A QUALITATIVE RESEARCH ON THE PROBLEMS OF FAMILY MEMBERS CARING FOR HEART PATIENTS

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 30 - 43, 31.03.2022

Hülya Yıldız Reyhan Karakahya

Öz

Heart diseases are one of the leading causes of death worldwide. Heart patients and their relatives experience many economic, psychological and social problems due to the disease. These problems cause the quality of life of heart patients and their families to decrease and the recovery process of the disease to be difficult and prolong. Cardiac rehabilitation provides support for patients and their caregivers to cope with this process. Cardiac rehabilitation is a multidisciplinary program that improves the quality of life of individuals with heart disease and reduces mortality and morbidity. The social worker is a part of cardiac rehabilitation and provides support to patients and their families to live with heart disease by using individual counseling, group work and professional intervention methods.
In this study, in which qualitative design was used, in-depth interviews were conducted with family members who undertake the burden of care for individuals with heart disease. Purposive sampling was preferred while determining the sample. It was aimed to determine the sociodemographic status of the participants, the history of the disease, the problems they experienced and their ability to cope with these problems. As a result of semi-structured interviews, it was seen that those who care for heart patients see economic insufficiency as their most important problem, they are psychologically worn out, they limit their social lives and they have to take on extra responsibilities to ensure the daily flow of their lives. It is recommended to increase the number of cardiac rehabilitation centers and prioritize the psychological and social dimensions of rehabilitation as well as the medical aspect.
 

Anahtar Kelimeler

Heart Diseases, Psychosocial Problems, Social Work

KALP HASTALARINA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN SORUNLARI ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Öz

Dünya genelinde kalp hastalıkları, ölüm nedenlerinin başında gelmektedir. Kalp hastaları ve yakınları, hastalık sebebiyle ekonomik, psikolojik ve sosyal birçok sorun yaşamaktadır. Bu sorunlar, kalp hastası ve ailelerinin yaşam kalitesinin düşmesine ve hastalığın iyileşme sürecinin zorlaşıp uzamasına neden olmaktadır. Kardiyak rehabilitasyon, hastaların ve bakım veren yakınlarının bu süreçle baş etmesine destek sağlamaktadır. Kardiyak rehabilitasyon, kalp hastalığı geçiren bireylerin hayat kalitesini artıran, mortalite ve morbiditeyi azaltan multidisipliner bir programdır. Sosyal hizmet uzmanı, kardiyak rehabilitasyonun bir parçası olup, bireysel danışmanlık, grup çalışması ve mesleki müdahale yöntemlerini kullanarak hasta ve ailelerine kalp hastalığı ile yaşamaları için destek sağlamaktadır.
Nitel desenin kullanıldığı bu araştırmada kalp hastası bireylerin bakım yükünü üstlenen aile üyeleri ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Örneklem belirlenirken amaçlı örneklem tercih edilmiştir. Katılımcıların sosyodemografik durumu, hastalık öyküsü, yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlarla baş etme becerilerinin saptanması hedeflenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda kalp hastalarına bakım verenlerin ekonomik yetersizliği en önemli sorunları olarak gördükleri, psikolojik olarak yıprandıkları, sosyal hayatlarını kısıtladıkları, hayatlarının günlük akışını sağlamak için ekstra sorumluluklar üstlenmek zorunda kaldıkları görülmüştür. Kardiyak rehabilitasyon merkezlerinin sayılarının arttırılması ve rehabilitasyonun tıbbi yönü kadar psikolojik ve sosyal boyutlarının da öncelenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kalp Hastalıkları, Psikososyal Sorunlar, Sosyal Hizmet

Kaynakça

• Abacı, A. (2011), Kardiyovasküler Risk Faktörlerinin Ülkemizdeki Durumu, Türk Kardiyol Dern Arş 39(4):1-5, doi: 10.5543/tkda.2011.abaci.
• Aydemir, Y., Doğu, Ö., Amasya, A., Yazgan, B., Ölmez Gazioğlu, E. & Gündüz, H. (2015). Kronik Solunum ve Kalp Hastalıklarında Anksiyete ve Depresyon Sıklığı ve İlişkili Özelliklerin Değerlendirilmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 5 (4), 199-203. https://dergipark.org.tr/tr/pub/smj/issue/11345/135586
• Büyüköztürk, Şener, Kılıç Çakmak, Ebru, Akgün, Ö. Erkan, Karadeniz, Şirin ve Demirel, Funda (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi, 24. Baskı, Ankara.
• Creswell, J. W. (2018), M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.), Nitel Araştırma Yöntemleri, Siyasal Kitabevi, 4. Baskı, Ankara.
• Demir Barutçu, C. (2011), Kalp Yetersizliği Olan Hastalarda Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Dirimeşe, E., Demir Korkmaz, F. D. & Okgün Alcan, A. (2016). Koroner Arter Bypass Greft Cerrahisi Öncesi Hastaların Yaşam Kalitesi ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 5 (2), 56-61. https://dergipark.org.tr/tr/pub/balikesirsbd/issue/38438/452572
• Küçük, L. (2007), Kalp Hastalarında Ruhsal Sorunlar ve Bakımın Psikososyal Boyutu, Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 11(1), 48-51.
• Küçükberber, N., Özdilli, K. ve Yorulmaz, H. (2011), Kalp Hastalarında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Yaşam Kalitesine Etki Eden Faktörlerin Değerlendirilmesi, Anadolu Kardiyoloji Dergisi, 11, 619-626. https://jag.journalagent.com/anatoljcardiol/pdfs/AnatolJCardiol_11_7_619_626.pdf
• Mansız Kaplan, B., Yağcı, İ. ve Göçmen, S. (2019). Kardiyak Rehabilitasyon Programının Bakım Veren Kişilere Yönelik Faydası, Akdeniz Tıp Dergisi, 5 (3), 424-428. https://dergipark.org.tr/en/pub/akd/issue/67025/1047295
• Öncü, G. T. (2016), Kardiyak Rehabilitasyonun Tanımı, Ekip Çalışmasının Önemi ve Ekip Üyelerinin Rolleri, Journal of Cardiovascular Nursing, 7(2):35-40. https://jag.journalagent.com/kvhd/pdfs/KVHD_7_60_35_40.pdf
• Özer, S. (2010). Kalp Yetersizliğinde Aile/Bakım Verici Yükü, Türk Kardiyoloji Derneği Kardiovasküler Hemşirelik Dergisi, 1(1), 3-7. https://jag.journalagent.com/kvhd/pdfs/KVHD_1_1_3_7.pdf.
• Tuncay, T. (2012), Kardiyak Rehabilitasyonun Psikososyal Yönleri ve Sosyal Hizmet Müdahaleleri, Türkiye Klinikleri Kardiyak Rehabilitasyon Özel Sayısı, 5(2), 33-39.
• Tüik, Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2018, Türkiye İstatistik Kurumu.
• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. (2015). Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı. Eylem Planı 2015-2020. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı.
• Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Bilgi Notu, 2019.
• Türkmen, S. N., & Çam, M. O. (2012). Miyokart Enfarktüsü Geçirmiş Hastalarda Psikoeğitimin Psikososyal Uyum Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 3(3).
• Uludağ, A., Güdücü Tüfekçi, F. ve Ceviz, N. (2020), Konjenital Kalp Hastalığı Olan Çocukların Ebeveynlerinde Bakım Yükü ve Yaşam Doyumu İle Algıladıkları Sosyal Destek Arasındaki İlişki, YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1 (1), 11-20. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yobusbf/issue/68601/1076493
• Yeşil, P. ve Altıok, M. (2012). Kardiyovasküler Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolünde Fiziksel Aktivitenin Önemi, Türk Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 1-10.
• Yılmaz, E. B., & Ergun, A. (2010). Kalp Yetmezliği Olan Hastaların Algılanan Sosyal Destek ile Umutsuzluk ve Ölüm Kaygısı Düzeyleri Arasındaki İlişki, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 26(3), 1-10.
• Yüksel, S. (2020), Konjenital Kalp Hastalığı Olan Çocuğa Sahip Ebeveynlerde Umutsuzluk ve Sağlık Okuryazarlığı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.