SEKİZİNCİ SINIF TÜRKÇE DERSİNDE ÖĞRENCİLERE ŞARKI SÖZLERİYLE SÖZ SANATLARININ ÖĞRETİLMESİ

Yıl 2024, Sayı: 98, 305 - 314, 30.06.2024

Yasemin Kurtlu

https://doi.org/10.17753/sosekev.1446718

Öz

Bu araştırmanın amacı sekizinci sınıf Türkçe dersinde öğrencilere şarkı sözleriyle söz sanatlarının öğretilebilirliğinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda “Sekizinci sınıf Türkçe derslerinde kullanılan şarkı sözlerinin öğrencilerin söz sanatlarını öğrenmelerine etkisi nedir?” ve “Sekizinci sınıf Türkçe derslerinde şarkı sözleriyle söz sanatlarını öğrenmede cinsiyet açısından bir farklılık var mıdır?” soruları cevaplanmıştır. Araştırma nicel araştırma yaklaşımı temelinde tek gruplu ön-test, son-test zayıf deneysel desene göre tasarlanıp yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi Erzurum’un Pasinler ilçesinde kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle seçilen, sekizinci sınıfta öğrenim gören 19 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Türkiye geneli yapılan sınavlarda söz sanatları konu içeriğiyle ilgili sorulan maddelerle oluşturulan 20 soruluk “Söz Sanatları Testi” kullanılmıştır. Araştırma 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı’nın ilk yarıyılında 2 hafta boyunca Millî Eğitim Bakanlığına bağlı bir okulda yürütülmüştür. Araştırmada ilk olarak içeriğinde söz sanatlarıyla ilgili farklı örneklerin bulunduğu şarkılar seçilmiş ve şarkı sözleriyle çalışma kâğıtları hazırlanmıştır. Ders sürecinde öğrencilere söz sanatlarını içeren şarkılar dinletilmiş ve şarkılarda söz sanatlarıyla ilgili kısımlar incelenmiştir. Çalışma kâğıtlarında söz sanatlarıyla ilgili etkinlikler yapılmış ve öğrencilerden seçtikleri söz sanatıyla ilgili şarkı örneklerini bulmaları ve arkadaşlarıyla paylaşmaları istenmiştir. Ön-test ve son-test olarak uygulanan “Söz Sanatları Testi” ile elde edilen veriler düzenlenmiş, betimsel ve fark istatistikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre öğrencilerin ön-test ve son-test ortalamaları arasında anlamlı düzeyde bir fark bulunduğu belirlenmiştir. Bu sonuçtan hareketle sekizinci sınıf Türkçe derslerinde kullanılan şarkı sözlerinin öğrencilerin söz sanatlarını öğrenmelerini olumlu yönde etkilediği ifade edilebilir. Şarkı formunun Türkçe dersinde farklı konuların öğretilmesinde kullanılıp kullanılamayacağı yeni araştırmaların nesnesi olabilir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, Türkçe dersi, Şarkı sözleri, Şarkılar, Söz Sanatları

Kaynakça

• Benenzón, R. (1995). Manual de musicoterapia. Paidós.
• Campbell, D. (1997). The Mozart effect. Quill.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. Routledge.
• Cömert, S., & Özbey, S. (2021). Türk müziği destekli psikolojik sağlamlık programı: Okul öncesi dönemdeki çocukların psikolojik sağlamlık düzeyleri üzerine etkisi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (11), 366-393. https://doi.org/10.21733/ibad.947566
• Çelikkol, Ö. (2007). Kelime kazanımında müziğin etkisi (Tez No. 206233) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çoban, İ. (2022). Yabancılara Türkçe öğretiminde müziğin yeri: Bir horon örneği. Bezgek Yabancılara Türkçe Öğretimi Dergisi, 1(1), 20-37. https://doi.org/10.56987/bezgek.5
• Delen, M., & Toyran, M. (2023). Tokat türkülerindeki deyimlerin yabancılara Türkçe öğretiminde kullanımı. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 8(2), 171-189. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aydintdd/issue/80143/1250121
• Demirci, E.Ö. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde şarkı kullanımı seviye A1. (Tez No. 582833) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ergun, N., & Canbulat, M. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde müzik kullanımına ilişkin akademisyen görüşleri. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 6(1), 1-15. https://doi.org/10.52974/jena.1200209
• Gardner, H. (1983). Frames of mind. The theory of multiple intelligences. Basic Books.
• Gardner, H. (1999a). Intelligence reframed. Multiple intelligences for the 21st century. Basic Books.
• Gardner, H. (1999b). Are there additional intelligences? The case for naturalist, spiritual, and existential intelligences. In J. Kane (Ed.), Education, information and transformation (pp. 111-131). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Gökdemir, S. (2019). 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde türkülerle değerler eğitimi. (Tez No. 602337) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Günay, N., Aytan, T., & Şengül, M. (2014). Müziksel-ritmik zekâya yönelik etkinliklerin dil bilgisi öğretiminde akademik başarıya etkisi. NWSA-Education Sciences, 9(2), 120-134. https://doi.org/10.12739/NWSA.2014.9.2.1C0610
• İşcan, A., & Maden, M.N. (2020). The use of songs in the development of Turkish vocabulary for those who learn Turkish as a foreign language. International Journal of Current Approaches in Language, Education and Social Sciences (CALESS), 2(2), 630-650. https://doi.org/10.35452/caless.2020.33
• Kocabaş, A. (2022). Disiplinlerarası yaklaşımda bir model önerisi: Müzikle matematik öğretimi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(12), 125-137.
• Köse, B. (2012). Fransızca öğretiminde şarkının kullanımı. (Tez No. 327718) [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
• Morgan, H. (2021). Howard Gardner’s multiple intelligences theory and his ideas on promoting creativity. In F. Reisman (Ed.), Celebrating giants and trailblazers: A-Z of who’s who in creativity research and related fields (pp.124-141). KIE.
• Nişancı, İ. (2013). Balkanlarda Türkçe, Türkçe şarkıların dil öğretiminde kullanımı. Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı, Beder Üniversitesi, Tiran Arnavutluk, 1, 172-189.
• Rauscher, F. H., Shaw, G. L., & Ky, K. N. (1995). Listening to Mozart enhances spatial/temporal reasoning. Neuroscience Letters, 1(185), 44-47. https://doi.org/10.1016/0304-3940(94)11221-4
• Richards, J., & T. Rodgers. (2001). Approaches and methods in language teaching. Cambridge University.
• Sarıkaya, B. (2019). Müzik eşliğinde okumanın Türkçe öğretmeni adaylarının anlama becerilerine etkisi bir karma yöntem araştırması. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6(2), 70-85.
• Singleton, R.A., & Straits, B.C. (2005) Approaches to social research (4. baskı). Oxford University
• Şenol, E. (2013). Cümle bilgisi öğretiminde sözlü kültür ürünleri ve şiirlerin öğrenci başarısına ve kalıcılığa etkisi. (Tez No. 348755) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. (6th ed.). Allyn and Bacon.
• Talu, N. (1999). Çoklu zekâ kuramı ve eğitime yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 64-72.
• Tekşan, K., & Süğümlü, Ü. (2018). Türkülerin Türkçe Eğitiminde Kullanılabilirliği. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 286-299. https://doi.org/10.19126/suje.480111
• Topçuoğlu Ünal, F., & Sever, A. (2018). Yaratıcı yazmada müziğin etkisi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 2907-2918. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3543
• Turan, L., & Çelik, H. (2019). Yedini sınıf Türkçe dersi millî kültür temasının Barış Manço şarkılarıyla öğretiminin öğrenci başarısına etkisi. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 65, 533-566. https://doi.org/10.14222/Turkiyat3954
• Üstün, H. (2023). Yabancı öğrencilere Türkçe öğretiminde çocuk şarkılarının etkisi. Rumeli Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. (32), 1-14. https://doi.org/10.29000/rumelide.1252757
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yılmaz, N. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde müzik ve ritim aracılığı ile dil öğretimi. (Tez No. 753098) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yiğit, A., & Topçuoğlu Ünal, F. (2019). Şarkılarla noktalama işareti öğretme etkinliğinin 8. Sınıf öğrencilerinin noktalama işaretlerini kullanma becerileri üzerine etkisi. International Journal of Language Academy. 7(1), 139-154. https://doi.org/10.18033/ijla.4093
• Yorulmaz, B. (2012). Bir din eğitimi aracı olarak dini müziğin kullanımı. Din ve Müzik, İstanbul. https://www.researchgate.net/publication/284157284_Bir_Din_Egitimi_Araci_Olarak_Dini_Muzigin_Kullanimi