habermas, J. (2019). “Öteki” olmak, “öteki”yle yaşamak (Çev. Ed. İ. Aka). YKY.
• Kanatlı, M. (2014). Chantal Mouffe’un radikal demokrasi projesi üzerine bir değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 1(2), 115-135.
• Kymlicka, W. (2020). Çokkültürlü yurttaşlık: azınlık haklarının liberal teorisi (Çev. Ed. A. Yılmaz). Ayrıntı.
• Mouffe, C. (1992). Citizenship and political identity. The Identity in Question, 61, 28-32. https://doi.org/10.2307/778782
• Mouffe, C. (1993). The return of the political. Verso.
• Mouffe, C. (1994). Radikal demokrasi: modern mi, postmodern mi? M. Küçük (Der.), Modernite versus postmodernite içinde (ss. 182-196). Vadi.
• Mouffe, C. (1995). Politics, democratic action, and solidarity. Inquiry: An Interdisciplinary Journal of Philosophy, 38(1-2), 99-108. https://doi.org/10.1080/00201749508602377
• Mouffe, C. (1999). Deliberative democracy or agonistic pluralism? Social Research, 6(3), 746-754. Mouffe, C. (2000). The democratic paradox. Verso.
• Mouffe, C. (2002a). Which public sphere for a democratic society? A Journal of Social and Political Theory, 99, 55-65. https://doi.org/10.3167/004058102782485448
• Mouffe, C. (2002b). Demokratik paradoks (Çev. Ed. A. C. Aşkın). Epos.
• Mouffe, C. (2010a). Siyasal üzerine (Çev. Ed. M. Ratip). İletişim.
• Mouffe, C. (2010b). Siyasetin dönüşü (Çev. Ed. F. B. A. Çolak). Epos.
• Mouffe, C. (2015). Dünyayı politik düşünmek agonistik siyaset (Çev. Ed. M. Bozluolcay). İletişim.
• Mouffe, C. (2019). Sol popülizm (Çev. Ed. A. Yanık). İletişim.
• Neuman, W. L. (2014). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches. Pearson.
• Öztürk, A. (2005). Radikal demokrat önerinin eleştirisi. Cogito Dergisi, 43, 61-88.
• Rawls, J. (2021). Bir adalet teorisi (Çev. Ed. V. A. Coşar). Phoenix.
• Üstüner, F. (2007). Radikal demokrasi: ‘liberalizm mi, demokrasi mi? evet, lütfen!’ ODTÜ Gelişme Dergisi, 34 (Aralık), 313-336.