The Effect of Health-Improving and Protective Behaviors on Life Satisfaction

Yıl 2023, Sayı: 96, 220 - 228, 27.12.2023

Ramazan Kıraç

Öz

The aim of the study is the effect of health promoting and protective behaviors of adult individuals on life satisfaction. Quantitative research design was used in the study. The population of the study is adult individuals throughout Turkey and a sample group of 715 people was reached. In the study using convenience sampling method, data was collected via Google form. In the questionnaire form; demographic data, health protective and promotive behaviors scale and life satisfaction scale were included. Life satisfaction scale has 5 items and Cronbach's Alpha value is 0.887. The health protective and promotive behaviors scale consists of 24 items and three sub-factors. The physical factor has 10 items with a Cronbach's Alpha value of 0.646, the psychosocial factor has 6 items with a Cronbach's Alpha value of 0.582 and the protection factor has 8 items with a Cronbach's Alpha value of 0.691. The overall Cronbach's Alpha value of the scale was 0.797. 68.5% of the participants were female, 66.5% were single, 39.7% were between the ages of 18-25, and 43.6% were undergraduate graduates. Although 85.9% of the participants did not have a chronic disease, 80.8% did not use any medication continuously. As a result of the study, it was concluded that health promoting and protective behaviors had a statistically significant (p<0.05) and positive effect on life satisfaction. In addition, among the sub-dimensions of the health promoting and protective behavior scale, it was determined that the physical and protection factor positively affected life satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Life satisfaction, Health promoting and protective behaviors, Health protection

SAĞLIĞI GELİŞTİRİCİ VE KORUYUCU DAVRANIŞLARIN YAŞAM DOYUMUNA ETKİSİ

Öz

Araştırmanın amacı, yetişkin bireylerin sağlığı geliştirici ve koruyucu davranışlarının yaşam doyumuna etkisidir. Çalışmada nicel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Türkiye geneli yetişkin bireyler olup 715 kişilik bir örneklem grubuna ulaşılmıştır. Kolayda örneklem yöntemi kullanılan araştırmada, veriler google form aracılığı ile toplanmıştır. Anket formunda; demografik verilere, sağlığı koruyucu ve geliştirici davranışlar ölçeğine ve yaşam doyumu ölçeğine yer verilmiştir. Yaşam doyumu ölçeği 5 madde ve Cronbach's Alpha değeri 0.887’dir. Sağlığı koruyucu ve geliştirici davranışlar ölçeği 24 madde ve üç alt faktörden oluşmaktadır. Fiziksel faktör 10 madde Cronbach's Alpha değeri 0.646, psikososyal faktör 6 madde Cronbach's Alpha değeri 0.582 ve koruma faktörü 8 madde Cronbach's Alpha değeri 0.691’dir. Ölçeğin genel olarak Cronbach's Alpha değeri 0.797’dir.Araştırmaya katılanların %68.5’i kadın, %66.5’i bekar, %39.7’si 18-25 yaş aralığında ve %43.6’sı lisans mezunudur. Katılımcıların %85.9’unda kronik bir hastalık olmamakla birlikte %80.8’i sürekli bir ilaç kullanmamaktadır. Araştırma sonucunda, sağlığı geliştirici ve koruyucu davranışların yaşam doyumuna istatistiksel olarak anlamlı (p<0.05) ve pozitif yönde bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca sağlığı geliştirici ve koruyucu davranış ölçeğinin alt boyutlarından, fiziksel ve koruma faktörünün yaşam doyumunu pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yaşam doyumu, Sağlığı geliştirici ve koruyucu davranışlar, Sağlığı koruma

Kaynakça

• Akmeşe, N., & Güçlü, S. (2021). Ortaokul ve lise öğrencilerinin sağlığı geliştirici ve koruyucu davranışlarının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 220-229.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya.
• Ardahan, M., & Bayık Temel, A. (2006). Prostat kanserli hastalarda yaşam kalitesi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışı ilişkisi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 22(2), 1-14.
• Avşaroğlu S., Deniz E.M., & Kahraman A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. The Journal of Selcuk University Social Sciences Institute, 14, 115-129.
• Elmas, L, Yüceant, M, Hüseyin, Ü., & Bahadır, Z. (2021). Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ile psikolojik iyi oluş durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sportive, 4 (1), 1-17.
• Çakır, G., & Ergin, R. (2023). Fiziksel aktivite ve iyi oluş ilişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(3), 1367-1374. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1320687 Bostan I., Roman C., & Boraiu C. (2017). The romanian chemical production sector (srpc): Economic parameters and some recent trends within european context. Journal of Revista de Chimie, 68(1), 95-110.
• Bostan, N., Örsal, Ö., & Karadağ, E. (2016). Sağlığı geliştirici ve koruyucu davranışlar ölçeğinin geliştirilmesi: Metodolojik çalışma. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 8(2), 102-111. https://doi.org/10.5336/nurses.2014-41578
• Burns, N., & Grove, S. K. (1993). The practice of nursing research: Conduct, critique & utilization (2nd ed.). Elsevier Science Health Science.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. (15. baskı). Pegem Akademi.
• Burns, N., & Grove, S. K. (1993). The practice of nursing research: Conduct, critique & utilization (2nd Ed.). Elsevier Science Health Science.
• Çiftçi Kıraç, F., & Ertaş, H. (2022). Yetişkin bireylerde sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının ve hasta aktivasyonunun değerlendirilmesi: Kesitsel bir araştırma. Turkiye Klinikleri Journal of Health Sciences, 7(1), 253-261.
• Dağlı A., & Baysal N., (2016) Yaşam doyumu ölçeğinden Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262
• Elçi G., Doğan M., & Gürbüz M., (2019). Bireylerin rekreasyonda algılanan sağlık çıktıları ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi, Uluslararası Spor, Egzersiz & Antrenman Bilimi Dergisi. 5(3), 93–106.
• Frey, S. M. (2018). Health promotion by nurses for older persons in hospitals. Tampere University.
• Garip, S. (2023). Sosyal bilimlerde nicel araştırma geleneği üzerine kuramsal bir inceleme. International Journal of Social Science Research, 12(1), 1-19.
• Karataş S.Ç. (1988). Yaşlılarda yaşam doyumunu etkileyen etmenler (Tez No. 4544) [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kesgin C., & Topuzoğlu A. (2006). Sağlığın tanımı; Başa çıkma. İstanbul Kültür Üniversitesi Dergisi, 4 (3), 47-49.
• Özer M., & Karabulut Ö.Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 72-74.
• Pavot W., & Dıener, E. (1993). Review of the satisfaction with life scale. Psychologic Alassessment, 5(2), 164-172.
• Payne, L. L., Mowen, A. J., & Montoro-Rodriguez, J. (2006). The Role of leisure style in maintaining the health of older adults with arthritis. Journal of Leisure Research, 38(1), 20–45.
• Pender, N. J. (1996). Health Promotion in nursing practice, II. Appleton and Lange, 115-144.
• Phulkerd, S., Thapsuwan, S., Chamratrithirong, A., & Gray, R. S. (2021). Influence of healthy lifestyle behaviors on life satisfaction in the aging population of Thailand: a national population-based survey. BMC Public Health, 21, 1-10.
• Rootman I., Goodstadt M., Potvin L., & Springett J. (2001). Evaluation in health promotion: Princeples and perspectives. In A framework for health promotion evaluation (ss. 7-41). WHO Regional.
• Sartorius, N. (2006). The meanings of health and its promotion. Croatian medical journal, 47(4), 662-664.
• Savaşan, A., Ayten, M., & Ergene, O. (2013). Koroner arter hastalarında sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve umutsuzluk. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 4(1), 1-6.
• Tambağ H., Kaykunoğlu M., Gündüz Z., & Demir Y. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ve etkileyen faktörler. Hemşirelik Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11 (1), 6-41.
• Wallace K. (2000). Determinants of health promoting behaviors in older adults [Master's Thesis, Grand Valley State University].
• WHO. (1986). World Health organisation health promotion concepts and principles in action: a policy framework. World Health Regional Office for Europe, Copenhagen. https://www.who.int/