KURUMSAL İTİBARIN KAZANILMASINDA KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK BİLİNCİNİN VE ETİK YAKLAŞIMIN ROLÜ

Yıl 2017, Sayı: 13, 194 - 218, 30.07.2017

Ercan Çiçek

Öz

Günümüzün küresel ekonomi dünyasında işletmeler, istihdam ve refah yaratmanın ötesinde daha büyük bir rol oynamaktadırlar. Dünyanın dört bir tarafındaki çok sayıda işletmenin çevreye ve topluma karşı tutumları hızla değişmektedir. Çünkü, günümüzde işletme yöneticileri, tüketicilerin çevresel taleplerini karşılamanın pazarlamadaki stratejik öneminin farkına varmışlardır. Günümüz rekabet ortamında işletmelerin rakiplerine karşı sağlayacağı üstünlük, artık maddi değerlerden çok manevi değerlerle belirlenmektedir. Karşılaşılan bu durum işletmeleri toplumsal konulara karşı daha duyarlı hale getirerek, sosyal sorumluluk bilincinin ve etik ilkelere bağlı kalmanın önemini ortaya çıkarmıştır. Bu bağlamda işletmelerin etik ilkeler doğrultusunda faaliyetlerini sürdürmesi, paydaşlarının yanı sıra kamuoyunun da işletmeye karşı güven duymasını ve bu yolla itibar kazanmasını sağlamaktadır. Algı ile gerçeklik arasında oluşan bir izlenim olarak tanımlanan itibar yönetimi ise; kurumların en önemli işlevleri arasında yer alarak kurum kimliği ve kurum imajıyla ilgili değişimlerde kilit rol oynamaktadır. Dolayısıyla, kurumsal itibarın, sosyal sorumluluktan ve etik değerlerden etkilendiği göz önüne alınarak kurumların, bu iki unsuru faaliyetlerinin temeline oturtmaları gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, kurumsal sosyal sorumluluk bilinci konusunda farkındalık yaratmak ve etik davranış ilkelerinin ön planda tutulduğu bir hizmet sunumunun sağlanması ile toplumun ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel gelişimine katkı sağlamak ve bu sayede kurumların hedef kitlelerinde kurumlara ilişkin olumlu çağrışımlar oluşturarak, kurumsal itibarın kazanılmasında yol gösterici olmaktır. Bu çalışmada, araştırma yöntemlerinden kalitatif araştırma yöntemi tercih edilerek bu konudaki alan yazını incelenmiş ve konuyla ilgili kavramsal çerçeve oluşturularak kurumlara yönelik örnek uygulamalara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal İtibar, Etik, Kurumsal Sosyal Sorumluluk

Kaynakça

• Aköz, E., Solmaz, B. (2010). “Turizm İşletmelerinde İtibar Yönetimi”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı.19, Konya, s.26-27.
• Acuner, Ş.A. (2014). “Rekabet Avantajı Kazanmada Anahtar Kavram: Kurumsal İtibar”, Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, Yıl:26, Sayı:310, Ekim, Ankara, s.18-20.
• Akmehmet, D. (2006). “Kurumsal İtibar Yönetimi ve Bir Uygulama”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, s.1-130.
• Aktan, C. C., Börü D. (2007). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk”, Kurumsal Sosyal Sorumluluk İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk, Editör:C.C.Aktan,İgiad Yayınları, İstanbul, s.26.
• Albayrak, N. A. (2011). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Kurum İmajına Etkisi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, s.1-202.
• Argüden, Y. (2002). Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Rota Yayın Yapım, İstanbul, s.9.
• Arslan, M., Berkman Ü. (2009).Dünyada ve Türkiye’de İş Etiği Ve Etik Yönetimi,Tüsiad Yayınları, İstanbul, s.23.
• Ateşoğlu, İ., Türker, A. (2010).“Konaklama İşletmelerinin Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerine Yaklaşımı: Muğla İli Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,15(3), Isparta,s. 207-226.
• Aydede, C. (2007). Yükselen Trend Kurumsal Sosyal Sorumluluk, MediaCat Kitapları, İstanbul, s.27.
• Balı, S. ve Cinel, M. O. (2011). “Bir Rekabet Aracı Olarak Kurumsal Sosyal Sorumluluk”, Odü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 2(4), s.46.
• Barman, B. (2014). “Managerial Ethics and Organizational Effectiveness: The Nigerian Experience”,IOSR Journal of Humanities and Social Science,19(1), s.1-10.
• Bayraktaroğlu, G.,İlter, B.Tanyeri, M. (2009). Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Pazarlamada Yeni Bir Paradigmaya Doğru, Literatür Yayıncılık, İstanbul, s.7.
• Berker, B. (2008). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri Üzerine Kurumsal ve Uygulamalı Bir Çalışma”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, s.1-195.
• Bozkurt, M. (2011). “Kurumsal İtibar Yönetiminin Müşteri Değerlendirme Sürecine Yansıması Ve Etkileri: Konaklama İletmelerine Yönelik Bir Uygulama”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir, s.42-44.
• Brammer, S. Williams, G., and Zinkin, J. (2006). “Religion and Attitudes to Corporate Social Responsibility in A Large Cross-Country Sample”, Journal Business Ethics, s.229.
• Brinzea, V. M. (2011).“Managerial Ethics and Its Key Role in Establishing an Ethical Work Climate. Business and Leadership”, 1(7), s.89-105.
• Brown, A. J. (2008). “Whistleblowing In The Australian Public Sector”, Enhancing The Theory and Practice of Internal Witness Management in Public Sector OrganisationsAustralian National University, s.1-331.
• Canatan, E. D. (2009). “İşletmelerde Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çalışmaları ve Bir Örnek Olay İncelemesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, s.1-181.
• Carroll, A. B. (1991). “The Pyramid Of Corporate Social Responsibility: Toward The Moral Management of Organizational Stakeholders”, Business Horizons, July-Augus, s.39-48.
• Crowther, D.,Aras, G. (2008). Corporate Social Responsibility, Ventus Publishing, s.54.
• Çatar, R. Ö. (2010). “Kurumsal İtibarın Ölçülmesi ve Yönetimi-İki Özel Hastane Örneği”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s.1-156.
• Çelik, A. (2007). “Şirketlerin Sosyal Sorumlulukları”, Kurumsal Sosyal Sorumluluk İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk,Editör:CC.Aktan, İgiad Yayınları, İstanbul, s.70.
• Dubielzig,F ve Schaltegger,S. (2005).“Corporate Social Responsibility”, Münster:Handlexion Public Affairs, Lit Verlag, s.240.
• Durmaz, T. (2010). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Marka Çağrışımı ve Kurumsal İtibar Üzerindeki Etkisi ve Bir İşletme Uygulaması”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, s.1-153.
• Eryılmaz, B., Biriciklioğlu, H. (2011). “Kamu YönetimindeHesap Verebilirlik ve Etik”, İş Ahlakı Dergisi, Cilt:4, sayı:7, s.23-24.
• Ferrell, O.C., Hirt, G., Ferrell, L. (2006). Business A Changing World, The McGraw-Hill Companies, Inc., New York, s.30.
• Frankental, P. (2001). “Corporate Social Responsibility – A Pr İnvention?”,Corporate Communications, 6(1), s. 18-23.
• Gümüş, M., Öksüz, B. (2009). “İtibar Sürecinde Kilit Rol: Kurumsal Sosyal Sorumluluk İletişimi”, Journal of Yaşar University, İzmir, s.2131.
• Güven, İ. (2004). “Sosyal Bilgiler Alanı Öğretmen Adaylarının Okul Uygulamalarına Yönelik Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), s.271-300.
• Hohnen, P. (2007).Corporate Social ResponsibilityAn Implementation Guide for Business, Editör:Jason Potts, International Institute for Sustainable Development, Winnipeg, Manitoba, Canada, s.15.
• İnceöz, S. (2015). “Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Kurumsal İtibara Etkileri: Otel İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, s.1-98.
• Jin, K. G., Drozdenko, R. and Bassett, R. (2007). “Information Technology Professionals’ Perceived Organizational Values and Managerial Ethics: An Empirical Study”, Journal of Business Ethics, 71(2), s.149-159.
• Karna, J., Hansen, E. and Juslin, H. (2003). “Social Responsibility In Environmental Marketing Planning, European Journal Of Marketing”, 37(5/6), s.849.
• Kelgökmen, D. (2010). “İşletmelerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Literatür Taraması”, Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review, 10 (1), İzmir, s.305.
• Kılavuz, R. (2004). “Etik Sistemleri ve Kamu Yönetimi Etiği Açısından Görünümleri”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (30), İstanbul, s.15-29.
• Kotler, P. ve Lee, N. (2013). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk”, MediaCat Kitapları, İstanbul, s.1-267.
• Marin, L., Ruiz, S. and Rubio, A. (2009). “The Role Of İdentity Salience In The Effects Of Corporate Social Responsibility On Consumer Behavior”, Journal Of Business Ethics, s.65.
• Nwinyokpugi, N. P., Nwibere, B. M., Orodho, J. A., Okafor, G. O., Malizu, C. F., John, V. and Öncel, M. (2010). “Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Kurumsal İtibar Yönetimi:Yükseköğretimde Yapılandırılmasına Yönelik Bir Model Önerisi”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, s.16.
• Özdemir, H. (2009). “Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Marka İmajına Etkisi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:8 Sayı:15 Bahar, İstanbul, s.57-72.
• Özgen, E. (2006). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri”, Mavi Ağaç Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, s.15-178.
• Özkan, A. (2009). Halkla İlişkiler Yönetimi, İTO Yayınları, İstanbul, s.76.
• Öztürk, Ö.N. (2009). “Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Gelişimi ve Türkiye’de Uygulanması”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, s.32.
• Öztürk, C.M., Torlak, Ö.,Tokgöz, N.,Ayman, N.,Özgen, E. (2013). Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1973,Eskişehir,s.1.
• Ray, S. L. (2006). “Whistleblowing and Organizational Ethics”, Nursing Ethics, 13(4), s.438-445.
• Rupp, D. E., Williams, C. A. and Aguilera, R. V. (2011). “Increasing Corporate Social Responsibility Through Stakeholder Value Internalization (and The Catalyzing Effect of New Governance): An Application of Organizational Justice, Self-Determination, and Social Influence Theories”, Managerial Ethics: Managing The Psychology of Morality, s.69-88.
• Sarıca, Y., Pınar S., Yüksel E. (2012).“Yerel Yönetimlerde Sosyal Sorumluluk ProjesiUygulaması Olarak Sosyal Hayata Katılım: Engelsiz Yaşam”, Çalışma İlişkileri Dergisi,3(1), s.52.
• Saylı, H., Uğurlu, Ö.Y. (2007). “Kurumsal İtibar ve Yönetsel Etik İlişkisinin Analizine Yönelik Bir Değerlendirme”,Süleyman Demirel Üniversitesi,İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, C.12, S.3, Isparta, s.76.
• Torlak, Ö. (2007). “Tüketicilerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çabalarını Algılamaları”,Kurumsal Sosyal Sorumluluk İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk, Editör: C.C. Aktan, İgiad Yayınları, İstanbul, s.85.
• Ural, Z. G. (2013). “Kurumsal İletişim Çalışmalarının Sürdürülebilirliği Açısından Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamaları”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, s.1-170.
• Yatkın, A. (2008). “Etik Düşünce Ve Davranışın Yerel Yönetimlerde Hizmet Verimliliğinin Artırılmasında Rolü Ve Önemi ( Elazığ Belediyesi Örnek Alan Araştırması)”,Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,Cilt.18, Sayı.1, Elazığ, s.211.
• Yıldırım, A. (1999). “Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri ve Eğitim Araştırmalarındaki Yeri ve Önemi”, Eğitim ve Bilim, 23(112), Ankara, s.1-11.
• Yıldırım, D. (2010). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çalışmaları Yapan Bir İşletmenin İmajı Üzerine Bir Araştırma”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, s.1-122.
• Yüksel, M. (2015). “Etik Kodlar Ahlak ve Hukuk”, Hacettepe Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1), Ankara, s.10.
• Vural, Z.B.A, Coşkun, G. (2011). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Etik”, Gümüşhane Üniversitesi, İletişim Fakültesi, E. Dergisi, Mart, s.82.