Türkiye’de Göçün Dış Politika Perspektifinden Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Sayı: 21, 26 - 40, 26.06.2023

Hasibe Temir

Öz

Bu makalenin amacı göç merkezi olan Türkiye’de değişen göç ve mülteci politikalarını dış politika bağlamında değerlendirmektir. Türkiye bulunduğu konum itibari ile tarihin her döneminde göç olgusu ile karşılaşmış bir coğrafyada yer almaktadır. Özellikle 1990’lardan sonra göç veren yerine göç alan bir ülke olmasıyla göç konularına odaklanmıştır. Osmanlı Devleti’nin son dönemi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yılları ve gelen yeni yüzyıl ile beraber göç, Türk siyasetinin belirleyici unsuru olmaya başlamıştır. 2002’de Türkiye’nin iktidar partisi olan AK Parti hükümetinin gelmesi ortaya koyduğu dış politika anlayışı ve bu çerçevede göç politikalarını nasıl şekillendirdiğine yönelik yapılan çalışmalar incelenecektir. 2000 sonrası dönemi esas alarak, göç olgusunun Türkiye’de gelişimi, yapılan yasa ve kanunların hangi amaçlar doğrultusunda yapıldığı irdelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Göç, Göç Politikası, Dış Politika

Kaynakça

• T.C. Resmî Gazete. (21, Haziran 1934). İskân Kanunu. 2510/2733.
• Çoştan, U. (2020). Türkiye'de Göç Yönetimi ve Politikaları: Suriyeli Mülteciler Örneği. Kırıkkale: KırıkkaleÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çoştan, U., ve Yaylı, H. (2020). Suriyeli Mülteciler Özelinde Türkiye'nin Güvenlik Politikaları. Social Mentality And Researcher Thinkers Journal, 2081-2096.
• Özerim, M. (2018). Streching, Opening or Sealing the Borders: Turkish Foreign Policy Conceptions and their Impact on Migration, Aslyum and Visa Policies. Journal of Balkan and Near East Studies, 20(2), 164-182.
• Aktel, M., ve Kaygısız, Ü. (2018). Türkiye'de Göç Yönetimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 579-604.
• Alakuş, E. (2018). Türkiye'de Göç Yönetimi ve Uygulaması. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Barışık, S. (2020). Göç Kavramı, Tanımı ve Türleri. S. Barışık (Dü.) içinde, Küreselleşen Dünyada Fırsat Eşitliği Arayışında Uluslararası Göç ve Türkiye'nin Suriye Deneyimi (s. 1-24). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Betts, A. (2011). The International Politics of Migration. St. Antony's International Review, 2(6).
• De Tapia, S. (2003). New Patterns of Irregular Migration in Europe. 16-17.
• Demirtaş, M. (2009). Kırım Savaşı ve 93 Harbi Sürecinde Osmanlı Memleketine Gelen Göçmenlerin Sevk ve İskânları. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstütisi Dergisi, 16(41), 215-208.
• Dik, E. (2012). Türkiye'de Bakanlık Sistemi ve Geleceği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, A. (2020). Türkiye'de Göçün Yönetiminde Kurumsal Yapılanma: Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Örneği. Ankara: Hacı Bayram Üniversitesi Lisansütü Eğitim Enstitüsü.
• Duncan, H. (2020). Immigration Policy as Foreign Policy. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 17(68), 5-20.
• Ekşi, N. (2015). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ve TODAİE. (2015). Türkiye'ye Yönelik Kitlesel Akınla, Türkiye'nin Örnek Uygulamaları ve Liderliği, Uygulanan Politikalar ve Bu Politikaların Sonuçları Üzerine Karşılaştırılmalı Değerlendirme. Nihai Rapor, Yük Paylaşımı Gerçeği Projesi.
• Gülenyüz, N. A. (2015). Geçmişten Günümüze Anadolu'ya Yahudi Göçü. M. Erdoğan, ve A. Kaya (Dü) içinde, Türkiye'de 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Göçler (s. 47-73). İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Goularas, B., ve Sunata, U. (2015). Türk Dış Politikasında Göç ve Mülteci Rejimi. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2(1), 12-40.
• Ünver, C. (2012). Almanya'da Türk İşgücü Göçü: Geçmişten Geleceğe Sorunlar, İmkânlar ve Fırsatlar. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 177-226.
• IOM. (2013). Uluslararası Göç Hukuku Göç Terimleri Sözlüğü. https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf adresinden alındı
• IOM. (2013). Uluslararası Göç Hukuku Göç Terimleri Sözlüğü No: 31. https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf adresinden alındı
• Kara, P., ve Korkut, R. (2010). Türkiye'de Göç, İltica ve Mülteciler. Türk İdare Dergisi(467), 153-162.
• Karapınar, L., ve Ayönü, L. (2015). 14. ve 15. Yüzyıllarda Anadolu'ya Türklerin Göçü. T. G. Göçler, M. Erdoğan, ve A. Kaya (Dü). içinde İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Kirişçi, K. (2000). Migration and Turkey in The Colllection of Turkish Jurispedence on Alsym, Refugees and Migration. UNCHR.
• Kirişçi, K. (2007). Turkey: A Country of Transition from Emigration to Immigration. Mediterranean Politics, 12(1).
• Koçak, Y., ve Terzi, E. (2012). Türkiye'de Göç Olgusu, Göç Edenlerin Kentlere Olan Etkileri ve Çözüm Önerileri. KAÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(3), 163-182.
• Lylod, F. T. (2019). Türkiye'de Göç ve Mülteci Politikasının Dış Politika Ekseninde Değerlendirilmesi: 2000-2017. Alternatif Politika Dergisi, 11(3), 502-526.
• ORSAM. (2012). Küresel Göç ve Avrupa Birliği ile Türkiye'nin Göç Politikalarının Gelişimi. Rapor No 22.
• Sayın, Y., Usanmaz, A., ve Aslangiri, A. (2016). Uluslararası Göç Olgusu ve Yol Açtığı Etkiler: Suriye Göçü Örneği. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(31), 1-13.
• Songur, H., ve Sırtkaya, F. (2018). Türk Hukuk Tarihi ve Tefekkkürü Bakımından Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Göç Olgusu. H. H. Aygül, ve E. Eke (Dü) içinde, 21. Yüzyılda Uluslararası Göç ve Mülteciler: Bir Türkiye Perspektifi (s. 1-35). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Stringer, K. (2004). Visa Diplomacy. Diplomacy and Statecraft, 15(4), 655-682.
• Şen, Y. F., ve Özkorul, G. (2016). Türkiye Avrupa Birliği İlişkilerinde Yeni Bir Eşik: Sığınmacı Krizi Bağlamında Bir Değerlendirme. Göç Araştırmaları Dergisi, 2(2), 86-119.
• Şimşek, T. (2020). Türkiye'nin Uluslararası Göç Serüveni. Küreselleşen Dünyada Fırsat Eşitliği Arayışında Uluslararası Göç Serüveni ve Türkiye'nin Suriye Deneyimi (s. 261-281). içinde Ankara: Gazi Kitabevi.
• T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Başkanlığı Müdürlüğü. (2017). 2016 Türkiye Göç Raoporu. T.c. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2022). https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Taş, H., ve Özcan, S. (2018). Suriyeli Göçmen Sorunlarının Sosyal Politikalar Bağlamında Analizi. Emek ve Toplum Dergisi, 7(17), 36-54.
• Taşkın, D. (2014). Uluslararası Göç Sorunu Perspektifinden Türkiye. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi(181), 175-204.
• Tekeli , İ. (2007). Türkiye'nin Göç Tarihindeki Değişik Kategorileri. A. Kaya, ve B. Şahin (Dü) içinde, Kökler ve Yollar Türkiye'deki Göç Süreçleri (s. 447-473). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Yılmaz, A. (2014). Uluslararası Göç: Çeşitleri, Nedenleri ve Etkileri. International Periodical For The Languages Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1685-1704.