KLİNİK SOSYAL HİZMETİN VOSVIEWER İLE BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Yıl 2025, Sayı: 104, 68 - 90

İhsan Kutlu

https://doi.org/10.17753/sosekev.1673143

Öz

Bu çalışmada klinik sosyal hizmetin bibliyometrik analiz tekniğiyle incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Web of Science veri tabanında “clinical social work” kavramı SSCI, SCI-E ve AHCI indekslerinde taranarak sosyal hizmet kategorisi altındaki çalışmalara ulaşılmıştır. Makale formatında toplam 423 eser bulgulanmış olup çalışmaların künye bilgileri dışa aktarılarak Notepad++ programında düzenlenmiş ve analize hazırlanmıştır. Ardından bibliyometrik haritalama amacıyla VOSViewer programı kullanılarak ağ haritaları oluşturulmuştur. Ulaşılan en eski çalışma 1976 yılına aittir ve son yıllarda konuyla ilgili yayın sayısında artış olmuştur. En fazla esere sahip yazar Lee Eunjung (11); kurum Smith College (23); ülke ABD (283) olmuştur. En sık kullanılan anahtar kelimeler “clinical social work” kelimesinin 103; “mental health” kelimesinin 22 ve “social work education” 16 kez tekrar etmiştir. En çok atıf alan yazar M. Bogo (255); eser Bogo’nun 2015 yılındaki çalışması (167) ve dergi Clinical Social Work Journal (1955) olmuştur. Oxhandler’in 2015 ve 2017 yıllarındaki çalışmaları en yüksek kaynakça eşleşmesine sahip eserler olmuştur. çalışmalarda sıklıkla başvurulan eserin ise Stern (1985) olduğu tespit edilmiştir. Birlikte alıntılamada ulaşılan en eski kaynak ise M. Richmond’un 1917 tarihli Social Diagnosis (Sosyal Teşhis) çalışmasıdır. Sonuç itibariyle klinik sosyal hizmetle ilgili yayınların son yıllarda yükselen bir trende sahip olduğu, çalışma bulgularının araştırmacılara kaynak kullanımı, iş birliği girişimleri, dergi ve konu seçimi gibi konularda rehberlik edebileceği öngörülmüştür. Araştırmacılara klinik sosyal hizmetle ilgili ulusal ve uluslararası farklı veri tabanlarında yapması tavsiye edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Klinik sosyal hizmet , Sosyal hizmet , Bibliyometrik analiz , VOSViewer , Web of Science

Bibliometric Analysis of Clinical Social Work with VOSViewer

Öz

The aim of this study was to examine clinical social work using bibliometric techniques. To this end, studies under the category of social work were retrieved by searching for the term 'clinical social work' in the SSCI, SCI-E and AHCI indexes of the Web of Science database. A total of 423 articles were found and the bibliographic details of these studies were exported, organised in Notepad++ and prepared for analysis. Subsequently, network maps were created using the VOSViewer program for bibliometric mapping purposes. The earliest study identified dates back to 1976 and the number of publications on the subject has increased in recent years. The most prolific author was Lee Eunjung with 11 papers, the leading institution was Smith College with 23 papers, and the United States led with 283 papers. The most frequently used keywords were "clinical social work" (100 times), "mental health" (22 times) and "social work education" (16 times). The most cited author was M. Bogo (255 citations), the most cited paper was Bogo's 2015 study (167 citations), and the most cited journal was Clinical Social Work Journal (1955 citations). Oxhandler's 2015 and 2017 studies were the works with the highest bibliographic coupling, and the most frequently cited work in the studies was determined to be Stern (1985). The oldest source in the co-citation analysis was M. Richmond's 1917 study, Social Diagnosis. In conclusion, it is expected that publications related to clinical social work have been on an upward trend in recent years, and the findings of this study may serve as a guide for researchers in terms of resource utilisation, collaborative initiatives, and journal and topic selection. Researchers were advised to search different national and international databases related to clinical social work.

Anahtar Kelimeler

Clinical social work , Social work , Bibliometric analysis , VOSViewer , Web of Science

Kaynakça

• Abram, J. (2015). Donald Woods Winnicott. https://psychoanalysis.org.uk/donald-woods-winnicott adresinden 12.10.2025 tarihinde erişilmiştir.
• Acar, İ. (2013). Tek ebeveynli ailelerde psikolojik tepkiler ile psikolojik destek almanın klinik sosyal hizmеt açısından analizi: Yalova örneği (Tez No. 348875) [Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Akçay, S. (2021). Ruhsal hastalıklar ve sosyal hizmet. Ü. Aysan (Eds.), Tıbbi Sosyal Hizmet El Kitabı içinde (ss. 209-228). Grafiker.
• Aynacı, C. (2022). Sosyal sermayenin akademik yolculuğu: “YÖK-Tez” örnekleminde bibliyometrik bir analiz. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 42–57.
• Aynacı, C. (2024). Sosyal hizmet alanında “evsiz” kavramını içeren araştırmaların VOSviewer ile bibliyometrik analizi. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 44(2), 935–967. https://doi.org/10.26650/SJ.2024.44.2.0663
• Bogo, M. (2015). Field education for clinical social work practice: Best practices and contemporary challenges. Clinical Social Work Journal, 43(1), 317–324. https://doi.org/10.1007/s10615-015-0526-5
• clarivate.com. (2025). Web of science platform. https://clarivate.com/academia-government/scientific-and-academic-research/research-discovery-and-referencing/web-of-science/ adresinden 12.10.2025 tarihinde erişilmiştir.
• Cowger, C. D. (1994). Assessing client strengths: Clinical assessment for client empowerment. Social Work, 39(3), 262–268.
• Çalık Var, E., & Akın Altıncı, E. (2023). Klinik sosyal hizmet uygulamasında araştırma ve kanıt temelli uygulamalar. H. Karağaç, İ. İ. Ünlü & E. Çalık Var (Eds.), Klinik sosyal hizmet: Tanım, kapsam ve yaklaşımlar içinde (ss. 35–46). Nobel Akademik.
• Çevik, Z. (2021). Bibliyometrik araştırmalarda analiz tekniklerinin uygulaması: VOSviewer paket programı. O. Öztürk & G. Gürler (Eds.), Bir literatür incelemesi aracı olarak bibliyometrik analiz içinde (ss. 125–211). Nobel Bilimsel.
• Dorfman, R. A. (2022). Klinik sosyal hizmet: Tanımı, uygulaması ve vizyonu. Nika.
• Duru, S. (2024). Bibliometric analysis of social work in the COVID-19 pandemic. International Social Work, 0(0). https://doi.org/10.1177/00208728241292648
• Ellegaard, O. (2018). The application of bibliometric analysis: disciplinary and user aspects. Scientometrics 116, 181–202 https://doi.org/10.1007/s11192-018-2765-z
• Erdem, M. (2024). Klinik sosyal hizmete ilişkin kavram karışıklığı. Journal of History School, 68, 91-106. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.72708
• Genç, Y., & Aynacı, C. (2022). Savaşın yıkamadıkları: Engelli göçmenler ve sosyal hizmet. D. Ustabaşı Gündüz (Eds.), Göçmen refahı: Disiplinlerarası bakış içinde (ss. 57–77). Eğitim.
• Global definition of the social work. (2014). Global definition of the social work profession. https://www.ifsw.org/what-is-social-work/global-definition-of-social-work/ adresinden 12.10.2025 tarihinde erişilmiştir.
• Goldstein, E. G. (1996). What is clinical social work? Looking back to move ahead. Clinical Social Work Journal, 24(1), 89–104. https://doi.org/10.1007/BF02189944
• Gürler, G. (2021). Bibliyometrik araştırmalarda ilgili literatüre ilişkin veri setinin oluşturulma süreci. O. Öztürk & G. Gürler (Eds.), Bir literatür incelemesi aracı olarak bibliyometrik analiz içinde (ss. 53–66). Nobel Bilimsel. Notepad++. (n.d.). What is Notepad++. https://notepad-plus-plus.org/
• Karaağaç, H. (2023). Klinik sosyal hizmet uygulama standartları ve etik. H. Karağaç, İ. İ. Ünlü, & E. Çalık Var (Eds.), Klinik sosyal hizmet: Tanım, kapsam ve yaklaşımlar içinde (ss. 21–33). Nobel Akademik.
• Karabulut, A. (2023). Klinik sosyal hizmet uygulamasında psikodinamik yaklaşımlar. İ. İ. Ünlü, H. Karağaç, & E. Çalık Var (Eds.), Klinik sosyal hizmet müdahalesi ve uygulama alanları içinde (ss. 3-18). Nobel Akademik.
• Karadağ, F. (2023). Çocuk ve ergenlerle klinik sosyal hizmet. H. Karağaç, İ. İ. Ünlü, & E. Çalık Var (Eds.), Klinik sosyal hizmet: Tanım, kapsam ve yaklaşımlar içinde (ss. 21–33). Nobel Akademik.
• Koç, A. (2021). Bibliyometrik araştırmalarda ilgili literatüre ilişkin veri setinin oluşturulması: WoS ve SCOPUS veri tabanları üzerinden uygulamalar. O. Öztürk & G. Gürler (Eds.), Bir literatür incelemesi aracı olarak bibliyometrik analiz içinde (ss. 67–94). Nobel Bilimsel.
• Kohut, H. (1977-2009). The restoration of the self. University of Chicago.
• Kurutkan, M. N. (2024). Bibliyometrik araştırmalarda topic arama stratejisinin handikapları ve potansiyel tehlikeleri. Uluslararası İşletme Bilimi ve Uygulamaları Dergisi, 4(2), 93-110.
• NASW. (2005). Standards for clinical social work in social work practice. https://www.socialworkers.org/LinkClick.aspx?fileticket=YOg4qdefLBE%3d&portalid=0 adresinden 12.10.2025 tarihinde erişilmiştir.
• NASW. (2025). Clinical social work. https://www.socialworkers.org/Practice/Clinical-Social-Work adresinden 12.10.2025 tarihinde erişilmiştir.
• Nişikli, A. (2022). Heinz Kohut kimdir? https://www.monapsikoloji.com/heinz-kohut-kimdir/ adresinden 12.10.2025 tarihinde erişilmiştir.
• Orhan, U. (2021). Bibliyometrik araştırmalarda kullanılan paket programlar: Bir karşılaştırma. O. Öztürk & G. Gürler (Eds.), Bir literatür incelemesi aracı olarak bibliyometrik analiz içinde (ss. 111–123). Nobel Bilimsel.
• Oxhandler, H. K., Parrish, D. E., Torres, L. R., & Achenbaum, W. A. (2015). The integration of clients' religion and spirituality in social work practice: A national survey. Social Work, 60(3), 228–237. https://doi.org/10.1093/sw/swv018
• Öztürk, O. (2021). Bibliyometrik araştırmaların tasarımına ilişkin bir çerçeve. O. Öztürk & G. Gürler (Eds.), Bir literatür incelemesi aracı olarak bibliyometrik analiz içinde (ss. 33–50). Nobel Bilimsel.
• Öztürk, O., Kocaman, R., & Kanbach, D.K. How to design bibliometric research: an overview and a framework proposal. Review of Managerial Science 18, 3333–3361. https://doi.org/10.1007/s11846-024-00738-0
• Sanders, S. (2005). Is the glass half empty or half full? Reflections on strain and gain in caregivers of individuals with Alzheimer’s disease. Social Work in Health Care, 40(3), 57–73. https://doi.org/10.1300/J010v40n03_04
• Sands, R., & Gellis, Z. D. (2023). Klinik sosyal hizmet uygulaması: Kanıta dayalı-uygulamaya doğru. Nika.
• Sheafor, B. W., & Horejsi, C. J. (2014). Sosyal hizmet uygulaması: Temel teknikler ve ilkeler. Nika.
• Simpson, G.A., Williams, J.C., & Segall, A.B. (2007). Social Work Education and Clinical Learning. Clinical Social Work Journal (35), 3–14. https://doi.org/10.1007/s10615-006-0046-4
• Stern, D. N. (1985). The interpersonal world of the infant: A view from psychoanalysis and developmental psychology. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429482137
• Şimşir, İ. (2021). Bibliyometri ve bibliyometrik analize ilişkin kavramsal çerçeve. O. Öztürk & G. Gürler (Eds.), Bir literatür incelemesi aracı olarak bibliyometrik analiz içinde (ss. 7–31). Nobel Bilimsel.
• Tauvon, L. (2005). A psychodramatist’s view of Daniel Stern’s latest book. Counselling Psychology Quarterly, 18(3), 227–235. https://doi.org/10.1080/09515070500322484
• Tıbbi Sosyal Hizmet Uygulama Yönergesi. (2011). T.C. Sağlık Bakanlığı (Sayı 7465). https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/1349/0/img071372pdf.pdf?_tag1=D94710E002A9181618BF4A1608BC3862687AD553#page=2.00 adresinden 12.10.2025 tarihinde erişilmiştir.
• Toptaş Böcü, T., & Kalaycı Kırlıoğlu, H. İ. (2021). Klinik sosyal hizmet (KSH) ve eğitimine ilişkin bir değerlendirme. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, (18), 179-193. https://doi.org/10.46218/tshd.985508
• Tuncay, T. (2022). Psikiyatrik sosyal hizmete giriş. A. İ. Çoban & S. A. Özden (Eds.), Psikiyatrik sosyal hizmet (2. baskı) içinde (ss. 3-17). Nobel Akademik
• Ünlü, İ. İ. (2023). Klinik sosyal hizmetin tarihçesi, tanımı ve kapsamı. H. Karağaç, İ. İ. Ünlü, & E. Çalık Var (Eds.), Klinik sosyal hizmet: Tanım, kapsam ve yaklaşımlar içinde (ss. 3–19). Nobel Akademik.
• van Eck, N. J., & Waltman, L. (2023). VOSviewer manual. Universiteit Leiden. https://www.vosviewer.com/documentation/Manual_VOSviewer_1.6.20.pdf adresinden 12.10.2025 tarihinde erişilmiştir.
• Zastrow, C. (2013). Sosyal hizmete giriş. Nika.
• Zubaroğlu Yanardağ, M. (2016). Çözüm odaklı kısa terapiye dayalı bireylerle sosyal hizmet müdahalesinin üniversite öğrencilerinin umutsuzluk ve stres düzeylerine etkisi (Tez No. 433462) [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Zubaroğlu Yanardağ, M., & Özmete, E. (2017). Bir mesleki uygulama alanı olarak geçmişten geleceğe klinik sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 28(1), 203–225.