KÜREGENÇLEŞME: GENÇLİĞİN KÜRESELLEŞMESİ SÜRECİNDE MİLLİ(LEŞEMEYEN) KÜLTÜR

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 20, 30.09.2021

Cengizhan Aynacı

Öz

Her şeyin devinim halinde olduğu dünyada tüm aksiyonlar, kendinden öncekinin ön şartı, her
sonuç, yeni bir gelişmenin habercisidir. Bu hareketliliklerin en önemli sebeplerinden biri 1980’li
yıllarda başlayan ve dünyayı hızlı bir şekilde etkisi altına alan küreselleşme olgusudur.
Küreselleşme; toplumsal olan pek çok ortak değer gibi kültürel alanda da kendisini yoğun bir
şekilde gösteren uluslararasılaşma sürecini ifade etmektedir. Kültür, toplumların maddi ve manevi
değerlerinin bütününe işaret ederken hayat bulduğu coğrafyaların karakteristiklerine göre milli
bir kimlik kazanır ve küreselleşmesinin uluslararası zemininde kendisine yer bulur. Sahip oldukları
potansiyeller ve dinamik özellikleriyle gençler milli kültürlerinin taşıyıcısı konumundadır.
Gençlerin böyle bir görevi üstlenmeleri, dünyayı her geçen gün küçülten, ulusalı tüketip
toplumları homojenleştiren küreselleşmenin doğal muhatabı haline getirmektedir. Dünyanın
küresel bir köy, insanların ise bu köyün vatandaşları haline geldiği bir dünya düzeninde
küreselleşen gençliğin durumu ve toplumdaki konumu önem arz etmektedir. Bu çalışmada,
küreselleşen gençliğin milli kültürle olan ilişkisi incelenmiş, küreselleşmenin gençleşmesi ve
gençlerin küreselleşmesi süreci küregençleşme olarak adlandırılmıştır. Nitel araştırma
tekniklerinden doküman incelemesine dayanan bir derleme olan bu çalışma aynı zamanda
küregençleşme kavramını literatüre kazandırmayı hedeflemektedir. Çalışma sonucunda;
dünyadaki teknolojik gelişmelerin ortak bir küresel kültür oluşturduğu, milli kültürün önemini
yitirirken küresel kültürün her geçen gün daha fazla benimsendiği, dijital medyanın gençler
üzerinde olumlu etkilerinin yanı sıra pek çok olumsuzlukları beraberinde getirdiği görülmüştür. Bu
durumun, gençlerin geleneksel değerlerini göz ardı etmesine neden olacağına ve milli kültürlerini
erozyona uğratarak kültürel değerlerini terk etmelerine neden olacağı belirlenmiştir. Bu sebeple
gençlere yönelik program ve politikaların milli değerlere uygun, kapsayıcı ve özgün nitelikte
olmasının elzem olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Küregençleşme, Küreselleşme, Gençlik, Kültür, Milli Kültür

Kaynakça

• Ahmadov, S. (2019). Kültürel küreselleşme aracı olarak sosyal medyanın tüketim toplumuna etkisi. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi; 1(1), 28-39. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/
• Aksoy, E. (2013). Toplum ve kültür. İ. Çapcıoğlı ve H. Beşirli (Ed.), Sosyoloji’ye Giriş (s. 63-68) içinde. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Arslanoğlu, R. A. (2010). Kent, kimlik ve küreselleşme. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Arvasi, S. A. (1983). Türk İslam ülküsü. İstanbul: Ocak Yayınevi.
• Bayhan, V. (2014). Milenyum veya y kuşağı gençliğinin sosyolojik bağlamı. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2(3), 8-25. Erişim adresi: http://genclikbirikimi.org/
• Berger, P. L. (2003). Küreselleşmenin kültürel dinamikleri (A. Ortaç, Çev.). P. L. Berger ve S. P. Huntington (Ed.). Bir küre bin bir küreselleşme: Çağdaş dünyada kültürel çeşitlilik (s. 9-26) içinde. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Beşirli, H. (2013). Gençlik sosyolojisi: Politik toplumsallaşma ve gençlik. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çalışkan, İ. (2002). Kur’an’da din kavramı. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Erkal, E. M. (2000). İktisadi kalkınmanın kültür temelleri. İstanbul: Der Yayınevi.
• Genç, Y. (2004). Farklı bir bakış açısıyla küreselleşme ve Almanya’ya yansıması, Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 6(1-2), 25-36. Erişim adresi: http://www.fed.sakarya.edu.tr/
• Giddens, A. (1998). Modernliğin sonuçları. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Göçer, A. (2012). Dil kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 729 (1), 50-57. Erişim adresi: https://www.tdk.gov.tr/
• Gökalp, Z. (2019). Türkçülüğün esasları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Göker, G. (2015). İletişimin McDonaldlaşması: Sosyal medya üzerine bir inceleme, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(2), 389-410. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7641
• Gray, J. (1999). Sahte şafak (G. Çağalı Güven, Çev.). İstanbul: Om Yayınevi.
• Gür, B. S., Dalmış, İ., Kırmızıdağ, N., Çelik, Z., ve Boz, N. (2012). Türkiye'nin gençlik profili. Ankara: SETA Yayınları.
• Güvenç, B. (2019). Kültürün abc'si. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Güzel, M. (2006). Küreselleşme, internet ve gençlik kültürü, Küresel İletişim Dergisi, 1(1), 1-16. Erişim adresi: https://yeditepe.edu.tr/
• Kafesoğlu, İ. (1983). Türk millî kültürü. İstanbul: Boğaziçi Yayınları
• Kaya, Z. (2010). Kültürel değişmeler ve medya, (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kösoğlu, N. (2002). Küreselleşme ve milli hayat. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Kösoğlu, N. (2018). Milli kültür ve kimlik. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Larrain, J. (1995). İdeoloji ve kültürel kimlik (N. Domaniç, Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Loomba, A. (2000). Kolonyalizm-postkolonyalizm (M. Küçük, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• McLuhan, M. (1962). Gutenberg galaxy: The making of typographic man, Canada: University of Toronto Press.
• Öncü, A. ve Weyland, P. (2005). Küreselleşen kentlerde yaşam alanı ve toplumsal kimlik mücadeleleri (L. Şimşek ve N. Uygun, Çev.). A. Öncü ve P. Weyland, (Der.), Mekân, kültür, iktidar: Küreselleşen kentlerde yeni kimlikler (s. 9- 40) içinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özkul, O. (2013). Kültür ve küreselleşme. İstanbul: Açılım Kitap.
• Robertson, R. (1998). Küreselleşme: Toplum kuramı ve küresel kültür (Ü. H. Yolsal, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Said, E. W. (2013), Şarkiyatçılık Batı’nın şark anlayışları. (B. Ülner, Çev.). B. Eyüboğlu ve O. Koçak (Yay. Haz.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Sarıbay A. Y. ve Keyman, E. F. (2000). Global yerel eksende Türkiye, siyaset ve toplumsal yaşam. E. F. Keyman, A. Y. Sarıbay (Ed.), Global yerel eksende Türkiye (s. 1-7) içinde. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Slattery, M. (2008). Küreselleşme. Ü. Tatlıcan ve G. Demiriz (Yay. Haz.). Sosyolojide temel fikirler (s. 418-426) içinde. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Smith, A. (2002). Küreselleşme çağında milliyetçilik (D. Kömürcü, Çev.). İstanbul: Everest Yayınları.
• T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı. (2013). Ulusal gençlik ve spor politikası belgesi. Ankara: Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları. Talas, M. (2003). Küreselleşme ve kültür. B. Kaya ve S. Ünal (Ed.) Küreselleşme ve psikiyatri (s. 229-244) içinde. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları.
• Tezcan, M. (1997). Gençlik sosyolojisi ve antropolojisi araştırmaları. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Tomlinson, J. (2013). Küreselleşme ve kültür (A. Eker, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Tuna, K. (2003). Dil ve milli kimlik. B. Yediyıldız (Ed.), Dil kültür ve çağdaşlaşma (s. 39-51) içinde. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü. Türkiye İstatistik Kurumu. (2013). İstatistiklerle Gençlik, 2012 (Sayı: 13509). Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik2012-13509
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2014). İstatistiklerle Gençlik, 2013 (Sayı: 16055), Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik2013-16055
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2015). İstatistiklerle Gençlik, 2014 (Sayı: 18625), Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik2014-18625
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2016). İstatistiklerle Gençlik, 2015 (Sayı: 21517), Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik2015-21517
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2017). İstatistiklerle Gençlik, 2016 (Sayı: 24648), Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik2020-37242
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2018). İstatistiklerle Gençlik, 2017 (Sayı: 27598), Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik2017-27598
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). İstatistiklerle Gençlik, 2018 (Sayı: 30723), Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik2018-30723
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). İstatistiklerle Gençlik, 2019 (Sayı: 33731), Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik2019-33731
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). İstatistiklerle Gençlik, 2020 (Sayı: 37242), Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik2020-37242
• Türker, M. Z. (1994). Gençlik ve milli kültür. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1, 289-291. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/
• UNDP Youth Strategy, (2014). 2014-2017 United nations development programme. Erişim adresi: http://www.undp.org/content/dam/undp/library/Democratic%20Govern ance/Youth/UNDP_Yo uth-Strategy-2014-17_Web.pdf
• We Are Social. (2020). Türkiye internet kullanımı sosyal medya, mobil kullanım ve e-ticaret istatistikleri. Erişim adresi: https://wearesocial.com/digital-2020
• Webolizma. (2019). 2019 Küresel Dijital Raporu’nda Türkiye. Erişim adresi: https://www.webolizma.com/2019-kuresel-dijital-raporunda-turkiye/
• Webolizma. (2020). 2020 Küresel Dijital Raporu’nda Türkiye. Erişim adresi: https://www.webolizma.com/2020-kuresel-dijital-raporunda-turkiye/
• Webolizma. (2021). Hootsuite ve We Are Social 2021 dijital Türkiye raporu. Erişim adresi: https://www.webolizma.com/hootsuite-ve-we-are-social2021-dijital-turkiye-raporu/
• Yahyagil, M. Y. (2019). Küreselleşme girdabında kültür. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Yayınevi.
• Yorgancılar, S. (2018). Kültürün yeniden üretim aracı olarak sosyal medya'nın gençliğe etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 2511-2532. doi: 10.26466/opus.480444
• Yörükoğlu, A. (2016). Gençlik çağı, ruh sağlığı ve ruhsal sorunları. İstanbul: Özgür Yayınları.